Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Avropa İqtisadi Komissiyası

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Avropa İqtisadi Komissiyası (ing. United Nations Economic Commission for Europe) qısaca: UNECE və ya ECE) — BMT-nin iqtisadi qurumlarından biri. Avropa ölkələri ilə yanaşı, həm Kanada, həm Mərkəzi Asiya respublikaları, həm də İsrailAmerika Birləşmiş Ştatları bu quruma daxildir. Mərkəzi katiblik qərargahı İsveçrənin Cenevrə şəhərində yerləşir və təxminən 50 milyon ABŞ dolları məbləğində büdcəsi var.[1]

UNECE üzvləri

Tarixi redaktə

28 mart 1947-ci[2][3] ildə üzv ölkələr arasında iqtisadi əməkdaşlığın inkişafına dəstək üçün təsis olunmuşdur.

Üzv dövlətlər redaktə

Komissiyanın üzvü olan 56 ölkə aşağıda göstərilmişdir:

56 üzv ölkə
Ölkələr Üzvlük tarixi
  Albaniya 14 dekabr 1955
  Andorra 28 iyul 1993
  Ermənistan 30 iyul 1993
  Avstriya 14 dekabr 1955
  Azərbaycan 30 iyul 1993
  Belarus 28 mart 1947
  Belçika 28 mart 1947
  Bosniya və Herseqovina 22 may 1992
  Bolqarıstan 14 dekabr 1955
  Kanada 9 avqust 1973
  Xorvatiya 22 may 1992
  Kipr 20 sentyabr 1960
  Çexiya 28 mart 1947
  Danimarka 28 mart 1947
  Estoniya 17 sentyabr 1991
  Finlandiya 14 dekabr 1955
  Şimali Makedoniya 8 aprel 1993
  Fransa 28 mart 1947
  Gürcüstan 30 iyul 1993
  Almaniya 18 sentyabr 1973
  Yunanıstan 28 mart 1947
  Macarıstan 14 dekabr 1955
  İslandiya 28 mart 1947
  İrlandiya 14 dekabr 1955
  İsrail 26 iyul 1991
  İtaliya 14 dekabr 1955
  Qazaxıstan 31 yanvar 1994
  Qırğızıstan 30 iyul 1993
  Latviya 17 sentyabr 1991
  Lixtenşteyn 18 sentyabr 1990
  Litva 17 sentyabr 1991
  Lüksemburq 28 mart 1947
  Malta 1 dekabr 1964
  Moldova 2 mart 1992
  Monako 27 may 1993
  Monteneqro 28 iyun 2006
  Niderland 28 mart 1947
  Norveç 28 mart 1947
  Polşa 28 mart 1947
  Portuqaliya 14 dekabr 1955
  Rumıniya 14 dekabr 1955
  Rusiya 28 mart 1947
  San-Marino 30 iyul 1993
  Serbiya 1 noyabr 2000
  Slovakiya 28 mart 1947
  Sloveniya 22 may 1992
  İspaniya 14 dekabr 1955
  İsveç 28 mart 1947
  İsveçrə 24 mart 1972
  Tacikistan 12 dekabr 1990
  Türkiyə 28 mart 1947
  Türkmənistan 30 iyul 1993
  Ukrayna 28 mart 1947
  Birləşmiş Krallıq 28 mart 1947
  ABŞ 28 mart 1947
  Özbəkistan 30 iyul 1993

Qeyd: UNECE-yə üzv olan 56 ölkənin 18-i rəsmi inkişaf yardımı alanlardır.[4]

İcraçı katibləri redaktə

Daxili Nəqliyyat Komitəsi redaktə

Daxili Nəqliyyat Komitəsi Komissiyanın köməkçi orqanıdır və AİK-in üzv-ölkələri DNK-in üzvləridir.[11] Komitənin işi haqqında hesabatlar Komissiyanın illik sessiyalarında baxılır.[11]

Daxili Nəqliyyat Komitəsinin mənzil-qərargahı İsveçrənin Cenevrədə fəaliyyət göstərir və fəaliyyətində 56 ölkə iştirak edir.[11]

Komissiyanın Daxili Nəqliyyat Komitəsi bütün növ nəqliyyat sahəsində əməkdaşlığın regional miqyasda inkişafı üçün hökumətlərarası orqan kimi yaradılmışdır. Komitə məlumat mübadiləsi və ümumilikdə nəqliyyat problemlərinin müzakirəsi üçün forumdur, həmçinin də beynəlxalq sazişlər bağlanan və beynəlxalq tövsiyələr hazırlanan bir orqandır.[11]

Komitə çərçivəsində müxtəlif nəqliyyat növləri üzrə xüsusi işçi qrupları yaradılmışdır:[11]

  • Avtomobil nəqliyyatı üzrə işçi qrupu;
  • Dəmir yolu nəqliyyatı üzrə işçi qrupu;
  • Daxili su nəqliyyatı üzrə işçi qrupu.

Bu qruplar müxtəlif məsələlərə dair xüsusi yaradılan köməkçi işçi orqanlar, ekspert qrupları və müzakirə qrupları sistemin fəaliyyətinə rəhbərliyi və nəzarəti həyata keçirirlər. Eləcə də, bilavasitə Komitənin himayəsi altında fəaliyyət göstərən bir sıra ekspert qrupları vardır. Bunların arasında nəqliyyat statistikasına dair, tez xarab olan ərzaqların daşınmasına dair, təhlükəli yüklərin daşınmasına dair, qarışıq daşımalara dair, gömrük məsələlərinə dair, nəqliyyat sahəsində tendensiya və siyasətə dair, nəqliyyatın iqtisadiyyatına dair ekspertlər qrupu vardır. Bu qrupların statusu bütün nəqliyyat növləri üçün ümumi problemlərin istifadəsinə dair həyata keçirilən işlə şərtləndirilmişdir.[11]

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Avropa İqtisadi Komissiyasının Statistik jurnalı redaktə

1982-ci ildən 2007-ci ilə qədər IOS Press tərəfindən UNECE-nin adından "Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Avropa İqtisadi Komissiyasının Statistik jurnalı" nəşr edilmişdir.[12][13]

İstinadlar redaktə

  1. theyworkforyou.com Arxivləşdirilib 2007-03-14 at the Wayback Machine  (ing.)
  2. "Inception". UNECE. 2012-04-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-27.
  3. United Nations General Assembly Session -1 Resolution 46. Economic Reconstruction of Devastated Areas A/RES/46(I) page 2. 11 December 1946. Arxivləşdirilib 14 iyun 2021 at the Wayback Machine  (ing.)
  4. UNECE, The UNECE Report on Achieving the Millennium Development Goals, 2011
  5. "Secretary-General Appoints Brigita Schmögnerová as New Executive Secretary of Economic Commission for Europe". UNECE. 2016-12-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-27.
  6. "Secretary-general appoints Marek Belka of poland as executive secretary of Economic Commission for Europe". UNECE. 2016-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-27.
  7. "Secretary-General appoints Ján KUBIŠ of Slovakia to head United Nations Economic Commission for Europe". UNECE. 2016-12-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-27.
  8. "EXCOM welcomes Executive Secretary". UNECE. 2020-09-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-27.
  9. "Acting Director-General of UNOG Michael Møller takes on functions of Acting Executive Secretary of UNECE". UNECE. 2020-10-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-27.
  10. "The Secretary-General appoints Christian Friis Bach of Denmark as the next Executive Secretary of UNECE". UNECE. 2020-10-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-27.
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 "Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Avropa İqtisadi Komissiyası". 2018-01-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-06-27.
  12. "Statistical Journal of the United Nations Economic Commission for Europe". EconBiz. 28 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 June 2015.
  13. "Publications: STATISTICAL JOURNAL of the UNECE". UNECE. 30 December 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 June 2015.

Xarici keçidlər redaktə