Duşeti (gürc. დუშეთი) — Gürcüstanın Msxeta-Mtianeti diyarında, Duşeti bələdiyyəsində yerləşən kiçik şəhər. Paytaxt Tiflisdən 54 km şimal-şərqdə yerləşir.

Şəhər
Duşeti
gürc. დუშეთი
Gerb
Gerb
42°05′ şm. e. 44°42′ ş. u.
Ölkə  Gürcüstan
Region Msxeta-Mtianeti
Tarixi və coğrafiyası
İlk məlumat 1215
Əvvəlki adı Duşet (1936-cı ilə qədər)
Yaşayış məntəqəsi statuslu 1801
Mərkəzin hündürlüyü 870 m
Saat qurşağı UTC+4
Əhalisi
Əhalisi 6167[1] nəfər (2014)
Milli tərkibi gürcülər, osetinlər, ermənilər, çeçənlər, ruslar, tatarlar
Rəsmi dili gürcü dili|gürcü
Rəqəmsal identifikatorlar
Nəqliyyat kodu GEO
Xəritəni göstər/gizlə
Duşeti xəritədə
Duşeti
Duşeti
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi redaktə

Duşeti şəhəri dəniz səviyyəsindən 870 m yüksəklikdə, Böyük Qafqaz dağlarında, kiçik dağ çayı olan Duşetis-Xevi çayının hər iki sahilində yerləşir. Şəhər tarixi Gürcüstanın Pxovi (Pşavi və Xevsureti) tarixi regionundadır. 2014-ci ilin siyahıalmasına görə şəhər əhalisi 6167 nəfərdir.

 
Rusiya imperiyası tərkibində Duşetinin 1875-ci ildən istifadə olunan gerbi.

Bu yaşayış məntəqəsi haqqında ilk məlumat 1215-ci ildə gürcü mənbələrində verilib.[2] Araqvi hersoqları bu Duşetidən iqamətgah kimi istifadə etmişlər. 1740-cı illərdə Araqvinin ləğvindən sonra Duşeti Gürcü krallarının əlinə keçmiş, amma əhəmiyyətini itirmişdir. 1801-ci ildə ruslar buranı ələ keçirərək Duşetiyə şəhər statusu vermişlər.[2] 1802-ci ildə Duşeti uezdliyinin paytaxtı olmuşdur. Rusiya vətəndaş müharibəsi, 1918-ci ildə kəndli üsyanı, 1924-cü ildə Sovet rejiminə qarşı dirəniş zamanı şəhər və ətraf əraziləri iğtişaşlara səhnə olmuşdur. Sovet dövründə Duşeti kənd təsərrüfatı və yüngül sənaye mərkəzi olsa da, SSRİ-nin parçalanma illərinə yaxın şəhər iqtisadi tənəzzülə uğramış və əhalisi azalmışdır. Hazırda əhalinin böyük qismi əsasən xidmət sahəsində (bank, təhsil, xırda satış) işləyir.

Duşeti öz xingalı ilə məşhurdur.

İqtisadiyyat redaktə

Nəqliyyat redaktə

Şəhərin yaxınlığında Tiflis-Stepantminda dəmir yolu yerləşir. Duşeti və Tiflis arasında avtobus maşrutları fəaliyyət göstərir.

Mədəniyyət redaktə

Şəhər və ətraf bölgələrdə tarixi və görməli yerlər yerləşir. (Ananuri qalası, Bazaleti gölü) Şəhərdə IX-X əsrlərə aid Müqəddsə Georq kilsəsi və XVIII əsrə aid Çilaşvili ailəsinin sarayını görmək mümkündür.

Məşhur şəxsləri redaktə

  • Şota Xinçaqaşvili — keçmiş peşəkar futbolçu.

İstinadlar redaktə

  1. "მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014". საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური. ნოემბერი 2014. 2018-07-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 სექტემბერი 2016.
  2. 2,0 2,1 Душети. Great Soviet Encyclopedia. 2013-01-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-19.