Edvard Çemberlin

Edvard Hastinqs (Heystinqs) Çemberlin (ing. Edward Hastings Chamberlin; 18 may 1899[1][2][…], Vaşinqton16 iyul 1967[1][2][…], Kembric, Massaçusets) — amerikalı iqtisadçı, inhisarçı rəqabət nəzəriyyəsinin banisi, Miçiqan, HarvardKopenhagen universitetlərində iqtisadiyyat professoru.

Edvard Çemberlin
ing. Edward Hastings Chamberlin
Doğum tarixi 18 may 1899(1899-05-18)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 16 iyul 1967(1967-07-16)[1][2][…] (68 yaşında)
Vəfat yeri
Elm sahəsi iqtisadiyyat
İş yeri
Təhsili
Üzvlüyü
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bioqrafiyası redaktə

Vaşinqton ştatının keşiş ailəsində anadan olub. Edvard Çemberlinin atası bir protestant keşişi idi. Edvard 1921-ci ildə Ayova Universitetini bitirdi. Bir il sonra Miçiqan Universitetində magistr dərəcəsini aldı. 1927-ci ildə Harvard Universitetində inhisarçı rəqabət mövzusunda dissertasiya müdafiə etdi. 1967-ci ildə ölümünə qədər bütün sonrakı fəaliyyətlər Harvard Universitetində müəllimliklə əlaqələndirilir. Bir il İkinci Dünya Müharibəsi dövründə ABŞ Strateji Xidmətlər Bürosunda işləməyə və müharibə bitdikdən dərhal sonra Paris Universitetində bir il müəllimliyə həsr olundu. 1951-ci ildə nəzəri yeniliklərinin müddəalarını izah etmək üçün Qərbi Avropa ölkələrinə səyahət etdi.

1933-cü ildə, Çemberlini məşhur edən kitab — İnhisarçı Rəqabət Nəzəriyyəsi nəşr olundu. 1933–1962-ci illər ərzində kitab ABŞ-də 8 dəfə yenidən çap olundu. İnhisarın mahiyyətinin hərtərəfli təsvirini özündə cəmləşdirir, inhisar qiymətlərinin və inhisar mənfəətinin formalaşmasını inandırıcı təhlil etmişdir.

Edvard Çemberlinin yaradıcı və elmi tərcümeyi-halında mühüm mərhələ Harvard Universitetində iqtisadi nəzəriyyə kafedrasının müdiri seçilməsidir (1939−43), sonra Vasily Leontiyev, Elvin Hansen, Yozef Şumpeter və başqaları kimi görkəmli elm adamları da daxil idi. 1948–58-ci illərdə Harvard, The Quarterly Journal of Economics jurnalının redaktoru vəzifəsində çalışmışdır. 1965-ci ildə Amerika İqtisadi Birliyinin Fəxri Üzvü seçildi. 1967-ci ildə, onun xatirəsinə, İqtisadçıların əsərləri toplusu, İnhisarçı Rəqabət Nəzəriyyəsi: Qarşılıqlı Tədqiqat adı altında nəşr olundu.

Elmi irsi redaktə

Edvard Çemberlinin iqtisadiyyata verdiyi əsas töhfə inhisarçı rəqabət modeli sayılır, lakin 1950-ci illərin sonlarından bəri oyun nəzəriyyəsinin inkişafı ilə Çemberlin modelinin aktuallığı itdi. Pol Kruqman inhisarçı rəqabət fikirlərini beynəlxalq ticarətin nəzəri təhlili üçün istifadə etdiyi zaman ("yeni ticarət beynəlxalq nəzəriyyəsi" çərçivəsində) 1970-ci illərdə yenidən xatırlandı.

Biblioqrafiyası redaktə

Monoqrafiyaları redaktə

  • Theory of Monopolistic Competition, 1933.
  • Monopolistic Competition Revisited, 1951.
  • Towards a More General Theory of Value, 1957.
  • The Theory of Monopolistic Competition: A Reorientation of the Theory of Value. — Cambridge, MA: Harvard University Press, 1962.

Məqalələri redaktə

  • Duopoly: Values where sellers are few // The Quarterly Journal of Economics. 1929.
  • Advertising Costs and Equilibrium // Review of Economic Studies. 1944.
  • Proportionality, Divisibility and Economics of Scale // The Quarterly Journal of Economics. 1948.
  • An Experimental Imperfect Market // Journal of Political Economy. 1948.
  • Product Heterogeneity and Public Policy // American Economic Review. 1950.
  • Impact of Recent Monopoly Theory on the Schumpeterian System // The Review of Economics and Statistics. 1951.
  • Full Cost and Monopolistic Competition // Economic Journal. 1952.
  • The Product as an Economic Variable // The Quarterly Journal of Economics. 1953.
  • On the Origin of Oligopoly // Economic Journal. 1957.
  • Some Aspects of Nonprice Competition // Role and Nature of Competition (Huegy, ed.). 1954.
  • Measuring the Degree of Monopoly and Competition // Monopoly and Competition and their Regulation (Chamberlin, ed.). 1954.
  • The Monopoly Power of Labor // Impact of the Union (Wright, ed.). 1957.

Rus dilinə tərcüməsi redaktə

İstinadlar redaktə

  1. 1 2 3 4 Edward Hastings Chamberlin // Encyclopædia Britannica (ing.).
  2. 1 2 3 4 Edward Hastings Chamberlin // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).

Ədəbiyyat redaktə

  • Блауг М. Чемберлин, Эдвард Х. // 100 великих экономистов до Кейнса. Библиотека «Экономической школы», вып. 42 (1 500 nüs.). СПб.: Экономикус. 2008 [Great Economists before Keynes: An introduction to the lives & works of one hundred great economists of the past]. 323–326. ISBN 978-5-903816-01-9.
  • Ольсевич, Юлий Яковлевич Конкуренция и монополия в условиях рыночной и переходной экономики (Теория Э. Чемберлина шесть десятилетий спустя)//Чемберлин Э. Теория монополистической конкуренции (Реориентация теории стоимости). — М.: Экономика, 1996. — С. 5−28.
  • Edvard Çemberlin  // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.