Keylogger, Keystroke logging və ya Klaviatura ələ keçirmə (ing. key — açarlogger — qeydiyyat qurğusu) — kompyuterin klaviaturasında düymələrin basılmasını fayla yazan proqramdır[1]. Bu kəşfiyyatçı proqramın köməyi ilə gizli məlumatların toplanmasını həyata keçirirlər.

Keylogger proqramları Spyware proqram təminatlarına aid edilirlər.[2]

Proqramların özləri qanuni olsa da, bir çoxu işəgötürənlərə kompüterlərinin istifadəsinə nəzarət etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur, keyloggerlər ən çox parolları və digər məxfi məlumatları oğurlamaq üçün istifadə olunur.

Keylogging həmçinin düymələrin vuruş dinamikasını və ya insan-kompüter qarşılıqlı əlaqəsini öyrənmək üçün istifadə edilə bilər. Aparat və proqrama əsaslanan yanaşmalardan tutmuş akustik kriptoanalizə qədər bir çox keylogging metodları mövcuddur.

Tarix redaktə

1970-ci illərin ortalarında Sovet İttifaqı yazı maşınlarını hədəf alan aparat keyloggeri hazırladı və tətbiq etdi. "Elektrik səhvi" adlandırılan o, IBM Selectric yazı maşınlarının çap başlığının hərəkətlərini çap başlığının fırlanması və hərəkəti nəticəsində yaranan regional maqnit sahəsinə incə təsirlər vasitəsilə ölçdü. Erkən keylogger Perry Kivolowitz tərəfindən yazılmış və Usenet xəbərlər qrupunda net.unix-wizards, net.sources 17 noyabr 1983-cü ildə yerləşdirilmişdir. /dev/kmem Bu yerləşdirmə Unix sistemlərində girişi məhdudlaşdırmaq üçün həvəsləndirici amil kimi görünür. İstifadəçi modu Unix nüvəsində yığılmış simvol siyahılarının (müştərilərin) yerləşdirilməsi və atılması ilə idarə olunan proqram.

1970-ci illərdə casuslar ABŞ-nin Moskvadakı səfirliyi və konsulluğunun binalarında düymələri basmaq üçün tənzimləyicilər quraşdırırdılar. Onlar səhvləri Selectric II və Selectric III elektrik yazı maşınlarında quraşdırdılar.

Həmçinin bax redaktə

İstinadlar redaktə

  1. EN What is a keylogger? The working principles, main features and use cases Arxivləşdirilib 2018-04-21 at the Wayback Machine, keylogger.org
  2. Rasim Əliquliyev, Yadigar İmamverdiyev, İnformasiya təhlükəsizliyi insidentləri, Bakı, 2012, 219 səh

Xarici keçidlər redaktə