Lockheed F-104 Starfighter

Lockheed F-104 Starfighter
Lockheed F-104 Starfighter
Tipi	Önləmə təyyarəsi, Reaktiv təyyarə
Hazırlayan	Lockheed Corporation
İstehsalçı	Lockheed Corporation, Mitsubişi
İlk uçuş	17 fevral 1956
İstismara verilmə tarixi	20 fevral 1958
İstimarının bitmə tarixi	31 oktyabr 2004
İstismarçılar	ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri,; Yunanıstan Hərbi Hava Qüvvələri,; Pakistan Hərbi Hava Qüvvələri,; Türk Hava Qüvvələri;
Buraxılış sayı	2.578
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

F-104 Starfighter (Ulduz döyüşçüsü ), ABŞ Lockheed Martin şirkəti tərəfindən yaradılmış olan bombardmançı hərbi təyyarə növüdür. SSRİ-dəki rəqibi Mikoyan-Gurevich MiG-21 supersonik hərbi təyyarəsi olmuşdur.

Amerika Birləşmiş Ştatları, Kanada, Almaniya, İtaliya, Yaponiya, Pakistan və Türkiyə tərəfindən istifadə edilmişdir. Türk Hava Qüvvələri tərəfindən 1964-cü ildən etibarən istifadə edilməyə başlanılmış 1993-cü ildə xidmətdən çıxardılmışdırlar.

Qısa qanadlarına görə hər hansı bir mühərrik problemi yarandıqda və ya güc itkisi baş verəndə havada qalması çox az olduğundan planer uçuşu etməyi bacarmayan və tez-tez buna görə qəza etmiş təyyarələrdən olmuşdurlar. Almaniya Hərbi Hava Qüvvələrindəki çoxsaylı qəza səbəblərinə görə onlara "uçan tabut" deyilmişdir. Almaniya Hərbi Hava Qüvvələrindəki 100-dən artıq F-104 G modelinin istifadə edildiyi müddət ərzində qəzaya uğradığı bildirilir.

Türk Hava Qüvvələrində F-104G, TF-104G, F-104S, CF-104A və CF-104D modelləri istifadə edilmişdir. Türkiyə Kipr Sülh Hərəkatından sonra öz hərbi hava qüvvələrini təmin etmək məqsədi ilə ABŞ tərəfindən tətbiq edilmiş olan silah embarqosuna görə İtaliyadan arsenalda olan F-104G modellərindən olduqca fərqli olan F-104 S tipli 40 ədəd təyyarə almışdır. Kanada istehsalı olan CF-104A və CF-104D modelləri Kanada tərəfindən 1983-cü ildə Türkiyəyə hədiyyə edilmişdir. Türkiyənin hərbi muzey bağında və bəzi vilayət və bölgələrində mühərriki çıxardılaraq nümayiş etdirilir.

Qırıcı, önləmə, bombardmançı vəzifələri üçün nəzərdə tutulmuşdur. 1954-cü ildə ilk uçuşunu həyata keçirmiş və 1958-ci ildə xidmətə qəbul edilmişdir. Ümumi olaraq 2578 ədəd istehsal edilmişdir.

Mühərrik redaktə

F-104 modelinin mühərriki, General Electric J79 turbojet mühərriki əsasında dizayn edilmişdir. 2 Mach sürətindən yuxarı olan sürətlərə imkan verən mühərrikinin alüminium quruluşu eyni zamanda mühərrikin istilik sərhədlərini məhdudlaşdırırdı. Daha sonrakı J79 modellərində həyata keçirilmiş olan modifikasiyalar ilə itələmə gücü 30%-ə qədər artırılmışdır.