Mnemonika (yun. μνημονικόν – yaddasaxlama məharəti) — yaddasaxlamanı asanlaşdırmaq üçün süni assosiasiyalar, xüsusi sxem və şərti işarələr sistemi. İbtidai formada qədim insanlara da bəlli idi (müəyyən tapşırıqla əlaqədar armağa sap bağlamaq və s.). Elmin müasir inkişafı dövründə uzunmüddətli yaddasaxlama üsullarının işlənib hazırlanması xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.[1]

Oynaqlar vasitəsilə ayların günlərinin sayını xatırlamaq üçün mnemonik qayda.

Vasitələr redaktə

Mnemometr (yun. Μνήμηhafizə + μετρεο – ölçürəm) — hafizənin eksperimental tədqiqi üçün istifadə olunan cihaz. Mnemometr yadda saxlamaq üçün zəruri olan söz, hərf, rəqəm və s. təsvirini dəqiq müəyyənləşdirilmiş intervalla avtomatik nümayiş etdirir.[2]

Mnemonik sxem və ya mnemosxem (yun. μνεμονικοςyaxşı yaddaşı olan) — siqnal talosu, operator (dispetçer) pultu qarşısındakı xüsusi panel və ya dispetçer lövhəsi üzərində sxem şəklində qoyulan şərti işarələr sistemi. Mnemonik sxem adətən nəzarət altında olan və ya idarəedilən qurğu, stansiya və ya müəssisənin elementlərini təsvir edən simvollardan ibarət olur. Simvol kimi ümumiyətlə qəbul olunmuş işarələrdən və ya real idarəetmə obyektlərinin əks edən müəyyən formaya salınmış təsvirlərdən istifadə edilir. Nəzarət olunan proseslərin (iş, boşdayanma, qəza. təmir) vəziyyəti avtomatik olaraq mnemonik sxemdə siqnal lampaları, dönən göstəricilər və digər indikatorlarla əks olunur. Müxtəlif obyektlərin məsafədən idarə olunmasında (məs, elektrik stansiyalarında, dəmiryol dispetçer şöbələrində və s.) mnemonik sxemdən geniş istifadə olunur.[3]

İstinadlar redaktə

  1. Мнемоника // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: МисирПрадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 16.
  2. Мнемометр // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: МисирПрадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 16.
  3. Мнемоник схем // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: МисирПрадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 16.

Əlavə ədəbiyyat redaktə

  • Мнемотехнические знаки // Еврейская энциклопедия Брокгауза и Ефрона. — СПб., 1908—1913.
  • Денис Букин. Развитие памяти по методике спецслужб. — М.: Альпина Паблишер, 2014. — 486 с. — ISBN 978-5-9614-4730-9.
  • Дёмин Р. Н. Танец как форма философствования и мнемотехники. //Философия — Детям. Человек среди людей: Материалы Второй Международной Научно-практической конференции. 25-28 мая 2006 г. — М., 2006. — С. 98—100.
  • С. А. Гарибян. Школа памяти. Суперактивизация памяти через возрождение эмоций. — М.: Цицеро, 1992. — 64 с. — ISBN 5-8286-0017-6.
  • Козаренко В. А. Учебник мнемотехники, 2002, электронная публикация
  • Авшарян Г. Э. . Суперпамять. Проверенный тренинг для школьника. — М.: АСТ, Прайм-Еврознак, АСТ Москва, ВКТ, 2008. — 224 с. — 4000 экз. — ISBN 978-5-226-00682-1.
  • Станислав Матвеев. Феноменальная память. Методы запоминания информации. — М.: Альпина Паблишер, 2013. — 160 с. — ISBN 978-5-9614-1876-7.
  • Оакли Б. Думай как математик: Как решать любые задачи быстрее и эффективнее / Пер. с англ. — М.: Альпина Паблишер, 2015. — ISBN 978-5-9614-3080-6.
  • Леонтьев А. Н. Развитие памяти. — М.-Л., 1931.

Xarici keçidlər redaktə