Orest

qədim yunan mifologiyasında personaj

Orestes (q.yun. Ὀρέστης, "dağlı"; lat. Orestes) — Troya müharibəsində vuruşan Miken kralı Aqamemnon və Klytemnestranın oğlu. Onun dəliliyi və təmizlənməsi bir çox Qədim Yunan oyunu və əfsanəsinin mövzusu olmuşdur.

Erinelər tərəfindən təqib edilən Orestesin peşmançılığı. William-Adolphe Bouguereau tablosu

Adın mənşəyi redaktə

Orestes yunanca oreibates ("ορειβάτης") sözündən gəlir. Mənası alpinistdir. Metaforik olaraq, dağları fəth edə bilən biri kimi istifadə olunur.

Homerin hekayəsi redaktə

Homer hekayəsində Orestes, TantalNiobe ilə birbaşa əlaqəli olan Atreusun lənətlənmiş evinin üzvüdür. Troya müharibəsinə gedən yolda yaxşı bir külək üçün tanrıça Artemisə dua edən Aqamemnon, ilahənin işarəsi ilə qızı Iphigenieyi qurban vermək istəyir, amma arvadı buna qarşıdır. Buna baxmayaraq, qərarından vaz keçməyən Aqamemnon, qızını qurban verərkən ilahə tərəfindən xilas edilir, bunun əvəzinə bir dişi maral qurban edilir. Ancaq Klytemnestra bu vəziyyətə çox qəzəblənir. Agamemnon Troya müharibəsində olarkən, həyat yoldaşı Klytemnestra, Aqememnonun əmisi oğlu Aegisthus ilə eşq yaşayır. Padşah müharibədən 12 il sonra qayıtdıqda, arvadı onu öldürmək planını artıq hazırlamışdı. Çox isti qarşıladığı əri hamamda olarkən onu balta ilə öldürür.

Bu vaxt, 12 yaşlı Orestes, anasından və sevgilisindən qaçaraq Parnassus dağındakı Phanoteyə və kral Strophiusa sığınır. Onun 8 il sonra öldüyü barədə şayiələr yayılır, ancaq Orestesin ölümü barədə xəbər verən şəxs əslində Orestesin özüdür. Anasını və sevgilisini öldürən Orestes, dostu Strophiusun oğlu Pylades ilə birlikdə şəhəri tərk edir, ancaq ana qatili olduğu üçün qisas ruhları olan erinlər tərəfindən təqib edilir. Afinaya çatan Orestes, bu şəhərdə ApollonAfina tərəfindən mühakimə olunur və bəraət alır. Bundan sonra ona Tavriyaya getmək və bacısı İfiqeniyanı tapmaq əmr edilir. Orestes nəhayət bacısını Tavriyadan xilas edir.

Məşhur mədəniyyətdə redaktə

Amerikalı sərt (hard) rok qrupu A Perfect Circle Orestes adlı mahnı bəstələmiş və bu mahnıda Orestesin içindəki dəlilikdən bəhs etmişdir.