Oxrid

	Oxrid regionu
	Oxrid regionunun təbii və mədəni irsi ; mak. Охридскиот регион
	<img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Vista_de_Ohrid%2C_Macedonia%2C_2014-04-17%2C_DD_46.JPG/250px-Vista_de_Ohrid%2C_Macedonia%2C_2014-04-17%2C_DD_46.JPG" decoding="async" width="250" height="137" class="mw-file-element" data-file-width="5576" data-file-height="3062">
Ölkə	Şablon:Flaqifikasi
Tip	Qarışıq
Kriteriya	i, iii, iv, vii
Keçid	99
Region	Avropa və Şimali Amerika
Daxil edilməsi	1979 (3-cü sessiya)
	<img alt="Oxrid regionu xəritədə" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/North_Macedonia_location_map.svg/250px-North_Macedonia_location_map.svg.png" decoding="async" width="250" height="207" class="mw-file-element" data-file-width="1368" data-file-height="1133"> <img alt="Oxrid regionu" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/9px-Red_pog.png" decoding="async" width="9" height="9" class="mw-file-element" data-file-width="64" data-file-height="64"> Oxrid regionu
	↑ İngilis dilindəki rəsmi siyahı ; ↑ UNESCO-nun təsnifatına görə bölgə ;

Xarici video
Xarici video
	Ohrid City of Light - Macedonia Timeless

Oxrid
	şəhər
Oxrid
	Охрид
Bayraq	Gerb
	41°07′01″ şm. e. 20°48′07″ ş. u.
Ölkə	Şimali Makedoniya;
Region	Cənub-qərbi statistik region
Başçı	Aleksandr Petreski (SDMİ)
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi	389,93 km²;
Mərkəzin hündürlüyü	695 ± 1 m
Saat qurşağı	UTC+1 , yayda UTC+2
Əhalisi
Əhalisi	38.818 nəf. (2021);
Milli tərkibi	makedoniyalılar, albanlar, türklər
Dini tərkibi	pravoslavlıq, islam, katolisizm
Rəsmi dili	makedon dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	+389 46
Poçt indeksi	6000
Nəqliyyat kodu	OH
Digər
	ohrid.org.mk; (maked.) (ing.)
	Oxrid
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Oxrid (mak. Охрид, translit. Oxrid, alb. Ohri/Ohër, yun. Αχρίδα, translit. Axrida) — Şimali Makedoniya Respublikasının Oxrid bələdiyyəsində şəhər. Bu şəhər Oxrid gölü sahilindəki ən böyük şəhər olmaqla yanaşı, 2002-ci ildə keçirilən əhali siyahıyaalmasına əsasən şəhərdə 42.000-dən çox nəfər yaşayır. Bu isə Oxridi ölkəni səkkizinci ən böyük şəhəri edir. Oxrid ilin hər bir gününə bir kilsənin olduğu yer kimi məşhur olub və "Balkanların Qüdsü" kimi adlandırılıb.^[3]^[4] Şəhər mənzərəli evləri və abidələri ilə zəngin olduğuna görə turizm şəhərdə üstünlük təşkil edir. Şəhər Skopyenin cənub-qərbində, Resen və Bitolanın qərbində yerləşir. 1979 və 1980-ci ildə Oxrid və Oxrid gölü YUNESKO tərəfindən Mədəni və Təbii Ümumdünya irsi siyahısına salınıb. Faktiki olaraq, Oxrid həm Mədəni, həm də Təbii abidələr olan YUNESKO-nun Dünya İrsinin bir hissəsi olan 28 məntəqədən biridir.^[5]

Adı redaktə

Qədim şəhər ehtimal olunur ki, "yüngül şəfəq" (λύχνος (lychnos))^[6], "işıq saçan qiymətli daş"(λυχνίς (lychnis, gen. lychnidos))^[7], "işıqlı şəhər" mənasını verən latın (Lychnidus)^[8] və yunan (Λύχνιδος (Lychnidos)) adları altında tanınırdı. Oxrid adına ilk dəfə 879-cu il protokollarında rast gəlinir. Belə hesab edilir ki, şəhərin adı təpənin üstündə mənasını verən Slavyan dilindəki vo hrid sözündən götürülüb (qədim Oxrid şəhərinin təpənin üstündə yerləşməsinə görə).^[9]^[10] Makedon və digər Cənubi Slavyan dillərində şəhərin adı Oxriddir. Alban dilində şəhərin adı Ohër və ya Ohri, müasir yunancaya isə Ochrida (Οχρίδα, Ωχρίδα) və Achrida (Αχρίδα) kimi məlumdur.

Demoqrafiya redaktə

2002-cu ilin siyahıyaalmasına əsasən, 42,033 nəfər əhali yaşayır və etnik tərkib aşağıdakı kimidir:^[11]

makedonlar — 33 791 (80,4%)
albanlar — 2 959 (7,0%)
türklər — 2 256 (5,4%)
digərləri — 3 027 (7,2%)

Şəhər sakinlərinin ana dillərinə aşağıdakılar daxildir:

makedon — 34 910 (83,1%)
alban — 3 957 (9,4%)
türk — 2 226 (5,3%)
digər — 1 017 (2,4%)

Şəhərin dini tərkibi aşağıdakı kimidir:

Pravoslav xristianlar — 33 987 (80,9%)
Müsəlmanlar — 7 599 (18,1%)
digər — 447 (1.1%)

Əsas görməli yerləri redaktə

Müqəddəs Bakirə Məryəm Bolniçka kilsəsi.

VXII əsr Osmanlı səyyahı Övliya Çələbinin müşahidələri nəticəsində yaranmış belə bir əfsanə var ki, şəhərin hüdudları daxilində 365 ibadət yeri var. Bu gün bu say nəzərə çarpacaq dərəcədə azdır.

Tarixi-mədəni abidələr redaktə

Zeynalabidin məscidi
Məhəmməd peyğəmbər məscidi
Müqəddəs Sofiya kilsəsi
Müqəddəs Panteleymon monastırı
Müqəddəs İohann Kaneo kilsəsi
Müqəddəs Klement kilsəsi
Müqəddəs Georgi kilsəsi
Müqəddəs Zaum kilsəsi
Müqəddəs Naum monastırı
İkona qalereyası
Müqəddəs Petka kilsəsi
Müqəddəs Stefan kilsəsi
Erkən xristian vaxtlarına aid bazilikaların izlərinə rast gəlinir (məsələn, Müqəddəs Erazm bazilikası, IV əsr)
Robevi evi, arxeologiya muzeyi
Qədim Oxrid teatrı
XIV əsr freskalarına malik Müqəddəs Vraçi kilsəsi. Kilsənin XIV əsr ikonaları 1996, 2003-cü illərdə buraxılmış Makedoniyanın 1000 denarlıq əsginaslarının üst tərəfində təsvir olunub.^[12]

Plaoşnikdə yerləşən və yenidən bərpa olunmuş Müqəddəs Panteleymon monastırı həqiqətən də, qərb dünyasında ən qədim universitetlərdən biridir.

Tədbirlər redaktə

Oxrid Yay Festivalı — iyuldan avqustadək keçirilən illik musiqi və teatr festivalı
Oxrid Xor Festivalı — avqustun sonunda təşkil olunan illik beynəlxalq xor festivalı
Xalq Mahnı və Rəqslərindən ibarət Balkan Festivalı — iyul ayının əvvəlində təşkil olunan illik xalq mahnı və rəqs festivalı
Balkan musiqi meydanı festivalı — bütün balkan dövlətlərinin etnik musiqiçilərinin iştirak etdiyi, avqusta təşkil olunan festival
Oxrid Festivalı (mak. Охридски Трубадури) — bütün balkan dövlətlərinin etnik musiqiçilərinin iştirak etdiyi, avqusta təşkil olunan festival. Bu festival debütant gecəsi, folklor gecəsi, estrada gecəsi, beynəlxalq gecə olmaqla, dörd gün müddətində təşkil olunur.

İstinadlar redaktə

↑ "Нови градоначалници во 46 општини". 2009-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-11.
↑ https://www.citypopulation.de/de/northmacedonia/cities.
↑ "Between past and future: civil-military relations in post-communist Balkan states, Biljana Vankovska, Håkan Wiberg, I.B.Tauris, 2003, ISBN 1-86064-624-7, p. 71". 2021-01-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-11.
↑ "The Mirror of the Macedonian Spirit, Zlate Petrovski, Sašo Talevski, Napredok, 2004, ISBN 978-9989-730-38-2, səh 72: "… and Macedonia in the Cathedral Church St. Sofia in the Macedonian Jerusalem — Ohrid…"
↑ "Oxrid regionunun Təbii və Mədəni İrsi". 2017-07-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-11.
↑ λύχνος Arxivləşdirilib 2022-08-21 at the Wayback Machine, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus
↑ λυχνίς Arxivləşdirilib 2022-09-17 at the Wayback Machine, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus
↑ Lychnĭdus Arxivləşdirilib 2022-07-12 at the Wayback Machine, Harry Thurston Peck, Harpers Dictionary of Classical Antiquities (1898), on Perseus
↑ Evans, Thammy, Macedonia, Bradt Travel Guides, 2012, səh.173
↑ "Municipality of Ohrid". 2010-06-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-11.
↑ "Macedonian census, language and religion" (PDF). 2012-03-24 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2015-04-12.
↑ National Bank of the Republic of Macedonia Arxivləşdirilib 2008-08-19 at the Wayback Machine. Makedoniya valyutası. Dövriyyədə olan əsginaslar: 1000 Denar^{[ölü keçid]} (1996 buraxılışı) & 1000 Denar Arxivləşdirilib 2008-03-29 at the Wayback Machine (2003 buraxılışı). – Yoxlanlıb: 18 aprel 2015.

Xarici keçidlər redaktə

Oxrid, Makedoniya, görməli yerlər (ing.)
Oxrid (UNESCO)
VikiSəyahətdə Oxrid haqqında səyahət məlumatları var. (ing.)

[en_name-12] İngilis dilindəki rəsmi siyahı

[reg-13] UNESCO-nun təsnifatına görə bölgə

[1] "Нови градоначалници во 46 општини". 2009-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-11.

[_b55a1f4e767b9b37-2] ttps://www.citypopulation.de/de/northmacedonia/cities.

[3] "Between past and future: civil-military relations in post-communist Balkan states, Biljana Vankovska, Håkan Wiberg, I.B.Tauris, 2003, ISBN 1-86064-624-7, p. 71". 2021-01-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-11.

[4] "The Mirror of the Macedonian Spirit, Zlate Petrovski, Sašo Talevski, Napredok, 2004, ISBN 978-9989-730-38-2, səh 72: "… and Macedonia in the Cathedral Church St. Sofia in the Macedonian Jerusalem — Ohrid…"

[5] "Oxrid regionunun Təbii və Mədəni İrsi". 2017-07-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-11.

[6] λύχνος Arxivləşdirilib 2022-08-21 at the Wayback Machine, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus

[7] λυχνίς Arxivləşdirilib 2022-09-17 at the Wayback Machine, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus

[8] Lychnĭdus Arxivləşdirilib 2022-07-12 at the Wayback Machine, Harry Thurston Peck, Harpers Dictionary of Classical Antiquities (1898), on Perseus

[9] Evans, Thammy, Macedonia, Bradt Travel Guides, 2012, səh.173

[10] "Municipality of Ohrid". 2010-06-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-11.

[Statistical_Office-11] "Macedonian census, language and religion" (PDF). 2012-03-24 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2015-04-12.

[14] National Bank of the Republic of Macedonia Arxivləşdirilib 2008-08-19 at the Wayback Machine. Makedoniya valyutası. Dövriyyədə olan əsginaslar: 1000 Denar^{[ölü keçid]} (1996 buraxılışı) & 1000 Denar Arxivləşdirilib 2008-03-29 at the Wayback Machine (2003 buraxılışı). – Yoxlanlıb: 18 aprel 2015.

[3]

[4]

[5]

[1]

[2]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[* 1]

[* 2]

[12]

Oxrid regionu
Oxrid regionunun təbii və mədəni irsi mak. Охридскиот регион ^{[* 1]}

Ölkə	Şablon:Flaqifikasi
Tip	Qarışıq
Kriteriya	i, iii, iv, vii
Keçid	99
Region	Avropa və Şimali Amerika ^{[* 2]}
Daxil edilməsi	1979 (3-cü sessiya)
Oxrid regionu
↑ İngilis dilindəki rəsmi siyahı ↑ UNESCO-nun təsnifatına görə bölgə