Qellert dağ mağarası
Qellert dağ mağarası (Macar: Gellérthegyi-barlang), Macarıstanın Budapeşt bölgəsində Qellert dağı içərisindəki mağara şəbəkəsinin bir hissəsidir. Mağaraya orada yaşayan bir zahid ilə əlaqədar olaraq "Müqəddəs İvan Mağarası" (Szent Iván-barlang) da deyilir və xəstələrin sağalması üçün mağaranın yanındakı palçıqlı bir gölün təbii termal suyundan istifadə etdiyi güman edilir. Çox güman ki, eyni su, indi Qellert hamamları adlanan köhnə Sáros fürdő ("Palçıq hamamları") hovuzlarının hövzəsi olmuşdur.[1][2] 19-cu əsrdə mağaranın içində günəşdə qurudulmuş kərpicdən kiçik bir ev tikən kasıb bir ailə yaşayırdı. Mağaranın girişi taxta ilə bağlandı və kəndli həyəti kimi istifadə edildi. Bu vəziyyət Mihály Mayr (1860-cı illərdə bir müddət əvvəl çəkilmiş) və 1877-ci ildə György Klösz tərəfindən çəkilmiş bir fotoşəkildə qeydə alınmışdır.[3]
| Qellert dağ mağarası | |
|---|---|
 | |
| Yerləşməsi | |
| 47°29′05″ şm. e. 19°03′07″ ş. u. | |
| Ölkə | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Mağaralar üçün ilk müasir giriş 1920-ci illərdə Fransanın Lourdes şəhərində oxşar qaya konstruksiyalarından ilham alınaraq Pauline rahibləri tərəfindən inşa edilmişdir. Budapeşt Texnologiya Universitetinin professoru Kalman Lüks məsul memar idi. 1926-cı ildə inşa olduqdan sonra 1951-ci ilə qədər ibadətgah və monastır kimi xidmət etmişdir. Eyni zamanda II Dünya Müharibəsi illərində Nasist Almaniyasının ordusu üçün bir sahə xəstəxanası olaraq xidmət etdi.[4]
1945-ci ildə Sovet Qırmızı Ordusu Budapeşti ələ keçirdi. Altı il ərzində mağara dini funksiyalarını davam etdirdi, lakin 1951-ci ildə Dövlət Mühafizə Təşkilatı Katolik Kilsəsinə kilsəyə basqın etdi. Reyd nəticəsində mağara möhürləndi, monastırın müdiri Ferenc Vezér ölüm hökmünə məhkum edildi.
Dəmir Pərdə parçalanan kimi, mağarada möhürlənmiş qalın beton divarın dağıdılması ilə 27 avqust 1989-cu ildə kilsə yenidən açıldı. 1992-ci ilə qədər kilsə bərpa edildi və Pauline ordeni mağaraya qayıtdı. Bu gün rahiblər dini fəaliyyətlərini davam etdirirlər, baxmayaraq ki, mağara həm də ümumi bir turistik məkandır. Kilsə qayaya həkk olunmuş və təəccüblü neototik qüllələr ilə bəzədilmiş bir sirli monastır ilə tamamlanır. Mağaranın divarları bütövlüklə təbii canlı qayalardan ibarətdir.[5]
İstinadlar redaktə
- ↑ Duckeck, Jochen."Gellért Hill Cave, also known as Saint Ivan's Cave"
- ↑ "Gellért Hotel and Baths" Hungary Starts Here.
- ↑ Jalsovszky-Tomsics: Budapest az ikerfőváros, 23 p.
- ↑ "Budapest Cave Church". 2022-08-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-29.
- ↑ "Gellert Hill Cave and an Unusual Church with a Brutal History". 2022-09-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-29.