Qroznı rayonu (çeç. Соьлжа-ГӀалин кӀошт) — Rusiya Federasiyası, Çeçenistan Respublikasının tərkibindəki inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Qroznı şəhəridir[4][5] (bununla belə rayonun tərkibinə daxil deyildir). Qroznı rayonunun rəhbərliyi Tolstoy-Yurt kəndində yerləşir[6].

Qroznı rayonu
Соьлжа-ГӀалин кӀошт
Bayraq Gerb
Bayraq Gerb

43°19′ şm. e. 45°41′ ş. u.


Ölkə
İnzibati mərkəz Qroznı[1], Tolstoy-Yurt
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 1934
Sahəsi
  • 1.600 km²
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 130.905 nəf. (1 yanvar 2018)[3]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu 8712
Rəsmi sayt
Qroznı rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiya redaktə

Rayon Çeçenistan Respublikasının mərkəzi hissəsində yerləşir. Şimalda NaurskiŞelkovski rayonları, şərqdə — Qudermes rayonu, cənub-şərqdə — Şali rayonu, cənubda — Urus-Martan rayonu ilə həmsərhəddir. Cənub-qərbdə Axçoy-Martano və Sunjenski rayonları, şimal-qərbdən Nadterek rayonu ilə sərhədə sahibdir. Rayonun mərkəzində onun tərkib hissəsi olmayan Qroznı şəhər rayonu yerləşir. Rayon şərqdə Arqun şəhəri ilə həmsərhəddir.

Çeçen düzünliyində yerləşir[7]. Təbii şəraitə görə bölgə iki hissəyə bölünür — düzənlik və dağətəyi. Rayon ərazisi Terek çayından cənubda Terekvə Sunja dağları arasındadır. Rayonun şimaldan cənuba doğru uzunluğu 58,4 km, qərbdən şərqə isə 78,2 km-dir. Rayonun sahəsi — 1480.43 km²-dir.

Tarixi redaktə

1 avqust 1934-cü ildə Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi "Çeçen-İnquş Muxtar Vilayətində mərkəzi Qroznı şəhəri olan yeni bir Qroznı rayonunun təşkili qərarına gəldi. Aşağıdakı rayonların ərazisi ona daxil edildi:

a) Petropavlovsk rayonu ləğv edildi və ərazisinə daxil olan Petropavlovka, İlyinki, Goryaçevodskaya, Pervomayskaya və Staro-Sunjenskaya kəndlərinin ərazisi ona birləşdirildi;

b) Urus-Martan rayonunun Berdıkel, Çeçen-aul, Novıye Aldı və Alxan-Kala kəndləri;

c) Nadterek rayonunun Köhnə Yurt kəndi;

ç) Qudermes rayonunun Yeni Yurt kəndi;

d) Qroznı Şəhər Sovetinin torpaqlarında yerləşən "Arqun" kolxozunun ərazisi[8]

Yaşayış məntəqələri redaktə

Qroznı rayonuna ümumilikdə 40 yaşayış məntəqəsi daxildir.

Əhali redaktə

Milli tərkib 2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə kəndin milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir[9]
Xalq Say,
nəf.
Ümumi əhaliyə
olan nisbəti, %
çeçenlər 114 434 96,69 %
qumuqlar 3 348 2,83 %
ruslar 265 0,22 %
digərləri 242 0,20 %
bildirməyənlər 58 0,05 %
ümumi 118 347 100,00 %

Silsilələr redaktə

  • Terek silsiləsi
  • Sunja silsiləsi
  • Qroznı silsiləsi
  • Braqun silsiləsi

İqtisadiyyat redaktə

Sənaye Respublikada inkişaf etdirilən bütün neft yataqlarının əksəriyyəti Qroznı bölgəsində yerləşir.
Kənd təsrrüfatı Şəhər ətrafı şəraitdə Qroznı rayonu əkinçilik və maldarlıq üçün olduqca əlverişlidir. Yüksək məsuldarlıq verən torpaqlar və isti iqlim rayonda müxtəlif növ bitkilərin əkiləsinə imkan verir.

İstinadlar redaktə

  1. 1 2 3 http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
  2. 1 2 GEOnet Names Server. 2018.
  3. 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.
  4. "Указ Президента Чеченской Республики от 11 августа 2010 года N 167 «Об утверждении реестра административно-территориальных единиц Чеченской Республики»". 2019-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-11.
  5. "Устав Грозненского муниципального района". 2019-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-11.
  6. "Контакты на официальном сайте Администрации Грозненского муниципального района Чеченской Республики". 2020-08-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-11.
  7. "География и климат". 2017-07-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-11.
  8. "Об образовании нового Грозненского района". 2016-02-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-11.
  9. "Том 4 книга 1 "Национальный состав и владение языками, гражданство"; таблица 1 "Национальный состав населения Чечни по городским округам, муниципальным районам, городским населённым пунктам, сельским населённым пунктам с численностью населения 3000 человек и более"". 2015-09-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-01-01.

Mənbə redaktə