Reyhan

Reyhan (lat. Ocimum) — dalamazkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Reyhan
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superasterids Klad: Asterids Klad: Lamiids Dəstə: Dalamazçiçəklilər Fəsilə: Dalamazkimilər Cins: Reyhan
Beynəlxalq elmi adı
Ocimum L., 1753
Şəkil axtarışı ITIS   32626 NCBI   39173 EOL   60515

Birillik ədviyyat bitkisinin vətəni Seylon (Sərəndib) adası ilə Hindistandır.

Hazırda dünyanın əksər ölkələrində toxumları vasitəsilə reyhan bitkisi əkilib becərilir. Bitkinin hündürlüyü 30–50 sm olaraq yarpaqları yaşıl- mürəkkəb rəngli, xoş ətirli olur. Bitkidən müxtəlif ət xörəklərində ədviyyə kimi istifadə olunaraq süfrəyə salat kimi də gətirilir.

Bitkinin yarpaq və zoğunda 0,02–0,08% efir yağı, vitaminlər və aşılayıcı qatranlı maddələr də vardır.

Naxçıvan MR-da Babək rayonundakı təsərrüfatlarda reyhan, digər ədviyyat bitkiləri ilə bərabər becərilir. Bitki toxumları ilə əkilib çoxaldılır.

Növləri

• Adi reyhan, dirrik reyhanı, nəcib reyhan (Ocimum basilicum L.)
• Gözəl reyhan (Ocimum gratissimum L.)
• Nanəyarpaq reyhan (Ocimum menthafolium Hochst.)

• Ocimum × africanum Lour.
• Ocimum albostellatum (Verdc.) A.J.Paton
• Ocimum americanum L.
• Ocimum amicorum A.J.Paton
• Ocimum angustifolium Benth.
• Ocimum basilicum L.
• Ocimum burchellianum Benth.
• Ocimum campechianum Mill.
• Ocimum canescens A.J.Paton
• Ocimum carnosum (Spreng.) Link & Otto ex Benth.
• Ocimum centraliafricanum R.E.Fr.
• Ocimum circinatum A.J.Paton
• Ocimum coddii (S.D.Williams & K.Balkwill) A.J.Paton
• Ocimum cufodontii (Lanza) A.J.Paton
• Ocimum dambicola A.J.Paton
• Ocimum decumbens Gürke
• Ocimum dhofarense (Sebald) A.J.Paton
• Ocimum dolomiticola A.J.Paton
• Ocimum ellenbeckii Gürke
• Ocimum empetroides (P.A.Duvign.) ined.
• Ocimum ericoides (P.A.Duvign. & Plancke) A.J.Paton
• Ocimum filamentosum Forssk.
• Ocimum fimbriatum Briq.
  • Ocimum fimbriatum var. angustilanceolatum (De Wild.) A.J.Paton
  • Ocimum fimbriatum var. bequaertii (De Wild.) A.J.Paton
  • Ocimum fimbriatum var. ctenodon (Gilli) A.J.Paton
  • Ocimum fimbriatum var. fimbriatum
  • Ocimum fimbriatum var. microphyllum (Sebald) A.J.Paton
• Ocimum fischeri Gürke
• Ocimum formosum Gürke
• Ocimum forsskaolii Benth.
• Ocimum fruticosum (Ryding) A.J.Paton
• Ocimum grandiflorum Lam.
  • Ocimum grandiflorum subsp. densiflorum (A.J.Paton) A.J.Paton
  • Ocimum grandiflorum subsp. grandiflorum
  • Ocimum grandiflorum subsp. turkanaense (Sebald) A.J.Paton
• Ocimum gratissimum L.
  • Ocimum gratissimum subsp. gratissimum
• Ocimum heckmannianum Gürke
• Ocimum hirsutissimum (P.A.Duvign.) A.J.Paton
• Ocimum irvinei J.K.Morton
• Ocimum jamesii Sebald
• Ocimum kenyense Ayob. ex A.J.Paton
• Ocimum kilimandscharicum Gürke
• Ocimum labiatum (N.E.Br.) A.J.Paton
• Ocimum lamiifolium Hochst. ex Benth.
• Ocimum masaiense Ayob. ex A.J.Paton
• Ocimum mearnsii (Ayob. ex Sebald) A.J.Paton
• Ocimum menthifolium Hochst. ex Benth.
• Ocimum metallorum (P.A.Duvign.) A.J.Paton
• Ocimum minimum L.
• Ocimum minutiflorum (Sebald) A.J.Paton
• Ocimum mitwabense (Ayob.) A.J.Paton
• Ocimum monocotyloides (Plancke ex Ayob.) A.J.Paton
• Ocimum motjaneanum McCallum & K.Balkwill
• Ocimum natalense Ayob. ex A.J.Paton
• Ocimum nudicaule Benth.
• Ocimum nummularia (S.Moore) A.J.Paton
• Ocimum obovatum E.Mey. ex Benth.
  • Ocimum obovatum subsp. cordatum (A.J.Paton) A.J.Paton
  • Ocimum obovatum subsp. crystallinum (A.J.Paton) A.J.Paton
  • Ocimum obovatum var. galpinii (Gürke) A.J.Paton
  • Ocimum obovatum subsp. obovatum
• Ocimum ovatum Benth.
• Ocimum pseudoserratum (M.R.Ashby) A.J.Paton
• Ocimum pyramidatum (A.J.Paton) A.J.Paton
• Ocimum reclinatum (S.D.Williams & M.Balkwill) A.J.Paton
• Ocimum serpyllifolium Forssk.
• Ocimum serratum (Schltr.) A.J.Paton
• Ocimum somaliense Briq.
• Ocimum spectabile (Gürke) A.J.Paton
• Ocimum spicatum Deflers
• Ocimum tenuiflorum L.
• Ocimum transamazonicum C.Pereira
• Ocimum tubiforme (R.D.Good) A.J.Paton
• Ocimum urundense Robyns & Lebrun
• Ocimum vandenbrandei (P.A.Duvign. & Plancke ex Ayob.) A.J.Paton
• Ocimum vanderystii (De Wild.) A.W.Hill
• Ocimum verticillifolium Baker
• Ocimum vihpyense A.J.Paton
• Ocimum waterbergense (S.D.Williams & K.Balkwill) A.J.Paton

Dində

"Quran"da reyhan haqqında belə bir ifadə var:

"Yarpaqlı dənələr və xoş qoxulu reyhan vardır."

— Rəhman surəsi, 12

Əvvəlki məlumat yanlışdır, Rahman surəsi, 12-ci ayətdə reyhan bitkisinin adı keçmir.

Saçaqlı dənli və xoş ətirli bitkilər var. (ər-Rahman, 12)

Xarici keçidlər

Reyhan:The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)