Rondo
Rondo (fr. rondeau "dairə" " dairəvi hərəkət") — bir mövzunun müxtəlif epizodlarla növbələşərək dəfələrlə təkrar olunmasına əsaslanan musiqi forması.
Haqqında redaktə
Mövzu 3 dəfədən az olmayaraq əsas tonallıqda səslənir. Epizodlar isə çox zaman başqa tonallıqda [1]. Təkrar edilən mövzu – refren - ən azı üç dəfə keçməlidir, epizodların sayı ikidən az olmamalıdır. Rondo formasının sxemi belədir:
A B A C A
Etimalogiyası redaktə
Rondonun mənşəyi xalq mahnıları ilə bağlıdır. Qədim rondo 17- 18 -ci əsr fransız klavesin musiqisində inkişaf etmışdir. 17- 18-cıi əsr klassik musiqi ( Haydn, Bethoven, Motsart) rondonun quruluşunu dəyişdirmışdi. Bəzi instrumental əsərlər simfoniya və sonataların finalı, romanslar, ariyalar rondo formasına yazılır.[2]
Rondo-sonata redaktə
Rondo-sonata forması Özündə sonata və rondo əlamətlərini qovuşduran musiqi forması: sonata formasında olduğu kimi ekspozisiya və repriza hissələrinə malikdir; rondodakı kimi, əsas mövzu– refren əsas tonallıqda üç dəfə keçirilir. Sonata silsiləsinin final hissələrində bu formadan istifadə olunur. Musiqidə ən geniş yayılmış formalar: ikihissəli forma, üçhissəli forma, variasiya, rondo, sonata, fuqa və s. Qarışıq formalar da mövcuddur ki, onlar müxtəlif formaların əlamətlərini özündə birləşdirir (məs. rondo-sonata). Sərbəst quruluşlu musiqi formaları da mövcuddur.[3]
Sonata- rondo formu çox hərəkətli işlərin yekunlarında yalnız istifadə olunur . Bir az rahat və diskursiv forma hesab olunur. istifadə olunur. Sonata rondo şəklində yazılmış bəzi hərəkətlər bunlardır:
- Mozart, Piano Sonata No. 23 in B-Flat Major, K. 333 (1783), last movement Mozart,
- Piano Concerto No. 23 in A major, K. 488 (1786), last movement Mozart,
- Divertimento for String Trio in E-Flat Major, K. 563,
- last movement Haydn, "La Reine" Symphony, Hoboken 1/85 (1785),
- last movement Haydn, "Drumroll" Symphony, Hoboken 1/103 (1795),
- last movement Beethoven, two violin and piano sonatas, Op. 12 (1798),
- last movements[5] Beethoven, Piano Sonata, Op. 13 (1798),
- last movement[5] Beethoven, Piano Sonata, Op. 27, No. 1 (1800-1801),
- last movement Beethoven, Piano Sonata, Op. 90,
- last movement Beethoven, Violin Concerto, Op. 61 (1806),
- last movement[5] Beethoven, Fourth Symphony, Op. 60 (1806),
- second movement Beethoven, Sixth Symphony, Op. 68 (1808),
- last movement[citation needed] Beethoven, Eighth Symphony, Op. 93 (1812),
- last movement[5] Schubert, Death and the Maiden Quartet, D. 810 (1824),
- last movement Mendelssohn, Violin Concerto in E minor, Op. 64 (1844),
- last movement Brahms, Piano Concerto No. 2 in B-flat Major,
- Op. 83 (1881), fourth (last) movement (Allegretto grazioso)
- Brahms, Violin Sonata No. 3 in D minor, Op. 108 (1886-1888), fourth (last) movement, Presto agitato
İstinadlar redaktə
- ↑ Hoppin, Richard H. The Rondeaux // Medieval Music. New York: W.W. Norton. 1978. 426–429. ISBN 0-393-09090-6. 2022-07-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-06-10.
- ↑ Wilkins, Nigel. "Rondeau (i)". Grove Music Online. Oxford University Press. 2001. doi:10.1093/gmo/9781561592630.article.23782.
- ↑ Cole, Malcolm S. "Rondo". Grove Music Online. Oxford University Press. January 20, 2001: 1, 3. doi:10.1093/gmo/9781561592630.article.23787.