Sağmosavan

Sağmosavan
	kənd
Sağmosavan
	40°23′09″ şm. e. 44°23′38″ ş. u.
Ölkə	Ermənistan
Region	Karbi mahalı
Rayon	Əştərək rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü	1.620 m
Saat qurşağı	UTC+4
Əhalisi
Əhalisi	158 nəf. (2011);
Rəsmi dili	erməni dili;
	Xəritəni göstər/gizlə Sağmosavan
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Sağmosavan, Sağmosavəng - İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında, indi Əştərək rayonunda kənd.^[2]

Tarixi redaktə

Rayon mərkəzindən 12 km şərqdə yerləşir. «İrəvan əyalətinin icmal dəftəri»ndə Savmosavəng formasında^[3] qeyd edilmişdir.

Toponim türk dilində «cığır», «bataqlıqdan keçən çay keçidi» mənalarında işlənən sakma // sokma^[4] və türk dilində «qala» mənasında işlənən vəng^[5] sözlərindən əmələ gəlmişdir. Sakma // sokma sözü fonetik dəyişikliyə uğrayıb sağma // soğma formasına düşmüşdür.

Toponim «cığır kənarında yerləşən qala yanında kənd, yaşayış yeri» mənasını ifadə edir. Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir.

Əhalisi redaktə

Kənddə 1831-ci ildə 131 nəfər yalnız azərbaycanlı, ermənilərlə yanaşı 1873 - cü ildə 100 nəfər, 1886-cı ildə 141 nəfər, 1897-ci ildə 185 nəfər, 1914 - cü ildə 404 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır ^[6].

Yuxarıdakı statistik məlumatlardan göründüyü kimi ermənlər kəndə 1850-ci illərdən sonra köçürülmüşdür. 1918-ci ildə azərbaycanlılar erməni təcavüzünə məruz qalaraq deportasiya olunmuş, yalnız indiki Ermənistanda sovet hakimiyyəti qalib gələndən sonra sağ qalan azərbaycanlılar ata-baba yurdlarından dönə bilmişdir. Burada 1922-ci ildə 36 nəfər, 1926-cı ildə 53 nəfər, 1931-ci ildə 65 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır^[6].

SSRİ Nazirlər Sovetinin xüsusi qərarı ilə azərbaycanlılar 1948-1953-cü illərdə zorla tarixi-etnik torpaqlarından çıxarılaraq Azərbaycana köçürülmüşdür.

İstinadlar redaktə

↑ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
↑ İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri" Arxivləşdirilib 2015-07-21 at the Wayback Machine, Bakı, "Elm", 2002.
↑ İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z.Bünyatov və H.Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, «Elm», 1996. s.112
↑ Мурзаев Э.М. Словарь народных географических терминов, М., «Мысль», 1984. s.493
↑ Mirzəyev H. Aşıq poeziyasında yaşayan adlarımız və tariximiz, Bakı, ADPU, 1997. s.208-209
↑ ¹ ² Qorqodyan Z. 1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, «Melkonyan fond», 1932. s.22-23, 108-109

[_fafda75e3c3b3e61-1] Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).

[2] İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri" Arxivləşdirilib 2015-07-21 at the Wayback Machine, Bakı, "Elm", 2002.

[3] İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z.Bünyatov və H.Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, «Elm», 1996. s.112

[4] Мурзаев Э.М. Словарь народных географических терминов, М., «Мысль», 1984. s.493

[5] Mirzəyev H. Aşıq poeziyasında yaşayan adlarımız və tariximiz, Bakı, ADPU, 1997. s.208-209

[Qorqodyan_Z_1932-6] ¹ ² Qorqodyan Z. 1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, (erməni dilində). İrəvan, «Melkonyan fond», 1932. s.22-23, 108-109

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]