Uvs vilayəti

Uvs aymakı
	Aymak
Uvs aymakı
	monq. Увс аймаг
Bayraq	Gerb
	49°30′ şm. e. 92°30′ ş. u.
Ölkə	Monqolustan
İnzibati mərkəz	Ulaangom
Qubernator	Daşiyn Səndsürən (MDP)
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	1931
Sahəsi	69 585 km2 km² (13-cü-ci yer)
Saat qurşağı	(UTC+7, yayda
Əhalisi
Əhalisi	75 737 nəfər (2014)
Əhalinin sıxlığı	1,1 nəfər/km²
Rəqəmsal identifikatorlar
ISO kodu	MN-046
Telefon kodu	+976 (0)145
Poçt indeksi	85000
Avtomobil nömrəsi	UV
	Rəsmi sayt
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Uvs aymakı (monq. Увс аймаг; ing. Uvs Province;rus. Увс) Monqolustanın 21 aymakından biridir. Şimal-Qərbi Monqolustanda, Paytaxt Ulan-Batordan 1336 km məsafədə yerləşir. Aymakın mərkəzi dəniz səviyyəsindən 936 m yüksəklikdə yerləşən Ulaangom şəhəridir. Aymak, ölkənin ən böyük gölü olan Uvs gölünün adını daşıyır.

Coğrafiyası redaktə

Uvs aymakında Ümumdünya mədəni irsinə daxil edilmiş Ubsunur dərəsi yerləşir. Uvs aymakı şimaldan Rusiya Federasiyası ilə (640 km), şrəqdən Zavxan aymakı ilə (340 km) həmsərhəddir. Cənubdan və qərbdən isə Xovd və Bayan-Öygil aymakları ilə (200 km) həmsərhəddir. Aymak ərazisinin 60%-i dağlıq zona, 40%-i isə Qobi yarımsəhrasının payına düşür.

Tarixi redaktə

1921-ci il Monqolustan inqilabından sonra, 1925-ci il noyabrın 21-də Çandmani Uulyn aymakı təsis edilir. Bu aymak ölkənin qərbində, indiki Uvs, Xovd aymaklarını və Bayan-Ölgiy aymakının qərbini əhatə edirdi. 1931-ci ildə Çandmani Uulyn aymakı Xovd və Dörvöd aymaklarına bölündü. 1933-cü ildə Dörvöd aymakının adı dəyişdirilərək Uvs qoyuldu.

Əhalisi redaktə

2014-cü il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, Uvs aymakının əhali sayı 75 737 nəfərdir. Əhalinin 60% Dörbödlər, 15% bayadlar, 15%-i xalxalardır. Bundan başqa Tuvalar, Xotonlar və qazaxlarda əyalətdə yaşayırlar^[1].

Rayonları^[2] redaktə

Uvs aymakının siyasi xəritəsi

Uvs aymakı 19 rayondan ibarətdir. Ən çox əhalisi olan rayon aymakın mərkəzi sayılan Ulaangom rayonudur. Bu rayonun əhalisi 27 849 nəfərdir. Ən az əhalisi olan aymak isə əhalisi 1 570 nəfər olan Davst rayonudur.

Rayon adı (Sum)	Monqol dilində adı	Əhalisinin sayı (2014)^[3]
Baruunturuun	Баруунтуруун	2 449
Böxmörön	Бөхмөрөн	2 093
Davst	Давст	1 570
Xovd	Ховд	2 237
Xyarqas	Хяргас	2 314
Malçin	Малчин	2 351
Naranbulaq	Наранбулаг	4 021
Ölgiy	Өлгий	2 147
Ömnöqov	Өмнөговь	4 192
Öndörxanqay	Өндөрхангай	3 031
Sagiy	Сагил	2 201
Taryalan	Тариалан	3 714
Tes	Тэс	5 056
Sagaanxayrxan	Цагаанхайрхан	2 011
Türgen	Түргэн	2 018
Ulaangom^{[Q 2]}	Улаангом	27 849
Zavxan	Завхан	1 734
Züünqov	Зүүнговь	2 640
Züünxanqay	Зүүнхангай	2 104

İstinadlar redaktə

↑ The National Statistical Office of Mongolia, Uvs Arxivləşdirilib 2015-07-15 at the Wayback Machine
↑ "Аймгийн БАГИЙН Хүн ам, өрх, малын тоо төрлөөр 2014 он" (PDF). 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2015-11-14.
↑ The National Statistical Office of Mongolia, www.uvs.nso.mn

↑ 1931-ci ildə Çandmani Uulyn aymakı Dörvöd aymakına və Xovd aymakına bölündü. 1933-cü ildə Dörvöd aymakının adı Uvs ilə dəyişdirildi. Bu səbəbdən aymakın yaranma tarixi 1931-ci il götürülür.
↑ Ulaangom rayonu Uvs aymakının mərkəzi rayonudur.

Həmçinin bax redaktə

[2] The National Statistical Office of Mongolia, Uvs Arxivləşdirilib 2015-07-15 at the Wayback Machine

[3] "Аймгийн БАГИЙН Хүн ам, өрх, малын тоо төрлөөр 2014 он" (PDF). 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2015-11-14.

[4] The National Statistical Office of Mongolia, www.uvs.nso.mn

[1] 1931-ci ildə Çandmani Uulyn aymakı Dörvöd aymakına və Xovd aymakına bölündü. 1933-cü ildə Dörvöd aymakının adı Uvs ilə dəyişdirildi. Bu səbəbdən aymakın yaranma tarixi 1931-ci il götürülür.

[5] Ulaangom rayonu Uvs aymakının mərkəzi rayonudur.

[Q 1]

[1]

[2]

[3]

[Q 2]