Vize adası
Vize adası və ya Vize Torpağı — Şimal Buzlu okeannın Kara dənizi sularında yerləşən ada. Kara dənizinin şimalında qərarlaşır. İnzibati cəhətdən Rusiyanın Krasnoyarsk diyarı Taymır Dolqan-Nenes rayonu ərazisində qərarlaşır.
| Vize adası | |
|---|---|
| rus. Остров Визе | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi | 288 km² |
| Uzunluğu |
|
| Eni | 10,7 km |
| Hündür nöqtəsi | 22 m |
| Əhalisi | 0 nəfər (2015-ci il) |
| Yerləşməsi | |
| 79°30′ şm. e. 76°54′ ş. u. | |
| Ölkə |
 Rusiya |
| Vilayət | |
| Akvatoriya | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.jpg)
Tarixi redaktə
Açılış tarixi redaktə
1910-cu illərdə Georgi Lvoviç Brusilovun təşkil etdiyi ekspedisiya zamanı Müqəddəs Anna buxarlı şxununu Kara dənizində dreyf edərirdi. 1914-cü ildə gəmi sulara qər olur. Ancaq gəmi şturmanı Valerian İvanoviç Albanov gəmi jurnalını vilas edə bilir.
1924-cü ildə sovet okeanoqrafı, metroroloqu və qütb araşdırmaçısı Vladimir Yuleviç Vize gəminin buzlara sıxılaraq dreyf etdiyi əraziləri tətqiq etmişdir. O, gəminin məhv olmasının səbəbini onun adaya sıxılaraq parçalanmasında görürdü. Hətta gəminin batdığı ərzinin ada olmasını bildirmişdir. «Georgi Sedov» gəmisində 1930-cu ildə Vize Otto Şmitdin təşkil etdiyi ekspedisiyada özü tərəfindən ehtimal edilən adanı kəşf etmişdir.
1 noyabr 1945-ci ildə adanın cənub sahilində hidrometroloji qütb stansiyası fəaliyyət göstörir. Bu dünyanın Şimal qütbünə ən yaxın qütb standiyalarından biridir. Adada daimi yaşayış yoxdur.
Fiziki-coğrafi yerləşməsi redaktə
Coğrafi xüsusiyyətləri redaktə
Adanın sahəsi 288 km² təşkil edir. Uzunluğu 35 km, eni isə maksimal hissədə 9 km-dir. Adanın relyefi düzənlikdir. Kiçik hündürlüyə malik təpələrə rast gəlinir. Maksimal hündürlük 22 metrdir. Geoloji baxımdan ada gil və dəniz qumundan təşkil olunmuşdur. Qlobal istiləşmələr adanın sahil hissəsini dağıdır. Əgər XX əsrin əllinci illərində sahilin geri çəkilməsi 1,4 metr olmuşdursa, 2009-2016-cı illər ərzində geri çəkilmə 74 metr[1]. Ada arktik səhralar zonasında yerləşir. Az sayda olsa belə mamır, şibyə və çiçəkli bitkilərə rast gəlinir.
İqlim redaktə
Adanın iqlimi olduqca sərtdir[2]. İlin ən isti günləri belə temperatur 0 °C-dən azmaz yuxarı olur. İllik yağıntının miqdarı 225 mm təşkil edir. Yağıntı əsasən qar halında düşür. Rusiyanın arktikata yerləşən müşahidə məntəqələri arasında minimum temperatur burada müşahidə edilmişdir. İllik orta temperatur -13 °C təşkil edir. Maksimal yağıntı avqust, sentyabr, oktyabr sylarında düşür (22–23 mm)
Maraqlı fakt redaktə
- Svoya Koleya mükafatı laureatı Obomlyov Sergey İvanoviç 2004-cü ildən adada fəaliyyət göstərən qütb stansiyasında rəhbər işləyir.
Mənbə redaktə
- Vize adasında stansiya Arxivləşdirilib 2015-01-05 at the Wayback Machine
İstinadlar redaktə
- ↑ "Rusiya Arktika ərazisini itirir". 2016-10-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-11-03.
- ↑ "Vize adasının iqlimi". 2013-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-11-03.