Mitoxondri: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 22:
<ref>Tibbi Biologiya və Genetikanin əsasları. C.Ə.Nəcəfov, R.Ə.Əliyev, Ə.P.Əzizov. Baki-2008. səh.68</ref>
Mitoxondrilərin əsas funksiyası universal enerji mənbəyi olan ATF sintez etməkdir. Bu səbəblə onlar sitoplazmanın ATF enerjisinə çox ehtiyac olan yerlərində daha sıx olurlar.(məsələn, ürək əzələsində miofibrillərin arasında və ya spermatozoidin qamçısında və s.)<ref>http://www.cellbiol.ru/book/kletka/mitokhondrii</ref> Ona görə mitoxondriləri xloroplastlarla birlikdə hüceyrənin *güc* stansiyaları adlandırırlar. Hüceyrələrdə mitoxondrilər ikiyə bölünməklə çoxalır və öz funksiyalarını yerinə yetirir.
Mitoxondrilərin quruluşunu hər tərəfli öyrənmək elektron mikroskopun kəşfindən sonra mümkün olub. Müəyyənləşdirilib ki, onlar ''3 komponentdən'' təşkil olunub:
Sətir 28:
'''1.''Xarici membran'''''- mitoxondrini hialoplazmadan ayıran hamar bir qatdır,qalınlığı 7 nm-ə qədərdir. Xarici membran mitoxondrinin tamlığını təmin etməklə yanaşı, sitoplazma ilə maddələr mübadiləsini də həyata keçirir. Xarici membranda lipidlərin sintezində iştirak edən fermentlər də var.
'''2.''Daxili membran'''''- Mitoxondrinin matriksini əhatə edir və içərisinə doğru yönəlmiş çoxsaylı qırışlar,büküşlər əmələ gətirir. Bu qırışlar krist (lat. Krista-pipik,çıxıntı) adlanır. Qalığı təxminən 7 nm-ə bərabərdir. Müxtəlif hüceyrələrdə kristlərin sayı da eyni deyildir. Bu say onlar və yüzlərlə ola bilər. Kristlər iş görən əzələ hüceyrələrində sayca artıq olur. Embrion heceyrələrində isə kristlərin sayı azdır. Kristlərin sayı nə qədər çox olarsa, deməli, orada oksidləşdirici və fosfatlaşdırıcı proseslər bir o qədər intensiv gedir. Məsələn, ürək əzələsi mitoxondrilərində kristlərin miqdarı qaraciyər hüceyrəsi mitoxondrisindəkin kristlərdən 3 dəfə çoxdur.<ref>Tibbi Biologiya və Genetikanin əsasları. C.Ə.Nəcəfov, R.Ə.Əliyev, Ə.P.Əzizov. Baki-2008. səh.68</ref>
Mitoxondrinin daxili membranı heden artıq çox zülalı özündə cəm edir (75%)<ref>Кольман Я. Наглядная Биохимия. Мир-2008, стр.212</ref>
'''3.''Mitoxondrinin matriksi'''''- Kristlərin daxilində olan [[homogen]] maddədir, forması tel şəkilli və yaxud oval granula bənzərdir. Müəyyənləşdirilib ki nazik telşəkilli strukturlar [[DNT]] həlqəsi və [[RNT]] molekuludur, 15-20nm diametri olan qranulalar isə mitoxondrinin ribosomlarıdır. Daha iri dənələr isə, Kalsium və Magnezium kationları yığımından ibarətdir. DNT molekulunda 13 mitoxondrial zülalları konlaşdiran genlər mövcuddur.
Mitoxondrinin membranlarında inteqral zülallar mövcuddur. Xarici membranda ''[[porin]]''adlanan zülallar daxildir. Onlar xarici membranin keçiciliyini artırır, maddələr mübadiləsində iştirak edir. Mitoxondrinin daxili membranından içəri əksər molekullar keçə bilmir, istisna yalnız О2, СО2, Н20 molekullarıdır. <ref>Кольман Я. Наглядная Биохимия. Мир-2008, стр.212</ref>
{{Biologiya-qaralama}}
{{Orqanellər}}
| |||