Şeyxülislam: Redaktələr arasındakı fərq

'''Şeyxülislam''' (ər.islamın başçısı,ağsaqqalı)-qəbilə,tayfa başçılarına,görkəmli ilahiyyatçılara,dini fənlərin bilicilərinə və müdərrislərinə verilən fəxri ad,titul.XIII əsrdən sonra Şeyxülislam məmlüklərin hakimiyyəti dövründə Misirdə və Suriyada nüfuzlu din xadimləri və üləmaların yüksək dini rütbəsinə çevrilmişdir.XVI əsrdə İstanbul müftisi bu adı daşımışdır.Bəzi müsəlman ölkələrində (Türkiyə,Pakistan və s.)şəriətin mahir biliciləri Şeyxülislam adlanır.Şiələrin yayıldığı müsəlman ölkələrində(İran,İraq və s.) ən ali dini rütbələr-"Məərci ət-təqlid" (təqlid olunmağa layiq),"Ayətulla əl-üzma" (böyük Ayətullah),"Höccətül-islam"(islamın dəlili,sübutu),müctəhid(səy göstərən,müstəqil dini fikir yürütmək hüququ olan) kimi ən yüksək rütbə və adlardan sonra ən nüfuzlu dini rütbədir.Qafqaz bölgəsində Şeyxülislam adı və rütbəsi şiə müsəlmanlarının dini başçısının,Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsi sədrinin dini rütbəsi və vəzifəsi adlanır.Şeyxülislam rütbəsi (vəzifəsi) Rusiya çarının fərmanı ilə "Qafqaz şiələrinə dini başçılıq etmək üçün" təsis edilmişdir.50 il ərzində Şeyxülislam təkbaşına fəaliyyət göstərmişdir.Sonra Şeyxülislamın nəzdində və onun sədirliyi ilə Qafqaz Müsəlmanları Ruhani idarəsi yaradılmışdır (1872).Həmin idarə və Şeyxülislam 1920 ci-ilədək mövcud olmuşdur.1944-cü ilin mayında Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsi (şiələr və sünnülərin birgə idarəsi) və onun sədri Şeyxülislam yenidən fəaliyyətə başlamışdır.İndiyədək bu vəzifədə '''Axund Məhəmməd Əli Hüseynzadə''' (1823-1846),'''Axund Fazil İrəvani''' (1847-1872),'''Axund Əhməd Hüseynzadə''' (1873-1884),'''Axund Həsən Tahirzadə''' (1885-1894),'''Axund Əbdülssəlam Axundzadə''' (1895-1907),1907-1909-cu illərdə boş qalmışdır,'''Axund Məhəmməd Pişnamazzadə''' (1909-1918),'''Axund Ağa Əlizadə''' (1918-1920 və 1944-1952),'''Axund Mövsüm Həkimzadə''' (1952-1956),1966-1967-ci illərdə boş qalmışdır,'''Axun Əliağa Süleymanzadə''' (1968-1976),1976-1977-ci illərdə boş qalmışdır,'''Axund Mirzəqəzənfər İbrahimov''' (1978-1980) kimi görkəmli din xadimləri və üləmalar çalışmışlar.Şeyxülislamların böyük əksəriyyəti yüksək dini savad sahibləri,çoxlu qiymətli elmi-tarixi və bədii əsərlərin müəllifləri olmuşlar.1980-cı ildə bu vəzifəni'''Hacı AllşükürAllahşükür Paşazadə''' (tarix elmləri doktoru,İordaniya Kral Akademiyasının üzvü,bir sıra beynəlxalq təşkilatların fəxri və həqiqi üzvüdür) yerinə yetirir.