Cek dili: Redaktələr arasındakı fərq

'''Cek dili''' — [[Ceklilər]]in danışdığı dil<ref>[http://soyuzkniga.ru/encaz_e1_content_770660.html Большая Энциклопедия в 62 томах: Джеки] {{ru}}</ref>, [[Qrız dili]]nin ləhcələrindən biri<ref>[http://www.elibrary.az/docs/toponomaz.pdf Г. А. ГЕЙБУЛЛАЕВ, ТОПОНИМИЯ АЗЕРБАЙДЖАНА]</ref> <ref name="Ethnologue">[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=kry Ethnologue entry for Kryts]</ref> <ref>[http://www.helsinki.fi/~tasalmin/chris.html Published in: Encyclopedia of the world’s endangered languages. Edited by Christopher Moseley. London & New York: Routledge, 2007. 211–280.]</ref><ref name="slsKrytz">[http://www.sil.org/silesr/2005/silesr2005-006.pdf The sociolinguistic situation of the Kryz in Azerbaijan]</ref> [[Şahdağ xalqları]]na məxsus yeddi Şahdağ dilindən biridir.{{mənbəsiz}} Əlifbası yoxdur.

[[Şahdağ xalqları]]na məxsus yeddi Şahdağ dilindən biri olan cek dili barədə bizə məlum olan ilk məlumat R.Fon Erkertin [[1895]]-ci ildə [[Vyana]]da [[alman dili]]ndə nəşr olunmuş «Qafqaz köklü dillər» əsərində verilmişdir<ref>Erckert R., «Die Sprachen des Kaukasischen Stammes», Wien-1895 s.296-298 {{de}}</ref>. İki hissəli həmin əsərin I hissəsində 545 almanca sözün Qafqaz dillərində səslənməsi əks olunmuşdur. Müəllif [[Qafqaz]]da yaşayan 30 xalqın dilindən, o cümlədən buduq, xınalıq, cek dillərindən (qrız, haput, əlik və yergüc dilləri verilmir) istifadə edərək maraqlı lüğət tərtib etmişdir. Belə ki, hər hansı söz başlıqda alman, ingilis və fransız dillərində göstərilir və sonra Qafqazdakı 30 dildə onun qarşılığı verilir. Cek dili hər yerdə 18-ci qrafada (buduq-17-də, xınalıq 19-da) əks olunur. Şahdağın ətəklərində yayılmış dilləri bildirən «Şahdağ dilləri» termini elə həmin müəllifə məxsusdur. Dilçi alimlərin fikrincə R.Erkertin əsəri bir sıra qüsurlara malikdir və müəyyən elmi əhəmiyyət kəsb etmir.{{mənbəsiz}} Kitabda Qafqaz dillərinə aid verilmiş materiallarda nəzərə çarpan uyğunsuzluqlar bunu bir daha sübut edir.{{mənbəsiz}} Cek dili barədə bəzi mülahizələrə bir sıra digər müəlliflərin əsərlərində də təsadüf olunur. N.Y.Marrın cek dilini digər Şahdağ dilləri ilə birlikdə Qafqaz dillərinin «Şərq (ləzgi) qrupu»nun Kürə qəbilələri bölməsinə daxil etməsi, N.Yakovlevin cek dilini Qafqaz dillərinin şərq qrupunun «Ləzgi-Samur yarımqrupu»na aid etdiyi samur qismi hesab etməsi, A.Qleyerin isə ötən əsrin əvvəllərində «cek-buduq dili» terminini işlətməsi və digər bu kimi mülahizələr mühüm elmi əhəmiyyət kəsb etməsələr də{{mənbəsiz}}, fakt olaraq dilçilik ədəbiyyatına daxil olmuşdur<ref>Vaqif Buduqlu-Piriyev, «Buduq və buduqlular», Bakı-1994 s.70-71, 79 {{az}}</ref>. [[Qiyasəddin Qeybullayev]]ə<ref>[http://www.elibrary.az/docs/toponomaz.pdf Г. А. ГЕЙБУЛЛАЕВ, ТОПОНИМИЯ АЗЕРБАЙДЖАНА]</ref> və bəzi digər müəlliflərə görə isə cek dili [[Qrız dili]]nin ləhcələrindən biridir<ref>[http://www.helsinki.fi/~tasalmin/chris.html Published in: Encyclopedia of the world’s endangered languages. Edited by Christopher Moseley. London & New York: Routledge, 2007. 211–280.]</ref><ref name="slsKrytz">[http://www.sil.org/silesr/2005/silesr2005-006.pdf The sociolinguistic situation of the Kryz in Azerbaijan]</ref>. Hətta onlardan bəziləri "Cek dili" terminini "[[Qrız dili]]"nin alternativ adı adlandırırlar<ref name="Ethnologue">[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=kry Ethnologue entry for Kryts]</ref>.