Onikibarmaq bağırsaq: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 27:
}}
'''Onikibarmaq bağırsaq''' - {{lang-la|duodenum}} [[nazik bağırsaq|nazik bağırsağın]] ön ya birinci hissəsini təşkil edir; şəkil və vəziyyət cəhətcən müxtəlif olub, uzunluğu adətən 25-30 santimetrdir. Onikibarmaq bağırsaq onurğanın bel nahiyəsində yerləşərək, başlanan və qurtaran uclarından başqa qarın boşluğunun arxa divarına hərəkətsiz bir surətdə bağlanmışdır. Nala bənzəyir, çıxıq tərəfi sağa baxır, basıq tərəfi isə soldan [[mədəaltı vəzi]]n başını əhatə edir. Onikibarmaq bağırsaq özü bir neçə hissələrə bölünür: birinci hissə - {{lang-la|pars superior (pars horisontalis superior - BNA)}} onikinci döş fəqərəsi ilə birinci bel fəqərəsi arasında [[mədə]] çıxacağından başlayır. Onurğanın sağ tərəfi ilə arxaya və sağa doğru üfüqi istiqamətdə gedir və [[öd kisəsi]]nin boynuna çatdıqda aşağı dönərək ikinci hissəyə - enən hissəyə - {{lang-la|pars descendens}} keçir. Burada əmələ gələn əyriliyə {{lang-la|fexura duodenum superior}} deyilir. Onikibarmaq bağırsağın yuxarı hissəsi digər hissələrdən hərəkətlidir və uzunluğu 4-5 sm-dir. Enən hissə yuxarı hissədən iki dəfə uzundur, şaquli istiqamətdə onurğanın sağ tərəfi ilə [[aşağı boş vena]]nın ön səthi ilə aşağıya doğru gedir və dördüncü bel fəqərəsinə çatır; burada ikinci əyrilik - {{lang-la|flexura duodeni inferior}} əmələ gətirdikdən sonra horizontal və qalxan hissə - {{lang-la|pars horisontalis inferior et pars ascendens}} adı ilə onurğanın ön səthi ilə sola və yuxarıya doğru gedirvə ikinci bel fəqərəsinin bərabərində sol tərəfdə {{lang-la|flexura duodeno jejunalis}} adlanan əyriliyi təşkil edərək [[Acı bağırsaq|acı bağırsağa]] keçir. {{lang-la|flexura duodeno jejunalis}} əyriliyi öz vəziyyətində onikibarmaq bağırsağı asıcı əzələ - {{lang-la|m. suspensoris duodeni}} vasitəsilə saxlanılmışdır. Onikibarmaq bağırsağı asıcı əzələ [[saya əzələ]] liflərindən təşkil olunaraq, diafraqmanın bel hissəsinin içəri ayaqcıqlarından başlayır, [[
== Sintopiyası ==
Onikibarmaq baöırsaq yuxarı hissədə [[qaraciyər]]in kvadrat payının altında yerləşərək, [[öd kisəsi]]nin boynuna, [[mədəaltı vəzi]]yə və köndələn çənbər bağırsağa söykənir. {{lang-la|Pars descendens duodeni}} sağ [[böyrək]] ilə [[mədəaltı vəzi]]yə söykənir və önündə olan köndələn çənbər bağırsaq müsariqəsi ilə çarpazlaşır. [[mədəaltı vəzi]]n başı ilə bu hissənin arasında əmələ gələn şırımla ümumi öd axacağı - {{lang-la|ductus choledochus}} gedir və burada [[mədəaltı vəzi]] axacağı - {{lang-la|ductus pancreaticus}} ilə birləşərək onikibarmaq bağırsağın enən hissəsinə açılır. Üfüqi hissə arxa tərəfdən [[qarın aortası]] və [[aşağı boş vena]] ilə və ön tərəfdən yuxarı müsariqə arteriyasıvə venası ilə əhatə olunmuşdur. Onikibarmaq bağırsaq başlanan və qurtaran uclarında hər bir tərəfdən periton ilə əhatə olunmuşdur; yerdə qalan hissəsi ancaq ön tərəfdən [[seroz qişa]] ilə örtülür; beləliklə onikibarmaq bağırsaq peritondan xaric üzvlərdən hesab olunur.
| |||