Ümumdünya hörümçək toru: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
E-citizen (müzakirə | töhfələr)
E-citizen (müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 2:
'''Dünya səviyyəsində Şəbəkə''' ([[İngilis dili]]: '''World Wide Web''', [[Azərbaycan dili]]: '''Dünya səviyyəsində Şəbəkə''', qısaca: '''WWW''' və ya '''veb'''), [[hörümçək]] şəbəkələri kimi bir-biri ilə əlaqəli səhifələrdən, [[İnternet]] üzərində işləyən və "www" ilə başlayan adreslerdeki səhifələrin göstərilməsini təmin edən servistir.
 
İnternet və veb terminləri eyni vaxt təyin olunur. Çünki veb yalnız internet üzərində işləyən bir servistir. Veb anlayışı, [[CERN]] 'də bir kompüterkompyuter proqramçısı olan [[Tim Berners-Lee]]' nin [[HTML]] adlı [[kompüterkompyuter dili]] ni tapıb geliştirmesiyle yaranmışdır. Bu gün də özünün rəhbəri olduğu [[W3C]] (''World Wide Web Consortium'') tərəfindən idarə edilir. WWW, [[1994]]-ci ildən bəri sürətlə böyüməkdə, istifadə edənləri genişləməkdədir.
 
 
== Strukturu ==
İnternetdə təməli İnternettir. Veb İnternet üzərində qurulmuşdur və İnternetin təqdim etdiyi mexanizmlərdən çoxunun istifadə edilməsini təmin edir. İnternetin fiziki görünüşləri-kompüterlərkompyuterlər, şəbəkələr və xidmətlər-dünya üzərindəki digər minlərlə kompüterəkompyuterə bağlanmamıza icazə verir. Veb, İnternetin ən üstündə mücərrədlənmiş ümumi xidmətlərdir. World-Wide Web (w3), insanların fikir və layihələrinin paylaşılmasını təmin edən bir məlumat və mədəniyyət havuzudur. Müştəri-server tətbiqləri ilə edilən bir çox təşkilat on Veb skanerləri Müştəri olaraq çalışa bilərlər. Veb yürütümü standart Müştəri-server modelini izlər. Aşağıdakı şəkildə göstərildiyi kimi "Brauzer" adı verilən proqramı işlədən bir istəkçi kompüterkompyuter ilə Veb server proqramı işlədən bir server kompüterkompyuter arasındakı qarşılıqlı təsirə "Müştəri-server" qarşılıqlı təsiri adı verilər. Müştəri kompüterkompyuter serverdən HTTPdən (Hypertext Transfer Protocol) və İnternet müzakirəsi standartı olan TCP / IP 'ye istifadə edərək bir sənəd istər və server istəkçidən göstərəcəyi sənədi geri çevirər.
 
"World-Wide Web" ibaresi HTTP ilə razılaşan serverlərin kollektiv şəbəkəsini ifadə etmək üçün istifadə edilir. HTTP var olan məlumatların istifadə etdikləri protokolun qlobal quruluşudur.
Sətir 27:
WWW sənədlərinə əsas xüsusiyyətlərindən biri [[Hypertext]] quruluşlarıdır. (Fig. 2) Qrafik terminaldan bir istinad alt-xəttli bir yazı və ya işarətçi ilə təqdim edilir. İstifadəçi bunun üzərinə kliklər və istinad edilən sənəd gəlir. [TBL, WWW: An Information Infrastructure] Bu üsul məlumatların köçürülməsi lazımsız olur, məlumatın bir dəfə yüklənməsi kifayətdir və ona istinad edilən bütün tellərlə orijinal sənədə çatdırıla bilər.
 
Aşağıdakı şəkildə İTİ ana səhifəsinə girildikdən sonra faculties hypertext ilə fakültə bağlarının olduğu səhifəyə keçilmiş və daha sonra məlumat almaq istədiyimiz Elektrik-Elektronik fakültəsi Nəzarət və KompüterKompyuter Müh. hissəsinə keçilmişdir.
 
 
Sətir 63:
 
 
3. İnternet istifadəçisi www.abc.com səhifəsi girmək istədiyi zaman, internet skanerinin (İnternet Explorer, Firefox, Opera vs.) adres çubuğuna www.abc.com yazır. İnternet üzərindəki ünvanlama yuxarıda izah edildiyi kimi IP əsaslı olduğu üçün brauzerin bu domen adının IP ünvanını öyrənməsi lazımdır. Ögrenmek üçün isə, istifadəçi kompüterindəkompyuterində tərifli olan DNS serverinə gedərək, abc.com 'un IP ünvanını soruşar.
 
 
Sətir 76:
----
 
6. www.abc.com 'un veb serveri, İnternet istifadəçilərinin Müqəddimə faylını göndərir. Ümumiyyətlə əsas səhifə default.html, default.php, default.asp, index.html, index.php, index.asp kimi fayllardan ibarətdir. İstifadəçi kompüterinəkompyuterinə Müqəddimə fayl yükləndikdən sonra, skaner proqram tərəfindən (İnternet Explorer, Firefox və s.), fayl göstərilir. İstifadəçi, Müqəddimə üzərindəki başqa əlaqələrə basaraq, www.abc.com veb serverinin özünə başqa fayllar göndərməsini də istəyə bilər. Serverdən gələn fayllar yenə skaner altından göstəriləcəkdir.
 
 
Sətir 85:
 
== Məxfilik ==
Zaman və puldan qənaət edib kompüterinkompyuterin asanlıqla və əyləncədən faydalanan kompüterkompyuter istifadəçiləri, veb də daxil texnologiyadan istifadə qarşılığında xüsusi həyatın gizliliyi haqqlarını istifadə, ya da istifadə etməmiş olabilirler.Yəni internet istifadəçilərinin bir qismi xüsusi həyatını gizli tutarkən, bir qismi bu detalı çox da diqqət verməməkdədir.Facebook əvvəldən yalnız amerikalı universitet tələbələri tərəfindən istifadə edilərkən indilərdə 70%-i Amerika olmayan insanlar tərəfindən istifadə edilir .Üstəlik 2009 'da edilən araşdırmalar göstərir ki, bu istifadəçilərin yalnız 20%-i xüsusi həyatın gizliliyi parametrlərindən istifadə edir. Facebook' un
quruluşundan 6 il sonra 2010-cu ildə şirkətin qurucusu Mark Zuckerberg bunları yazdı: "İstifadəsi çox asan olan və təhlükəsizlik nəzarəti təmin edən proqramlar əlavə edəcəyik."