Parkinson xəstəliyi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Yeni səhifə: {{Xəstəlik | Image = Sir_William_Richard_Gowers_Parkinson_Disease_sketch_1886.jpg| Caption = Parkinson xəstəlikli pasient. 1886 cı ilə aid şəkil {{no... |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 16:
== PARKİNSON XƏSTƏLİYİ ==
Parkinson xəstəliyi(PH)Alzheimer xəstəliyindən sonra en cox rast gəlinən degenerativ xəstəlikdir.PH in xarakterin cəhəti Dopaminergik neyronların itkisi və huceyrə stoplazmasında Lewy cismlərinin(içində protein agregatlarıdır) tapılmasıdır. Genetik olgu PH olgularının cəmi 5 faizini təşkil edir.Genetik keçən Parkinson Xəstəliyi (GKPH)autosom dominant və autosom resesiv olmaqla iki qrupa bölünür.GKPH a səbəb olan 11 lokus məlumdur,bunların 6da gen bəllidir:ikisindəsinuklein,parkin,UCH-L1,DJ-1 və PİNK-1dir.GKPH ilə sporadik PH arasinda pataloji baximdan hec bir ferqi yoxdu.Sporadik PH olan xəstələrin beyin toxumasındaki neyron ölümü apaptoz mexanizması ilədir.
== Epidemiologiyası ==
PHın rast gelme tezliyi 65 yaşdan sonra artır lakin 35 ilə 50 arasında rast gəlinə bilər. Yaş artdıqca tezlik artır bu da PH ın yaşla əlaqəsini təsdiq edir. 35-50 yaşlarda GKPH rast gəlinir.Daha cox kişilərdə.85% sporadik,10-15% ailəvi,5% Genetikdir.
== Etiologiyası ==
Umumiyyətlə ailəvi və sporadik olaraq 2 qrupa ayrılır. Ancaq Ailəvi PH hallarının hər zaman genetik etiologiya ilə uyğun gəlmədiyi və ailə üzvlərinin uzun müddət eyni ətraf faktorlara məruz qalmalarının xəstəliyi əmələ gətirdiyi məlumdur.Beləki ətraf faktorların təsirindən oldugu üçün «idiopatik PH-İPH» ailəvi İPH və sporadik İPH olaraq bölürlər. Sporadik İPH da etioloji faktorlar isə viral infeksiyalar influenza A,von economo ensefaliti) təkrarlana kəllə travmaları və ya bəzi toksinlər (rotenon(bitki kokundən alınan böcəklərin məhvində istfadə olunur),MPTP(narkotik tipli maddə))
== Klinikası ==
Ən cox bilinən əlaməti hərəkət pozulmasıdır.Üç əsas əlamətdə istirahət tremoru, əzələlərdə gərginlik(rigidlik) və bradikineziya Ph diaqnozu rahatlıqla qoymaq olar.Duruşun pozulmasida, tarazlığın itməsi olur. PH xəstələrinin 85%də tremor rast gəlinir. Tremor olmadığı zaman diaqnoz qoymaq çətinləşir. Maska üz, önə əyik duruş, göz qırpmanın azalması,qolların sallanmasının cətinləşməsi(gərgin olur) başlanğıc dönəmin tablosunu tamamlayır. Başlanğıc gücsüzlük və yorğunluq, inkordinasiya, ağrı və narahatlıq hissi də ola bilər. Ayaqları sürüyərək və qısa addımlarla xarakterik yeriş və bütün bədəni ilə birlikdə dönmə PHın vacib əlamətlərindəndir.Başın bükülməsi gövdənin əyilməsi və yuxarıdaki əlamətlət motor əlamətləridir.[[Şəkil:]]
| |||