08:55, 24 may 2011 tarixindəki versiya redaktə Sefer azeri (müzakirə \| töhfələr) Avtopatrullar, Təcrübəli istifadəçilər, Səhifə addəyişdiriciləri 57.906 redaktə Yeni səhifə: {{Dövlət xadimi \| azərbaycan dilində adı = Heysam ibn Xalid \| adın orijinalı = \| portret = \| izah = \| po...		09:01, 24 may 2011 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar Sefer azeri (müzakirə \| töhfələr) Avtopatrullar, Təcrübəli istifadəçilər, Səhifə addəyişdiriciləri 57.906 redaktə Redaktənin izahı yoxdur Sonrakı redaktə →
Sətir 19: \|atası = [[Xalid ibn Məzyəd]] }} '''Heysam ibn Xalid''' – [[Ərəb Xilafəti]]nin [[Ərməniyyə]] və [[Azərbaycan]]da valisi, Azərbaycanda [[Şirvanşahlar dövləti]]nin banisi, müstəqil [[Şirvanşah]] tiltulu daşıyan ilk hökmdar. == Fəaliyyəti == Üç dəfə Azərbaycan, Arran və Ərməniyyə hakimi təyin olunmuş [[Məhəmməd ibn Xalid]]in ölümündən sonra onun qardaşı Heysem ibn Xalid [[Şirvan (tarixi ərazi)\|Şirvan]]ın hakimi oldu. H.247 ([[861]])-ci ildə xəlifə Mütəvəkkil öldürüldükdən sonra Xilafətdə baş vermiş iğtişaşdan istifadə edən Heysəm özünü müstəqil elan etdi. O, təkhakimiyyətliliyə nail oldu və [[Şirvanşah]] titulunu qəbul etdi. <ref>Mинopcкий, c.47 Дopн. Oпыт иcтopии, c.542-544</ref> <ref>B. B - Бар-тoльд. Шиpвaншax. Coч., т.II, ч.l. M., 1965, c.875.</ref> Ehtimal ki, Heysəm ərəblərin təyin etdiyi Şirvanşahın hakimiyyətinə son qoymuşdur. Beləliklə, Heysəm ibn Xalid Şirvanın Şirvanşah titulu daşıyan ərəb mənşəli Məzyədilər sülaləsindən ilk müsəlman hakimdir. Həmin vaxtdan etibarən V.F.Minorskinin qeyd etdiyi kimi, ''"...[[Məzyədilər\|Yəzidilər]] sülaləsinin tarixi öz xarakterini dəyişir: onun əvvəllər Bağdaddan əmir vəzifəsinə təyin edilən nümayəndələri indi öz [[iqta]] torpaqlarında irsi vassallara çevrilirlər..."'' <ref>Mинopcкий, c.82</ref> Şirvanda sonralar baş verən hadisələr Məzyədi Şirvanşahlar dövlətinin tarixinə dair son dərəcə qiymətli mənbə olan "Tarix-i əl-Bab"da işıqlandırılır. Mənbələrdə Heysəm haqqında məlumat çox cüzidir. Onun Sərirdə "''kafirlərlə''" vuruşduğu xəbər verilir. Heysəmin ölüm ili məlum deyil. Görünür, o, az müddət hakimiyyət sürmüşdür. <ref>S. Aşurbəyli – Şirvanşahlar dövləti, IV nəşri, Bakı, 2007, səh 87</ref> "Tarix-i əl-Bab"a görə Məhəmməd ibn Xalid Gəncənin əsasını qoyan, yəni [[Arran]] şəhərlərindən birinin hakimi olmuşdur. Onun qardaşı Heysəm ibn Xalid həmin vaxt Şirvanın hakimi idi və müstəqillik qazanaraq, Şirvanşah titulu qəbul etmişdi. "Tarix-i əl- Bab"da sonra deyilir: {{sitatın əvvəli}}''"...Heysəm ibn Xalid Şirvanda müstəqillik əldə edəndə onun qardaşı [[Yəzid ibn Xalid]] də [[Layzan]]da müstəqillik qazandı. Heysəm Şirvanşah, onun qardaşı Yəzid isə Layzanşah adlanırdı"''.<ref>S. Aşurbəyli – Şirvanşahlar dövləti, IV nəşri, Bakı, 2007, səh 90</ref>{{sitatın sonu}} == İstinadlar == <references/> == Həmçinin bax == * [[Məzyədilər]] * [[Azərbaycan tarixi]] {{Şirvanşahlar}} [[Kateqoriya:Şirvanşahlar]]

Heysəm ibn Xalid: Redaktələr arasındakı fərq