Qalxanabənzər vəzi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k r2.7.1) (Bot redaktəsi dəyişdirilir: id:Kelenjar tiroid
k Bot redaktəsi dəyişdirilir: yi:שילדדריז; kosmetik dəyişmələr
Sətir 32:
=== Topoqrafiyası ===
Qalxanabənzər vəzi {{lang-la|regio thyreoidea}} ilə [[qırtlaq]] nahiyyəsini tutmuşdur; boğazı və piramidayabənzər payı səthdə, yan payları dərində yerləşmişdir. Yan payların aşağı ucları nəfəs borusunun 5-ci və 6-cı halqasınadək (döş sümüyünün vidaci oymasından 2 sm yuxarı) və yuxarı ucları qalxanabənzər qığırdağın ortasınadək çatır. Ön tərəfdən - {{lang-la|m. sternothyreoideus, m. sternohyoideus, m. omohyoideus}} və döş-körpücük-məməyəbənzər əzələnin ön kənarı ilə örtülmüşdür; qalxanabənzər vəyinin ancaq boğazı əzələlərdən azad olaraq təkcə boyunun xüsusi fassiyası ilə örtülüdür; yan payların arxası bayır tərəfdə boynun damar-sinir dəstəsinə və içəri tərəfdə [[qida borusu]] ilə udlağa söykənmişdir.
=== Bağları ===
{{lang-la|Glandula thyreoidea}} bir neçə bağ vasitəsilə [[qırtlaq]] və [[nəfəs borusu]]na möhkəm təsbit olunmuşdur; bunlardan biri - {{lang-la|lig. glandulae thyreoideae medium}} qalxanabənzər vəzi boğazını üzüyəbənzər və qalxanabənzər qığırdaqların ön səthinə bağlayır və ikisi - {{lang-la|ligg. glandulae thyreoideae lateralia}} kapsulunyan payları örtən hissəsindən başlayıb, vəzi və nəfəs borusu arası ilə yuxarı qalxaraq üzüyəbənzər qığırdaqla nəfəs borusunun birinci halqasına bağlanır. Qalxanabənzər vəzi qırtlağa və nəfəs borusuna təsbit olunduğu üçün onların hər bir hərəkətini təsqib edir və öz həcmini dəyişdikdə nəfəs borusunun vəziyyətinə təsir edir.
 
Sətir 70:
Qalxanabənzər vəz xərçənginin əlamətləri:
 
* Səsin xırıltılı olması
 
* Boyunda ağrılar
 
* Boyun limfa vəzilərinin böyüməsi
 
* Udqunmada və nəfəsalmada çətinlik
 
* Dərialtı damarların genəlməsi və dəridə “ulduzcuq”ların əmələ gəlməsi
 
Başlanğıc mərhələlərdə klinik simptomatika demək olar ki, nəzərə çarpmır. Nəzərə almaq lazımdır ki, əksər bədxassəli şişlər uzunmüddətli xoşxassəli xarakterli zobdan sonra yaranır. Ən ilk və obyektiv simptomlardan biri artıq mövcud olan zobun qalınlaşması və qabarıqlaşması nəzərə çarpır. Çox hallarda xəstəyə baxış zamanı qalxanabənzər vəzidə simptomsuz keçən və sürətlə inkişaf edən düyün tapılır. Sağlam vəzidə şiş mənşəli düyün adətən bir payda rast gəlinir, ən çox onun aşağı hissələrində. Nadir hallarda isə düyün boyunda əmələ gəlib, hər iki paya yayılır. Şiş başlanğıcda dairəvi, hamar və vəzin özünün toxumasına nisbətən, daha qalın konsistensiyaya malik olur. Böyüdükcə o, qabarıq olub, sərhədlərinin kəskinliyi itir, hər iki ya bir payı əhatə etmiş olur. Bütün bunlardan sonra yuxarıda göstərilən əlamətlər özünü göstərməyə başlayır.
Sətir 84:
Histoloji təsnifata görə, qalxanabənzər vəzin xərçəngi aşağıdakılara bölünür:
 
* Qalxanabənzər vəzin papillyar ya da qarışıq-follikulyar ya da yüksəkdifferensasiyalı xərçəngi. Bu növ 78 % hallarda rast gəlinir.
 
* Qalxanabənzər vəzin follikulyar xərçəngi, 17%-ni təşkil edib, yaşlı insanlarda daha çox rast gəlinir. Follikulyar xərçəng papillyar xərçəngə nisbətən daha aqressiv sayılır. O, qan damarlarına və daha uzaq məsafələrə yayıla bilir, əsasən də ağciyər və sümüklərə.
 
* Vəzin medullyar xərçəngi, bütün növlərin 4%-ni təşkil edir. Bu növ erkən mərhələlərdə boyun limfa düyünlərinə, qaraciyər və beynə metastaz verir.
 
* Qalxanabənzər vəzin anaplastik xərçəngi. Anaplastik xərçəng ən aqressiv növ olub, cəmi 1% hallarda rast gəlinir. Ən çox kişilərdə və 65 yaşından sonra rast gəlinir.
 
=== Diaqnostika və Müalicəsi ===
Sətir 103:
 
== Mənbələr ==
* Prof. [[Kamil Balakişiyev|Kamil Əbdülsalam oğlu Balakişiyevin]], İnsanın Normal Anatomiyası, III cild, "MAARİF" Nəşriyyatı, Bakı - 1982
* [http://www.vhlab.umn.edu/atlas/index.shtml Atlas of Human Cardiac Anatomy] - Endoscopic views of beating hearts - Cardiac anatomy
* Р. Д. Синельников. Атлас анатомии человека (4 тома)
* [http://de.labs.wikimedia.org/wiki/Gray%27s_Anatomy:_Embryologie/Gray's Anatomy: Embryologie]
== Həmçinin bax ==
* [[Bazedov xəstəliyi]]
Sətir 176:
[[uk:Щитоподібна залоза]]
[[vi:Tuyến giáp trạng]]
[[yi:טיירוידשילדדריז]]
[[zh:甲状腺]]
[[zh-min-nan:Kah-chōng-soàⁿ]]