İsgəndər bəy Münşi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Şablon standarta uyğunlaşdırılır
Sətir 19:
Tanınmış Səfəvi tarixçisi, məşhur "[[Tarixi-aləm arayi-Abbasi]]" ("Dünyanın bəzəyi olan Abbasın tarixi") əsərinin müəllifi İskəndər bəy Türkmən Məhəmməd Yusif Müvərrix [[1560]]/[[1561]]-ci ildə sayılan türk soylarından olan [[Türkman tayfası]]nın tanınmış ailələrindən birində doğulmuşdur.
 
Erkən yaşlarında, hələ ilkin təhsilini də bitirməmiş İskəndər o zaman "siyaq" adlanan mühasib sənətini öyrənmək işinə girişir və sonradan buna da peşimanpeşman olur. Dövrünün iqtisadi biliklərinin əsaslarını mənimsəyən İskəndər Münşi bir çox dövlət xadimləri ilə bir sırada çalışır, hətta hərbi yürüşlərdə də iştirak edir. Sonradan, professor [[Əbülhəsən Rəhmani]]nin də yazdığına görə, o, "yorucu mühasiblik sənətindən üz döndərir və dövrünün oxumuş adamlarının təsiri altında cidd -cəhdlə katiblik sənətini öyrənməyə girişir. Az sonra epistolyar ustalığın bütün incəliklərinə yiyələnir ki, [[Şah Abbas]]ın dəftərxanasında xidməti işə girə bilsin. "[[1592]]-[[1593]]-cü ildə İskəndər Münşi [[I Şah Abbas]]ın sarayında "böyük katib" (münşi) vəzifəsinə götürülür və paytaxt [[İsfahan]]a köçürülərkən şahla birlikdə oraya gedir. Burada ev-eşik sahibi olan İskəndər bəy ailəsi ilə bütün ömrünü [[İsfahan]]a bağlayır.
 
Münşinin doğulduğu ailəsi barədə məlumatlar çox azdır. Özünün "Tarix"ində İskəndər bəy yaxın qohumlarından biri [[Gilan]] vəziri olmuş qardaşı oğlu Məhəmməd Saleh barədə o dövrün ən savadlı adamlarından biri kimi bəhs edir. İskəndər Münşi dostları arasında böyük [[Azərbaycan]] alimi [[Nəsirəddin Tusi]]nin nəslindən olan şahın birinci vəziri [[Hatəm bəy Ordubadi]]ni yada salır. Bəzi tədqiqatçıların fikrincə, məhz onun himayədarlığı sayəsində İskəndər bəy "münşilər" sırasına daxil ola bilib. İskəndər bəy birinci vəzirin birbaşa rəhbərliyi altında çalışır və Hatəm bəyin ömrünün sonuna qədər ([[1610]]/[[1611]]) hər yerdə onu müşaiyət edir. Onlar [[I Şah Abbas]]ın hərbi yürüşlərində, ölkə daxilindəki səyahətlərində, səfərlərində, ovlarında, saraydakı qəbullarında bir yerdə iştirak edirlər. Hərbi səfərlərdən birində, [[Gəncə]] və [[İrəvan]]ın [[Osmanlı türkləri]]ndən azad olmasından sonra Hatəm bəy şahı öz vətəni [[Ordubad]]a dəvət edir. İskəndər bəy də orada olur və [[Ordubad]]ın "səfalı təbiətini, bərəkətli meyvə bağlarını, şəffaf və xoş sulu bulaqlarını" böyük həvəs və məhəbbətlə təsvir edir. Bundan başqa o öz əsərində Hatəm bəyin şəcərəsini də verir və onun soyunun [[Səfəvilər dövləti]]nin yaranıb formalaşmasındakı xidmətlərini göstərir.