Türgiş xaqanlığı: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
kRedaktənin izahı yoxdur |
kRedaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 5:
Adlarının “Türk+ş” şəklində gəlişmiş olduğu bildirilən Türgişlər, [[Talas]] - Çu - İli - Isık Göl sahəsında oturur və Qərbi Göytürklərin (On-Oxlar) [[Tulu (boy)|To-lu]] qolunun bir qisminı təşkil edirdilər. [[Çin]] qaynaqlarında, ilk dəfə [[651]]-ci il hadisələri ilə ilgili olaraq zikr edilən [[Türgişlər]] (To-ki-şi), şübhəsiz Göytürk xaqanlığının quruluşundan öncəki dövrlərdən bəri burada idilər, zira [[İstəmi xaqan]], [[552]]-ci ildə Türgişlərin də daxil olduğu On-Oxların başına “yabgu” təyin edilmişdi. 630-cu ili təqib edən illərdə Türgişlərin, diğər Türk toplulukları kimi, təşkilatlı bir muqavimət ünsüru halındəaortaya çıxdıqları anlaşılır.
İlk Türgiş başçısı olaraq görünən, [[
Göktürk aləyhtarı üçlü ittifakın bir üyəsi olduğu için üzərinə yürüyən [[Tonyukuk]] tarafından mağlup və əsir ədildi ([[698]], Bolçu savaşı). On ox sahəsı, Göktürk xaqanlığına bağlandı. U-çə-lə’nin oğlu So-ko da mərkəzə itaatsizlik göstərdiği, Çin ilə münasəbət qurduğu için bu dəfa [[Kül Tigin]] və Bilgə’nin iştiraki ilə, Kapagan Kağan tarafından, [[711]]-ci ildə Bolçu yakınında həzimətə uğratıldı və tələf ədildi. Savaşın səbəbi olarak Çin kaynaklarında bildirilən, Türgiş arazisinin paylaşılması sırasında çıkan anlaşmazlık və kitabələrdə “Kara-Türgiş” halkının itaatə alındığının kaydədilməsi, Türgiş hanlığında bir bölünmənin vukua gəlmədiğini göstərməktədir. So-ko’ya bağlı Kara-Türgişlər’in mağlup ədildiği, fakat, So-o’nun küçük kardəşi, Çə-mu’ya bağlı grubun (hərhaldə Sarı Türgiş) mücadələyə katılmadığı anlaşılıyor.
|