08:06, 27 sentyabr 2011 tarixindəki versiya redaktə Vagobot (müzakirə \| töhfələr) Botlar 469.530 redaktə k r2.7.2) (Bot redaktəsi əlavə edilir: an, ar, ca, cs, de, el, en, eo, es, et, eu, fa, fi, gl, hsb, ia, it, ja, la, lt, nl, nn, no, pl, pt, qu, simple, sk, sl, sr, sw, th, uk, war, zh, zh-yue ← Əvvəlki redaktə		19:18, 16 oktyabr 2011 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar İrada (müzakirə \| töhfələr) 20.876 redaktə Redaktənin izahı yoxdur Sonrakı redaktə →
Sətir 1: '''Paxlalı bitkilər''' ([[latınca\|lat.]] ''Fabaceae'') - qida məhsulluu. Araşdırmalar dünyanın ən faydalı qida məhsullarının qabıqlı meyvələr və paxlalı bitkilər olduğunu müəyyən edib. ~~[[Şəkil:Soybeanvarieties.jpg\|thumb\|200px\|right\|[[Soya]] paxlalarının müxtəlifliyi]]~~ [[Şəkil:Snijboon peulen Phaseolus vulgaris.jpg\|thumb\|300px]] ~~'''Paxlalı bitkilər''' (Kulinariyada '''paxlalılar''') — [[paxlakimilər]] fəsiləsinə aid olan və qida kimi istifadə olunun bəzi bitki qruplarının ümumi adı.~~ Paxlalı bitkilər bunlardan [[noxud]], [[lobya]], [[mərci]], [[soya]] daha çox istehsalat əhəmiyyətlidir. Paxlalı bitki toxumları xaricdən sərt örtüyə malikdirlər. Paxlalı bitkilərdə zülal 30% və daha çox (tərkibinə görə bu zülallar çox qiymətlidirlər. Çünki əvəzedilməz aminturşulara malikdirlər), karbohidratlar 60% qədər, yağlar 2% qədər, (soya dənlərində isə yağ 2%, karbohidratlar 30 %, zülallar 40%) təşkildir. == Əhəmiyyəti və mənfi xüsusiyyəti== Paxlalı bitkilərr həm artıq çəkidən xilas olmağa, həm də xərçəng xəstəliyinə tutulmaq riskinin sıfıra endirilməsinə kömək edir. Paxlalı bitkilər lifli strukturlarına görə, toxluq hissi yaradır və artıq çəkidən xilas olmağa kömək edir. <ref>[http://azerimuslims.com/news.php?id=11642 Paxlalı bitkilər min bir dərdin dərmanıdır!] </ref> ~~== Paxlalı bitkilər ==~~ * [[At paxlası\|Adi paxla]] ''[[Vicia faba]]''. * [[Noxud]] * [[Lobya]] * [[Soya]] və s. Paxlalı bitkilərin mənfi xüsusiyyətləri onların gec bişməsidir. (90-120 dəqiqə) bişmə müddətini azltmaq üçün bəzi dənlərin (noxud, mərci) toxum qatı təmizlənir, bu proses bişmə müddətini 2 dəfə azaldır. Buğda ümumi kimyəvi tərkibə və qida dəyəri aşağıdakı cədvəldə öz əksini tapmışdır. ~~[[an:Legumbre]]~~ <ref> [http://elatacc.azeriblog.com/2008/11/28/teshkilat-haqqinda-2 Dənli və paxlalı bitki toxumlarının xarakterikası]</ref> ~~[[ar:بقول]]~~ ~~[[ca:Llegum]]~~ [[Şəkil:Mimosa1.jpg\|thumb\|300px]] ~~[[cs:Luštěnina]]~~ Dünya florasında paxlalı bitkilər - Fabaceae fəsiləsi 600-dən artıq cinsi, 12000-dən artıq növü əhatə edir. Bu növlər əsasən ot, ağac və kollardan ibarət olub, yer kürəsinin hər yerində yayılıb. ~~[[de:Hülsenfrucht]]~~ ~~[[el:Όσπρια]]~~ Fəsiləyə daxil olan növlərin içərisində qida, dərman əhəmiyyətli, boyaq, aşı, bəzək, nektar təbiətli faydalı bitkilərin geniş spektrinə rast gəlmək olar. Bu faydalı bitkilərdən biri də şirinbiyandır. ~~[[en:Legume]]~~ ~~[[eo:Guŝo]]~~ == Mənbə == ~~[[es:Legumbre]]~~ <references/> ~~[[et:Kaun]]~~ ~~[[eu:Lekale]]~~ == Həmçinin bax == ~~[[fa:حبوبات]]~~ * [[Yalançı akasiya]](Robinia) ~~[[fi:Palko]]~~ * [[Güləbrişin]] (İpək akasiya) ~~[[gl:Legume]]~~ * [[Gəvən]] ~~[[hsb:Łušćinowy płód]]~~ * [[Xəzər lələyi]] (Şeytanağacı) ~~[[ia:Legumine]]~~ ~~[[it:Baccello]]~~ == Xarici keçidlər == ~~[[ja:豆果]]~~ * http://www.express.com.az/second.asp?id=12605 ~~[[la:Legumen]]~~ ~~[[lt:Ankštis]]~~ [[Kateqoriya:Paxlalı bitkilər]] ~~[[nl:Peul (vrucht)]]~~ ~~[[nn:Belgfrukt]]~~ [[noan:~~Belgfrukt~~Fabaceae]] [[plar:~~Strąk~~بقولية]] [[ptbe:~~Legume~~Бабовыя]] [[be-x-old:Бабовыя]] ~~[[qu:Chaqallu]]~~ [[bg:Бобови]] ~~[[ru:Зернобобовые культуры]]~~ [[~~simple~~ca:~~Legume~~Lleguminosa]] [[skcs:~~Strukoviny~~Bobovité]] [[da:Ærteblomstfamilien]] ~~[[sl:Strok]]~~ [[srde:~~Махуна~~Hülsenfrüchtler]] [[swen:~~Jamii kunde~~Fabaceae]] [[theo:~~ถั่ว~~Fabacoj]] [[es:Fabaceae]] ~~[[uk:Зернобобові культури]]~~ [[~~war~~et:~~Legume~~Liblikõielised]] [[zheu:荚果Lekadun]] [[fa:پروانه‌داران]] ~~[[zh-yue:豆類]]~~ [[fi:Hernekasvit]] [[fr:Fabaceae]] [[gl:Leguminosa]] [[he:קטניות]] [[hi:फैबेसी]] [[hr:Mahunarke]] [[hsb:Łušćinowcy]] [[hu:Pillangósvirágúak]] [[id:Fabaceae]] [[it:Fabaceae]] [[ja:マメ科]] [[jv:Fabaceae]] [[ka:პარკოსნები]] [[kk:Бұршақтылар]] [[ko:콩과]] [[la:Fabaceae]] [[lb:Scheekefriichten]] [[lbe:Хъюрув]] [[lmo:Fabaceae]] [[lt:Pupiniai]] [[mi:Fabaceae]] [[mk:Пеперугоцветни]] [[ms:Fabaceae]] [[nl:Vlinderbloemenfamilie]] [[nn:Ertefamilien]] [[no:Erteblomstfamilien]] [[os:Хъæдурхуызтæ]] [[pl:Bobowate]] [[pt:Fabaceae]] [[qu:Chaqallu yura rikch'aq ayllu]] [[ro:Fabaceae]] [[ru:Бобовые]] [[se:Eartašattut]] [[sh:Mahunarke]] [[simple:Fabaceae]] [[sk:Bôbovité]] [[sl:Metuljnice]] [[sr:Fabaceae]] [[sv:Ärtväxter]] [[te:ఫాబేసి]] [[th:วงศ์ถั่ว]] [[tr:Baklagiller]] [[uk:Бобові]] [[vi:Họ Đậu]] [[wa:Legumineuses]] [[yi:קטניות]] [[zh:豆科]] [[zh-min-nan:Tāu-kho]]

Paxlalı bitkilər: Redaktələr arasındakı fərq