Mustafa Sübhi: Redaktələr arasındakı fərq

== Həyatı ==

 

Sübhi universiteti bitirdikdən sonra 1906-cı ildə təhsilini davam etdirmək üçün xaricə gedir. O, iki il Parisdə qalır, Sorbonda sosiologiya məsələlərini öyrənir. Gərgin əmək nəticəsində «Türkiyədə kənd təsərrüfatı krediti ilə əlaqədar təşkilatların vəziyyəti və gələcəyi» mövzusunda dissertasiya müdafiə edir. Bu əsər, 1911-ci ildə Fransanın kredit təşkilatlarının konqresində yüksək qiymət alır; sonralar onun bir hissəsi Romada aqrar institutunda nəşr edilir.

O zamanlar Fransanın paytaxtı–Türkiyə inqilabçı mühacirlərinin mərkəzi idi. Bundan başqa, burjua mülkədarların millətçi «İttihad və tərəqqi» partiyasının mərkəzi komitəsinin iqamətgahı da Fransada yerləşirdi. Bu cəmiyyətin üzvlərini bə'zən contürklər (gənc türklər) adlandırırdılar.

«Sübhinin Ankaraya çatmasına yol verilməməli və şəraitə müvafiq hərəkət etməli». Qəddar irticaçı olan Qarabəkir ağalarının əmrini çox yaxşı başa düşdü. Yol uzunu kommunistlərə hər cür mane olmağa çalışsalar da Sübhi və yoldaşları hərəkəti davam etdirirdilər. 1921-ci il yanvarın 28-də axşam Sübhi və yoldaşları Trabzona çatdılar. Jandarmlar onları çoxdan güdürdü. Kommunistlər tərksilah edildilər. Sübhinin və yoldaşlarının qollarını qandalladılar. Onları döydülər. Sonra da əvvəlcədən hazırlanmış motorlu qayıqlara basıb körpüdən uzaqlaşdırdılar. Bir az keçdikdən sonra içərisi muzdlu qatillərlə dolu ikinci qayıq dənizə çlxdı. Mustafa Sübhi və onun silahdaşlarını süngü ilə öldürüb dənizə atdılar. Bunu körpüyə qayıdan dənizçilər söyləyirdi. Dalğaların sahilə atdığı eybəcər hala salınmış cəsədləri yerli əhali görmüşdü.

Görkəmli inqilabçı, türk xalqının iftixarı olan Mustafa Sübhi belə həlak oldu. Lakin Mustafa Sübhini öldürməklə düşmən, onun gördüyü işi, yaratmış olduğu partiyanı məhv sdə bilmədi. Mustafa Sübhinin dediyi kimi «nə həbsxana, nə zindan, nə qan, nə alov xalqa mane ola bilməz, milli-azadlıq və demokratik hərəkatın qarşısını ala bilməz».

 

== İstinadlar ==