Arıçılıq: Redaktələr arasındakı fərq

“Şərəf nişanı” ordenli Azərbaycan Elmi Tədqiqat Baytarlıq İnistutunun arı xəstəliklərini öyrənən laboratoriyasının əməkdaşları arıxanaların bir çox xəstəliklərə görə sağlamlaşdırılması sahəsində xeyli iş görmüşlər.

 

 

 

<poem>

 

Balın rənginin,ətrinin və dadının müxtəlifliyi onun hansı növ və hansı rəngdə çiçəklərdən toplanması ilə əlaqədardır. Balın rəngi tam şəffafdan tutmuş sarı,qonur,tutqun bənövşəyi və s. müxtəlif çalarlı olur.

 

=== Balın keyfiyyəti ===

 

Gəzəngi balın təyini: Balın tərkibində gəzənginin olduğunu müəyyən etmək üçün sınaq çüçəsinə bir qədər bal tökülür, üzərinə bir qədər distillə su əlavə edilir və güclü calxalanıb qarışdırılır. Alınmış məhlula özü qədər əhəng suyu əlavə edilir və qaynayanadək qızdırılır. Əgər məhlul bulanıqlaşıb qonur rəngli köpüklü çöküntü əmələ gəlirsə, bu, balın tərkibində gəzənginin olduğunu göstərir.

 

=== Balın əhəmiyyəti ===

İnsan orqanizminə yüksək təsir göstərən faktorların zənginliyinə görə arı südü qərb ölkələrində "KRAL JELESİ" adı ilə adlandırılır. Yaşlı adamlarda aterosklerozun müalicəsində, apatiyası olan, pis yuxusu, pis iştaha və əzginlik nəticəsində boy artımı və çəkidə geri qalan uşaqların müalicəsində avəzolunmaz vasitədir. Cinsi zəiflik zamanı istifadəsi əvəzolunmaz təsir göstərir.

 

Su - 65%

Zülallar 14-18% (əsasən albuminlər və qlobulinlər)

lipidlər

 

antivirus (qrip və stomatit viruslarına təsir edir)

güclü biostimullaşdırıcı

immun sistemini gücləndirir

 

Yaşlı adamların həyat tonusunun qaldırılması

xroniki qastrit

ürək və qan-damar sistemi xəstəlikləri: anemiya, ürək ritminin pozulması, ürəyin işemiyası

 

kəskin infeksion xəstəliklər (tif, vəba və s.),

böyrəyin Addison xəstəliyi

Axşam və gecə saatlarında arı südü qəbulu məsləhət görülmür.

 

 

Saf arı südü profilaktika və bədənin ümumi möhkəmləndirilməsi üçün bir doza 150-180 mq olmaqla gündə 2-3 dəfə, cəmi 500 mq məsləhət görülür.

Balla 100:2 nisbətində qarışdırılmış südün sutkalıq profilaktik dozası 20-25 qramdır. Uşaqlar üçün dozanı 2-3 dəfə azaltmaq lazımdır.

 

saf arı südü - 10, 20, 50 qramlıq şprislərdə

bala qarışdırılmış halda - 190 qr. balda 4 qr. arı südü, 300 qr. - 6 qr., 500 qr. - 10 qr.

Supermarketlərdə arı südünün hər 2 formada satışına rast gəlmək olar.

 

 

Saf arı südü: -18 °C – 1 il, 0 °C - 2 ay.

 

== Vərəmum (propolis, "arı kleyi") ==

Bitkilərin tumurcuglarının arılar tərəfindən toplanmış qətranabənzər müalicəvi məhsul.

 

 

Propolis müalicə məqsədilə ilk dəfə qədim Misirdə , sonra qədim Yunanıstanda və Romada istifadə olunmuşdur. Onun dərman xüsusiyyətləri barədə Dioskorid(b.e.ə. I əsr) “Dərman vasitələri haqqında”, İbn Sina isə(980-1037-ci illər) məşhur “Həkimlik elminin qanunu” əsərində yazmışdır.

 

=== Farmakoloji təsirləri ===

 

Toxumların regenerasiyasını stimullaşdırır, orqanizmin immunoloji reaktivliyini yüksəldir. Arı kleyini hətta 3-4 il saxladıqda belə öz antimikrob aktivliyini itirmir. Arı kleyi müalicə olunan xəstəliklərin diapozonu çox genişdir. Bütün dəri xəstəlikləri, adi və uzun müddət sağalmayan yaralar, mədə xorası, onikibarmaq bağarsağın yaraları, soyuqdəymə xarakterli ginekoloji xəstəliklər, babasil, qripp, nevritlər, radikulitlər, ağ ciyərin vərəmi (4-10 ay ərzində müalicə edir). Ağrısızlaşdırıcı (anesteziyaedici) vasitə kimi kleyi kokaindən 3 dəfə, prokaindən 52 dəfə güclüdür. Müalicə praktikasında arı kleyi spirtdə və suda həll olunmuş şəkildə, duru və qatı maz, propolis yağı və aplikasyalar şəklində, təbii təmiz şəkildə istifadə olunur.

 

== Çiçək tozu, Güləm ==

Təsadüfü deyil ki, çiçək tozunu kosmonavt yeməyi də, cavanlıq eliksiridə adlandırırlar. Güləm bir çox xəstəliklərin müalicəsində və profilaktikasında istifadə olunur. Bundan başqa o, orqanizmə müsbət təsir göstərən biostimulyator olmaqla yanaşı, kişilərdə cinsi zəiflik zamanı əvəzsiz müalicəvi təsirə malikdir.

 

Bal arılarının şan düzəltmək üçün hasil etdikləri maddə, heyvan və ya bitki mənşəli, yağa oxşar kütlə.

 

 

Ərimə temperaturu 61-65 °S

 

Mum kosmetologiyada qadınlar üçün müxtəlif kremlərin, maskaların, epilyasiya yapışqanlarının hazırlanmasında, əczaçılıq sənayesində, təbabətdə dərmanlar, tibbi şamların hazırlanmasında işlədilir. Rəssamlıqda geniş tətbiq olunur.

Qızdırılıb, qatışdırılıb üzərinə 1 yumurta sarısı əlavə olunur. Yaraya çəkilir.

 

 

Arı mumu xalq təsərrüfatının müxtılif sahələrində geniş tətbiq olunur. Mum metalurgiyada tökmə çuqun qəliblərinin hazırlamasında, optika zavodlarında, yapışdırıcı və cilalyıcı mastikaların hazırlamasında işlədilir. Aviasiya sənayesində müxtəlif hopdurucu və örtücü emulsiyalarda, dəmir yol nəqiliyyatında sürtkü yağlarının tərkibində istifadə edilir.

 

Mumun xalq təsərrüfatında necə böyük əhəmiyyətə malik olduğu aydın ğörünür. Arıçılıq isə istehsal etdiyi mumun yalnız 20 %-in sənayeyə verir. Qalan 80%-ni isə özü üçün süni şan istehsalında istifadə edilir. Bununla əlaqədar olaraq, arıçılığın qarşısında mühüm bir vəzifə- mum istehsalı vəzifəsi durur.

 

== Pətək ==

Xırda gözcüklərdən ibarət taxtadan hazırlanmış arı ailəsi üçün yaşayış yeri, arı yuvası.

 

Arıların yaşayış yeri onların yuvasıdır. Yuva isə pətəkdə(şanada) yerləşir.

Pətək arıların yaşayış yeri olduğuna görə onlar yuvanı yağışdan, qardan qoruyur və yuvada hava şəraiti üçün yararlı olmalıdır. Pətək kifayət qədər geniş düzəlməlidir ki, onu yazda və payızda havalar soyuq olduqda qısaltmaq və havalar istiləşdikcə, ailənin inkişafı və bal yığımının başlanması ilə əlaqədar genişləndirmək mümkün olsun.

 

 

Arılar üçün müasir pətəklər iki əsas tələbə cavab verməlidir: birincisi-arılar üçün yaxşı yaşayış yeri və ikincisi-arılara işləyən zaman rahat olmalıdır.

Köçəri arıçılıq rayonları yüngül və daşımaq üçün əlverişli olan çoxgövdəli pətəklərdən, qışı sərt keçən rayonlar isə yaxşı isti pətəklərdən istifadə edilməlidir.

 

 

Pətəyi hər hansı bir rəngdə boyamaq olar. Lakin arıların müəyyən rəngli görmə xüsusiyyətlərini nəzərə almaq lazımdır. Bəzi rəngləri arılar başqa rənglərə nisbətən daha yaxşı sevirlər. Bunlara ağ, mavi, narıncı və sarı rənglər aiddir. Qalan rəngləri isə yalnız boz rəngin çalarları kimi görürlər. Arıların və xüsusən cavan ananın azmaması üçün bir-birinə yaxın olan pətəklər müxtəlif rənglərdə olmalıdır.

 

 

Bal və yumurtalarını saxlamaq üçün arıların mumdan hazırladığı yuvacıqlar.

 

Balın təmiz olub-olmamasını bilmək üçün arıçılardan eşitdiyim bir sirri də açıqlayaq. Belə ki, təmiz balı qaşıqda götürüb üzüaşağı süzün. Əgər bal süzülərək qırılmazsa, deməli təmizdir. Bundan başqa, 1 qaşıq balı xoruzquyruğu çayın içinə atıb qarışdırın, əgər, çayın rəngi dəyişib açıq rəng alarsa, deməli, təmiz bal almısınız. Birini də deyək: Təmiz balı şəkər xəstəliyi olan adam yeyərsə, heç bir təsiri olmaz, amma təmiz olmayanını yeyərsə, o dəqiqə təsirini göstərər.

 

 

Bir canlının öz təhlükəsizliyini düşünmədən, birlikdə yaşadığı qrup uzvlərinin təhlükəsizliyini və rahatlığını təmin etməyə çalışmasının ancaq belə açıqlaması ola bilər: Arı pətəyində gözlənilən nizam, üstün ağıl sahibi yaradıcı tərəfindən müəyyən olunub. Bu yaradıcı pətəkdəki arılara ayrı-ayrı vəzifələr verib. Arılar nə edəcəklərini ilham edən uca yaradıcı, Allahdır.