Türkçülük: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun

Sətirdə

23:39, 2 noyabr 2011 tarixindəki versiya

Türkçülük, habelə Türkizm vəya Pantürkizm, 1880-ci illərdə Rusiya İmperiyasının türk-dilli ziyalılıarı arasında yaranmış və türk-dilli xalqların mədəni və siyasi birliğini məqsəd görən ictimai-siyasi hərəkat^[1]^[2]^[3].

Tarix

1804-cü ildə Tatar-əsilli ilahiyyətçi Kürsavi İslam dinində müasirləşmə iddiasını irəli sürən bir traktat yazmışdır. Kürsavi eyni zamanda Cədidçilik (ərəb. 'cədid' - 'yeni') dini təfəkkürünün əsasını qoymuşdur ki, bu düşüncə etirassız loyallıq əvəzində tənqıdı təfəkkürü təşfiq etmişdir. Cədidçilik müsəlmanlar üçün təhsıli, cins bərabərliyini, fərqli dinlərə qarşı tolerantlığı, Türk mədəni birliyini və Avropa mədəni dəyərlərinə bağlılığı təbliğ etmişdir^[4]. 1843-cü ildə Kazan şəhərində Cədid hərəkatının əsası qoyulmuşdur. Hərəkat, yarı-dünyəvi müasirləşdirməni və təhsildə islahatları özünə məqsəd götürdüyü halda, tarxidə ilk dəfə dindən müstəqil Türk milli kimliyini irəli sürmüşdür^[5].

References

↑ Fishman, Joshua. Handbook of Language and Ethnic Identity: The Success-Failure Continuum in Language and Ethnic Identity Efforts. 2. Oxford University Press. 2011. səh. 269. ISBN 9780195392456. It is commonly acknowledged that pan-Turkism, the movement aiming at the political and/or cultural unification of all Turkic peoples, emerged among Turkic intellectuals of Russia as a liberal-cultural movement in the 1880s.
↑ Encyclopædia Britannica Online. "Pan-Turkism". 2009. İstifadə tarixi: 19 Jul. 2009. Political movement of the late 19th and early 20th centuries, which had as its goal the political union of all Turkish-speaking peoples in the Ottoman Empire, Russia, China, Iran, and Afghanistan.
↑ Landau, Jacob. Pan-Turkism: From Irredentism To Cooperation. Indiana University Press. 1995. ISBN 9780253209603.
↑ Khakimov, Rafael. "Islam's modernization: How plausible is it?". Russia in Global Affairs. 1 dekabr 2003.
↑ "Полтора Века Пантюрκизма в Турции". "Панорама" jurnalı. iyul 1993.

[fishman-1] Fishman, Joshua. Handbook of Language and Ethnic Identity: The Success-Failure Continuum in Language and Ethnic Identity Efforts. 2. Oxford University Press. 2011. səh. 269. ISBN 9780195392456. It is commonly acknowledged that pan-Turkism, the movement aiming at the political and/or cultural unification of all Turkic peoples, emerged among Turkic intellectuals of Russia as a liberal-cultural movement in the 1880s.

[2] Encyclopædia Britannica Online. "Pan-Turkism". 2009. İstifadə tarixi: 19 Jul. 2009. Political movement of the late 19th and early 20th centuries, which had as its goal the political union of all Turkish-speaking peoples in the Ottoman Empire, Russia, China, Iran, and Afghanistan.

[landau-3] Landau, Jacob. Pan-Turkism: From Irredentism To Cooperation. Indiana University Press. 1995. ISBN 9780253209603.

[4] Khakimov, Rafael. "Islam's modernization: How plausible is it?". Russia in Global Affairs. 1 dekabr 2003.

[NN-5] "Полтора Века Пантюрκизма в Турции". "Панорама" jurnalı. iyul 1993.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]