Vikipediya

Əli Sami Yen İdman Kompleksi: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
k r2.6.4) (Bot redaktəsi əlavə edilir: mk:Турк Телеком Арена
Myviki (müzakirə | töhfələr)
102 redaktə
Yeni səhifə: {{Stadion | ad = Türk Telekom Arena | yerli dildə = | şəkil = 270px | tamadı = | yer = Düsseldorf, Almaniya | açılış = [[...
Sətir 1:
{{vikiləşdirmək}}
{{Stadion
| ad = Türk Telekom Arena-Aslantepe
| yerli dildə =
| şəkil = [[Şəkil:TTarenaDSCF5297Türk telekomarena 234.jpg|270px]]
| tamadı =
| yer = {{TUR}}[[Düsseldorf]], [[IstanbulAlmaniya]]
| açılış = [[10 =sentyabr]] [[20112004]]
| tutum = 54 500 = 52,650(futbol)
| klub = [[QalatasarayFortuna Düsseldorf|Fortuna]]
| yığma komanda matç =
}}
 
Ali Sami Yen Spor Kompleksi - Türk Telekom Arena və ya qısaca Türk Telekom Arena, Aslantepe Şişli, [[İstanbul]]'da iştirak edən stadyumdur. 52.650 tamaşaçı tutumu ilə [[Atatürk Olimpiada Stadıon]]'dan sonra [[Türkiyə]]nin ikinci ən yüksək tutumlu stadionudur. Süper Liqa qruplarından [[Qalatasaray]]'a ev sahibliyi etməkdədir. İlk olaraq [[1996]]-ci ildə gündəmə gələn ancaq müxtəlif problemlər səbəbiylə də tapılmayan və sonrasında yeri dəyişdirilən layihənin təməli 13 Dekabr 2007 tarixində atılmışdır. Şişli 'də bir-birinin ardınca düzülmüş üç təpədən Şişli Belediye'since adı ilçe məclisində Aslantepe olaraq dəyişdirilən 120 hektarlıq təpəyə inşaya edilən Türk Telekom Arena 15 Yanvar 2011 tarixində açılmışdır.
 
8 avqust 2011 tarixində [[Türkiyə]] ilə [[Estoniya]] arasında oynanan qarşılaşma Türk Telekom Arenada oynanan ilk milli maç, 2 Sentyabr 2011 tarixində oynanan [[Türkiyə]]-[[Qazaxıstan]] matçı isə Türk Telekom Arenada oynanan ilk rəsmi milli qarşılaşma olaraq tarixə keçmişdir.
Türk Telekom Arena, 2011-ci ildə [[Stadium Business Awards]] tərəfindən minlərlə müraciət arasından seçilərək 'İlin stadionu' və 'İlin Yeni stadionu' budaqlarında namizəd göstərilmişdir.
Türk Telekom Arenaya 18 Eylü 2011 tarixində tribün təhlükəsizliyinin tam olaraq təmin edilə bilməsi məqsədiylə üz tanıma sistemi qurulmuşdur. Polisin mobese kameraları ilə birgə işləyən, saniyədə 200 sifəti tanıya bilən, bütün tribunaları 4 dəqiqə kimi qısa bir müddətdə yoxlayaraq daha əvvəl mənfi davranışlar olan tərəfdarları diaqnoz edən sistem Türkiyədə ilk dəfə Türk Telekom Arenada istifadə edilməyə başlanmışdır.
 
Türk Telekom Arena Stadionu (Türkcə: Türk Telekom Arena) - İstanbul'un Aslantepe bölgəsində yerləşir, Qalatasaray'ın ev oyunlarını oynadığı stadiondur. UEFA-nın 5 ulduzlu stadionlarından biridir. 2011-cu il
[[TOKİ]] ilə edilən razılaşmalar istiqamətində açılar bağlanar qapaqların montaj işini götürən Qalatasaray bu sistemin qurulması üçün lazımlı texniki avadanlıq Türkiyədə olmaması səbəbiylə layihənin bu hissəsini daha irəli bir tarixə təxirə saldığını bildirmişdir.
Tamaşaçı tutumu: 52,695
18 mart 2011 tarixində Türk Telekom Arenada keçirilən [[Galatasaray]] - [[Fenerbahçe]] derbisi əsnasında [[Türkiyə]]'də bir ilk reallaşdırılmış və canlı 3 ölçülü matç nəşri edilmişdir. Türkiyədə ilk dəfə montajı edilən iki ədəd 69 m² böyüklüyündəki digital skorboardların istifadə stadda 193 adam tutumlu mətbuat tribunası vardır. 150 nəfərlik mətbuat iş salonuna da sahib olan Türk Telekom Arenada canlı yayın kamera yerlərinə Türkiyədə ilk dəfə sabit kabelləmə edilmişdir.
== Tarixçə ==
=== Qalatasarayın stadion proyektləri ===
1905də qurulan Qalatasarayda, bilinən ilk stadion layihəsi, 1933-ci ildə o dövrdə Qalatasaray başçısı olan [[Ali Haydar Barşal]] tərəfindən gündəmə gətirilmişdir. [[Taksim]] stadının yıxılacaq olması sonrası [[Beyoğlu]] klublarının yeni bir stadionda oynamaları lazım olduğunu düşünən Prezident Barşal o zamanlar Tekel'e aid olan indiki Ali Sami Yen stadionu ərazisinin stadion edilməsi məqsədilə kiralanmasını təmin etmişdir.
 
== Resim Galerisi ==
====Sürən layihəsi====
<gallery perrow="5">
Faruk Süren'in etmək istədiyi Ali Sami Yen Stadionu
File:Türk Telekom Arena view.jpg|
Galatasaray keçmiş sədri Faruk Süren tərəfindən ortaya çıxarılan stad layihəsi cəmi 18 ayda 200 nəfərlik bir iş qrupu tərəfindən hazırlanmışdır. Sentyabr 1996-cı ildə memarlıq layihənin başladıldığı və eyni dövrdə maliyyə quruluşlarıyla ön görüşün keçirildiyi Süren layihəsi 40.882 kreslo kapasiteliydi. 1500 vip tribunası 82 lojası olan ağıllı stadion layihəsi eyni zamanda konqres, konsert salonları teatr və ofis qatlarında meydana gəlməkdə. Avqust 1997də Gənclər və İdman Baş İdarəsi ilə üst istifadə haqqı barədə müqavilənin edildiyi layihə Şişli belediyesi tərəfindən noyabr 1998-ci ildə təsdiq edilmişdir.
File:Türktelekomarena galatasaray1.jpg|
File:Türktelekomarena galatasaray2.jpg|
File:TTarenaDSCF5297.jpg|
File:TT Arena 2011.jpg|
</gallery>
 
====Cansun layihəsi====
Mehmet Cansun'un etmək istədiyi Ali Sami Yen Stadionu 2001-ci ildən etibarən matçlarını Atatürk Olimpiada Stadında oynamağa başlayan Qalatasarayda yeni stad fikri bəzi idarəçilər tərəfindən yenidən gündəmə gətirilərkən 2002-ci ildə o zamankı prezident Mehmet Cansun tərəfindən yenə Ali Sami Yen Stadionunun ərazisinə edilmək üzrə yeni bir stadion fikiri ortaya atılmışdır. Ağırlıklı olaraq loja ve vip tribunaları ilə diqqət çəkən cəmi 35.112 şəxsiyyət layihənin parça-parça inşa edilməsi və ən az 3 ildə bitirilməsi planlanıyordu.
 
[[Kateqoriya:Qalatasaray İdman Klubu]]
==== Aslantepe təklifi və Canaydın layihəsi ====
[[Kateqoriya:Türkiyə stadionları]]
[[2002]] mart seçkilərindən sonra vəzifəyə gələn [[Qalatasaray]] başçısı [[Özhan Canaydın]] 'ın ilk hədəfi yeni Ali Sami Yen stadionu layihəsinin həyata geçirilmesiydi. Bu işlərlə əlaqədar olaraq Tekfen qrupuyla ön layihələr çəkildi. Yeni layihədə də daha əvvəlki layihələrdə olduğu kimi stadionun Mecidiyeköy'e inşa edilməsi planlanıyordu. Ancaq Mecidiyeköy ərazisinin Qalatasaraya aid olmaması səbəbiylə kredit razılaşmaları bir cür edilə.
 
[[Şəkil:DSCN8895.JPG||thumb|300px|left|Ali Sami Yen Stadion]]
 
Eyni il o dövr [[Şişli]] bələdiyyə başçısı olan [[Mustafa Sarıgül]], Özhan Canaydın'a fərqli bir layihə təklif etdi. Mustafa Sarıgülün təklif etdiyi layihədə stadion digər layihələrdən fərqli olaraq başqa bir bölgəyə ediləcək qarşılığında isə Ali Sami Yen Stadionu ərazisinin yüksək istifadə hüququndan vazgeçilecekti. Mustafa Sarıgül 'ün təklif etdiyi layihənin detalları belə idi: Galatasaray irtifa haqqına sahib olduğu Mecidiyeköy ərazisindən vazgeçecekti. Qarşılığında isə 384 hektar Aslantepe ərazisinin irtifa haqqının hamısı 49 illiyinə Qalatasaray 'a veriləcəkdi. Qalatasaray bu sahədə 1 ədəd stadion, 1 ədəd çox məqsədli bağlı idman salonu, ticarət mərkəzi və villalar inşa edə biləcəkdi. Bununla birlikdə [[Mecidiyeköy]] 'də tərk edilən ərazinin üzərində ediləcək olan binadan illik kirayə əvəzinin müəyyən faizinə gəlir əldə edəcəkdi.
 
[[Şəkil:Özhan.jpg||thumb|350px|right|Qalatasaray başçısı Özhan Canaydın]]
 
Mustafa Sarıgül tərəfindən təqdim edilən bu fikir Qalatasaray rəhbərliyi tərəfindən nəzərə alındı ​​və üzərində işlər başladıldı. Dövlətdən Sarıgül layihəsi üçün müsbət fikir edən Qalatasaray 'a, Milli Əmlak tərəfindən edilən məlumatda, Sarıgül layihəsinin əksinə, Qalatasarayın Aslantepe'de tək stat etmək istəməsi vəziyyətində Ali Sami Yen Stadionu ərazisi ilə dəyiş toqquş edilə biləcəyi bildirildi. Bunun üzərinə Galatasaray, [[Ali Sami Yen Stadionu]]'ndakı genişləmə çətinliklərini və dövlətin trafikə əlavə yük gələ bilər xəbərdarlıqlarını da nəzərə alaraq, Aslantepe 'deki 384 hektar haqqının 264 hektar hissəsindən və Ali Sami Yen ərazisi üzərindəki 49 illik istifadə hüququndan imtina edərək, [[Aslantepe]] layihəsinə yönəlməyə qərar verdi. Dövlətlə keçirilən görüşlərdə Aslantepe'de Qalatasaraya verilə biləcəyi öyrənildi. Aslantepe üçün o günə qədər iki tender edilmiş ancaq bu tenderlər etibarlı olmamışdı. Bir ay ərzində yeni tender edilməsi planlanıyordu ancaq Qalatasarayın əraziyə talib olması sonrası tender ləğv edildi. Tender ləğvi sonrakı 19 May 2004 tarixində Baş nazir tərəfindən tenderin qaldırılması və bu ərazinin 49 illik irtifa haqqının idman məqsədli qurğular etmək üçün Qalatasaraya təsisini ehtiva edən müqavilə imzalandı və ərazinin üst istifadə haqqı Qalatasaraya təsis edildi.
 
384 hektarlıq Aslantepe ərazisinin üzərində üç dənə inşaat ediləcək təpə var idi. Biri 15, biri 120 və digəri də 60 dönümdü. Stat üçün ilk etapda 60 hektarlıq ərazinin təsisi uyğun görülmüşdü. Ancaq 120 m2'lik bir ərazi belə bir proyekt üçün daha əlverişli olacaqdı. Stadyonun ilk olaraq edilməsi düşünülən ərazi nəqliyyat vəqfi istifadəsində olub, bu sahə bir nöqtədən sonra normal olmayan bir eniş ehtiva etməkdə. Stadyonun müəyyən bir hissəsini oraya sığdırmaq mümkün ola bilməyəcək təxminən Üçdə birlik bir sahə sütunların üzərində hava qalacaqdı. Çünki bu nöqtədə ən az 30 - 40 metrlik bir cins fərqi meydana gəlməkdə idi. Bunu yedirebilmek üçün vaxtında buralara tökülmüş zibil dağlarının ən azı 20 metr sıyrılması lazım olacaqdı. Ekspertlər tərəfindən aparılan araşdırmalarda stat inşası üçün təyin olunan bu ilk nöqtənin əlverişli bir mövqeyə sahib olmadığı ifadə edilmiş bu vəziyyət maket edildikdən sonra da çox aşkar bir şəkildə ortaya çıxmışdı.
Bunun üzərinə stadionun inşa ediləcəyi ərazinin dəyişdirilməsi üçün sıx bir səy sarfedildi. Sonunda həm layihə memarı [[Mete Arat]]'ın həm də [[TOKİ]]'nin təklifləri üzərinə stadionun yeri dəyişdirilərək indi inşa edilməsi düşünülən nöqtəyə alındı​​. Bu mövzuda da Səhiyyə Nazirliyinin xəstəxana etmək üçün uyğun yer qalmadığı istiqamətində bir sıra etirazları oldusa da, Baş nazirin maketi görməsi və layihənin həyat keçirilməsi üçün təsdiq verməsiylə bu problem də asılmışdır.
 
====Layihənin həyata keçirilməsi====
İlk müqavilələr Baş nazirinin oluru də alındıqdan sonra [[2006]]-ci ilin avqust ayında rəsmi protokolun imzalanmasıyla edildi. Dövlət naziri [[Mehmet Ali Şahin]] [[GSGM]]'yi təmsilən, maliyyə naziri [[Kamal Unakıtan]] Milli Emlak'ı təmsilən, TOKİ başçısı və layihədə birbaşa qatqısı olan [[İstanbul Böyükşəhər Bələdiyyəsi]] Başçısı Qədr Topbaş ilə Qalatasaray Klubu tərəfindən bir protokol imzalandı. O gündən etibarən də layihə işləri başlamış ərazinin tədqiqi bitirilmişdir. Eyni ilin yanvar ayında isə detal layihələrin şəkilini başlandı.
 
Türk Telekom Arena üçün ilk tender 19 İyul 2007 tarixində edilərkən, şartname edən 28 firmadan 8-i təklif verdi. Firmaların texniki təkliflərinin qiymətləndirilməsi mərhələsində, təqdim edilən layihələrdə problemlər yaşanması üzərinə, TOKİ tenderi ləğv etdi. Ləğv edilən bu ihalede ən yüksək satış gəlirini 1 milyard 482 milyon YTL ilə [[Eren Talu Memarlıq]] bildirərkən, TOKİ'nin ən yüksək gəliri 118.6 milyon YTL ilə Bozoğlu İnşaat və Taahhüt A.Ş təklif etmişdi. TOKİ ilk ihalede kəşf əvəzini çox yüksək tapıb, layihədə kısıntılara getdi. İlk ihalede bütün şirkətlər mövcud ASP layihəsi üzərindən təklif verərkən yalnız Eren Talu - ALKE qrupu başqa bir layihə ilə təklif verdi.
27 Avqust tarixində verilən bağlı zərflə təkliflərin açılmasının ardından, 31 Avqust günü Ankarada edilən ikinci ihalede TOKİ'nin 234 milyon 567 min 890 YTL ilə ən yüksək payı ödəməyi təklif edən Eren Talu, əldə ediləcək cəmi gəlir məbləğini da 777 milyon 777 min 777 YTL olaraq nəzərdə tutmuşdu. Layihədə nəzərdə tutulan gəlirin üzərinə çıxılması halında TOKİ'nin ödəniləcək payı da yüzdə sıfır olaraq təklif edən Eren Talu, TOKİ ilə davam etdirilən danışıqlar nəticəsində, yüzdə 7 pay ödəməyi qəbul edincə tenderi qazanmış oldu.
 
===İnşaat işlərinin başlanması===
====Təməl atma mərasimi====
[[Şəkil:Temel atma töreni.jpg||thumb|350px|left|Türk Telekom Arena təməl atma mərasimi]]
 
Eren Talu-Alke ortaqlığının tenderi qazanmasının ardından stadionun təməli 13 Dekabr [[2007]] tarixində atılmışdır. Böyük bir iştirakın reallaşdığı təməl atma mərasiminə o dövrün [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi]]'nin sədri [[Köksal Toptan]], dövlət naziri [[Murat Başesgioğlu]], Ədliyyə Naziri [[Mehmet Əli Şahin]], [[İstanbul]] Qubernatoru [[Muammer Gülər]], İstanbul Böyükşəhər Bələdiyyə Başçısı [[Qədr Topbaş]], [[Kayseri]] Böyükşəhər Bələdiyyə Başçısı [[Mehmet Özhaseki]], [[TOKİ]] prezidenti [[Ərdoğan Bayraktar]], Gənclər və İdman Baş direktoru [[Mehmet Atalay]], Şişli Bələdiyyə Başçısı [[Mustafa Sarıgül]], Futbol Federasiyası Başçı Vəkili [[Affan Keçeci]], ümumi sekretar [[Lütfi Arıboğan]], Qalatasaray Klubu Başçısı [[Özhan Canaydın]], idarə heyəti üzvləri ilə çox sayda bürokrat, Galatasaray köhnə başçıları [[Ali Tanrıyar]], [[Mehmet Cansun]] , o zamankı Milli Komandalar Məsul [[Fatih Terim]] və çox sayda qonaq iştirak etdi. Teatr sənətçisi [[Tarık Pabuçcuoğlu]]'nun təqdim etdiyi təməl atma mərasimi iki saat davam etdi. Stadyonun əsas atımı üçün hazırlanan düymələrə, dövrün TBMM Başkanı Köksal Toptan ilə digər qonaqlar birlikdə basarkən, hava fişənglər atıldı, sarı və qırmızı şarlar səmaya buraxıldı.
Şöhretli memar [[Memar Sinan]]'dan bu yana bir tikinti ənənəsi olaraq yaşadılan, içində prezidenti [8Abdullah Gül]] və dövlət rəhbərlərinin adlarının yer aldığı siyahı, memarlıq ənənəsinə uyğun olaraq Galatasaray flamasına sarılı bir şəkildə, Tarix balonu adı verilən balonun içinə yerləşdirilib və inşaatın təməlinə atılacaq ilk xərclə qoyulmaq üzrə Erentalu Memarlıq İdarə heyəti Başçısı Eren Talu'ya təslim edildi.
TOKİ tərəfindən təşkil edilən təməl atma mərasimi, 500 qonaq ilə sınırlandırılırken, soyuq və yağışlı hava səbəbiylə mərasim sahəsində çadır hazırlandı və mərasim bu hissədə reallaşdırıldı. Mərasimin edildiyi podiumun arxasında isə "İstanbula Avropalı stadion" bilbordu əsl idi.
Aslantepe Ali Sami Yen İdman Kompleksinin təməl atma mərasimində ilk olaraq kürsüdə o zamankı Galatasaray prezidenti Özhan Canaydın çıxış etmişdir.
 
====Aslantepe arazisininde Harfiyat işləri====
[[Şəkil:Harfiyat.jpg||thumb|300px|left|]]
Özhan Canaydın çıxışında layihə böyük qatqıları olan başda Baş nazir [[Rəcəb Tayyib Ərdoğan]] olmaq üzrə bütün şəxs və qurumlara təşəkkür etdikdən sonra bunları söylədi. "Bu gün Türk idmanı üçün dönüş nöqtəsi olacaq əhəmiyyətli bir cəhdi həyata keçirmək üçün bir araya gəlmişik. Təməlini atmaq üçün burada bir araya gəldiyimiz Aslantepe Ali Sami Yen İdman Kompleksi ilə Türk idman dünyası bir böyük təsisi daha qazanacaq. Türk idmanı üçün olduğu qədər yaşadığımız kentimiz İstanbul və ölkəmiz üçün də memarlıq xüsusiyyətləri və estetik xüsusiyyətləri baxımından ayrıca müsbət dəyər meydana gətirəcək olan bu əsər, hamınızın təxmin edəcəyi üzrə Türk idmanının bütün dünya nəzdində gəldiyi irəli nöqtəni və etmiş olduğu mərhələləri göstərməsi baxımından mənəvi bir abidə funksiyası da görəcək. "
Təməl atma mərasiminin ardından bir həftə içərisində tikinti işləri başlamışdır. İnşaatın ediləcəyi sahənin bir təpə üzərində olması və sıx qayalıq zəmin səbəbiylə Harfiyat işləri təxminən 3 ay davam etmişdir. Bununla birlikdə ilk proyektdə stadionun ətrafında hazırlanan avtopark qatları zəmin quruluşunun elvermemesi səbəbiylə tribün altlarına alınmış və ana layihəyə görə 1 qat eksiltilmiştir. Bu səbəblə hələ tətbiq layihəsi hazır olmayan sahələrin tətbiq layihələri bi tərəfdən edilərkən, dəyişdirilən sahələrin də hesablamaları yenidən nəzərdən keçirilmiş və dəyişdirilmişdir.
 
===Tender ləğvi və yeni tender edilməsi===
2008-ci ilin dekabr ayında başlayan Türk Telekom Arena tikintisi, müqavilədə təyin olunan tamamlanma nisbətinin altında, hələ% 24'ler seviyesindeyken May [[2009]]-da tamamilə dayandı. Bunun üzərinə 3 İyul 2009 tarixində, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tender Şartnamesi və müqavilə müddəaları çərçivəsində, Ihtarname ilə verilən müddətin başa çatması səbəbindən Eren Talu-Alke ortaqlığı ilə edilən razılaşmanın ləğv edilməsinə qərar verdi. TOKİ'den edilən şərhdə, stat tikintisi tutulmuş iş proqramına görə yüzdə 66 səviyyəsində olması lazım olarkən, yüzdə 24'ler səviyyəsində qaldığı və işçi ödənişləri vaxtında ödenmediği ifadə edildi.
11 Sentyabr 2009 tarixində TOKİ tərəfindən edilən və ehtimal edilən əvəzi ödəmələrin əsasını əhatə edən üçüncü tender sonrası stadionu tamamlayacaq şirkətin adı TOKİ tərəfindən açıqlandı. [[TOKİ]] İdarə Başkanlığı'nda təşkil edilən və o zamankı TOKİ sədr müavini Ercan Təraş, Tender Komissiyasının sədri [[Ahmet Haluk Karabel]] və Varyap Varlıbaşlar Quruluş Sanayi ve Ticaret A.Ş prezidenti [[Süleyman Varlıbaş]]'ın qatıldığı mətbuat konfransı tenderi Varyap-Uzunlar ortaqlığının qazandığı bildirildi. [26] Eyni yığıncaqda Tender Komissiyası başçısı Əhməd Haluk Karabel, Varyap-Uzunlar İş ortaqlığıdır təklifini 179 milyon 661 min 553 lirə olaraq revize etdiyini açıqladı. Söz mövzusu tərəfdaşlıq daha əvvəl 184 milyon 61 min 53 lirəlik təklif təqdim etmişdi.
 
===İnşaat işlərinin yenidən başlaması və bitirilməsi===
Yeni tenderin Varyap-Uzunlar tərəfindən qazanılması, ardından, 2009-ci ilin noyabr ayından etibarən tikinti işləri təkrar başladı. Podratçı şirkətlər tərəfindən ilk olaraq inşatın uzun zamandan bəri durmasından irəli gələn korozyon problemi giderildikten sonra sürətli bir şəkildə dəmir hörmə və betonlama işlərinə keçildi. Bundan başqa stadionun hələ hazır olmayan tətbiq layihələrinin bir qisminin edilməsinə də davam edildi.
Varyap-Uzunlar ortaqlığının heç duraksamadan davam etdirdiyi və təxminən 14 ay davam edən tikinti işləri 2010-ci ilin dekabr ayı sonunda çimlendirme, loja restorasyonlarının da bitməsiylə ətraf yolları xaric tamamlanma mərhələsinə gəlmişdir.
 
==Açılış==
Galatasaray 15 Yanvar 2011 tarixində yeni stadionu Ali Sami Yen Spor Kompleksi Türk Telekom Arenanın açılışında [[Hollandiya]]'nın köklü qrupu [[Ajax]]'a qarşı oynaram etdi. Mübarizə 0 - 0 başa çatmışdır.
 
[[Şəkil:Ali Sami Yen Spor Kompleksi Türk Telekom Arena5.jpg||thumb|350px|left|Türk Telekom Arenanın açılışında Qalatasaray və Ajax komandaları qarşı-qarşıya gəlmişdir.]]
 
Qalatasaray ilə Hollandiyanın məşhur qrupu Ayaks arasında oynananan açılış matçı əvvəlində, [[Kanadalı]] sənət və multimedia rejissoru [[Erick Villeneuve]] tərəfindən hazırlanan müxtəlif səs və efekt nümayişləri təşkil edildi. 560 adamın çalışaraq hazırladığı nümayişlərdə Qalatasarayın simvolu olan "Aslan" anlayışı tətbiq olundu. Gösteriler, Qalatasarayın bu günə qədər Ali Sami Yen stadionundakı müvəffəqiyyətlərini işarələyən ögelerle də bəzəndi. Türk Telekom Arena üzərinə qurulan hegzagon ekran vasitəsilə, gösterilerin hamısı həm yaşıl çəmən üzərinə edilən ekrana yansıtılıp, həm də bu ekranda göstərildi. Vizual şoular üçün hazırlanan təxminən 2 metr diametrindəki barabanlar, nümayişin əhəmiyyətli bir hissəsi kimi sahə ortasında multimedia efektlerin dəstəyi istifadə edildi. Toplam 90 rəqsçidir nümayişiylə bəzənən açılış mərasimlərinin ilk hissəsi, stat xaricində edilən hava fişəng nümayişləriylə sona çatdı.
Təhlükəsizlik səbəbiylə təxminən 45 min adamın izlədiyi Türk Telekom Arena açılış mərasimi Qalatasaray-Ajax matçı ilə başa çatmışdır.
Türk Telekom Arenada ilk rəsmi matç 2010-2011 mövsümü ikinci dövrə açılış matçı olan [[Qalatasaray]]-[[Sivasspor]] arasında oynanmıştır və [[Qalatasaray]] matçı 1-0 qazanmışdır; qol Sərvət Çətinin gəlmişdir. Lorik Cana isə [[Eskişehirspor]] matçında vurduğu qol ilə bu stadionda ilk qol vuran xarici olmuşdur. [[Fənərbaxça]] ilə [[Qalatasaray]] arasında oynanan matçda 131.76 dB ilə dünya desibel rekordu qırılmışdır.
Stadionda ilk konsert 8 İyul 2011 tarixində reallaşan Bon Jovi qrupunun konsertinin. Konsertdən 1 həftə əvvəl hazırlıqlar açılmış sahəyə səhnə yaradılmışdır. Ancaq alınan bütün tədbirlərə baxmayaraq sahə zəminində konsert sonrasında ciddi ziyan müəyyən edilmiş və təmir edilmişdir.
Stadionda, {{Türkiyə[[ 'ye tanıtmaq üçün, T.C. Xarici işlər nazirliyi 'nın razılığı ilə xarici dövlət nümayəndələrinin ağırlanması işlərinə başlanmış və ilk dəfə olaraq 11 Oktyabr 2011 tarixində Albaniya prezidenti [[Bamir Topi]] stadionu ziyarət etmişdir. Bu yığıncaqda özünə [[Galatasaray]] tərəfindən bir lövhə verilmişdir.
 
==Texniki xüsusiyyətlər==
 
Türk Telekom Arena stadionu, [[Almaniya]], Stuttgart mənşəli ASP (Arat-Siegel + Partner) bürosunun koordinasiya etdiyi bir konsorsium tərəfindən planlanmışdır. Texniki, mexaniki və elektrik layihəsi Obermeyer, dam statiği isə sbp firması tərəfindən hazırlanmışdır. [45] Hər üç planlaşdırma bürosu daha əvvəl stadion inşa etmiş və idman strukturlarında çox təcrübəli Plancıları olub, qrupun başında Memar Mete Arat vardır. Stadionun bazası bir ellips şəklindədir. Eninə oxu 190 metr, boyuna oxu isə 228 metrdir. Piyadaların dövran sahələriylə xidmət və vasitə dövran sahələri, stadionun ətrafında iki ayrı səviyyədə həll edilmiş və stadionun daha rahat işləməsi təmin edilmişdir.
 
Stadyonun əraziyə konumlanması şimal-cənub oryantasyonuna yaxın bir baxımdan. Ümumi sahə boşluğu kənar çəkmələri ilə birlikdə təxminən 10.000, iclas sahəsi isə 43.000 metrekareden. Stadionda Türkiyədə bənzər tikintidə olduğu kimi tökmə beton istifadə edilmiş oturma pillələri isə prefabrik beton istifadə edilərək inşa edilmişdir.
 
İki mərhələ olaraq edilən tribünlerin alt qisimi təxminən 20 dərəcə eğimlidir. Bu sayədə alt tribünlerin yaxşı bir seyr üçün sahəni tam olaraq görə bilməsi məqsəd qoyulmuşdur. Üst-mərhələ tribünlerin isə tamaşaçıların yenə yuxarıdan bütün sahəni tac xətti də daxil olmaqla görə bilməsi üçün 38 dərəcə aşağı olması təmin edilmişdir. Pillələrin cins yüksəkliyi alt kademede 25 sm dir. Cins yüksəkliyi üst kademedeyse əyəm 38 dərəcə və ya üstündə olduğundan ötəri avtomatik olaraq 45 smdir.
 
[[Şəkil:TT Arena 2011.jpg||thumb|300px|left|Qalatasaray və Fənərbaxça arasında oynanan TT Arena'daki ilk derbi ]]
 
Tribünlerin sahəyə yaxınlığı [[UEFA]] meyarlarına uyğundur. Türk Telekom Arenada tribünlerin oyun sahəsinə ən yaxın nöqtəsi 6 metrdir. Bu sayədə həm reklam panolarının rahatca sahə içinə qoyulması həm də lazımlı hallarda xilasetmə və ya təcili yardımın rahatlıqla sahə içinə girməsi məqsəd qoyulmuşdur. Naviqasiya sahələri stat divarından etibarən 15-20 m genişliyində edilmişdir. Stadyonun ətrafındakı yol sahəsi də göz önünə alındığında cəmi stadion sahəsi 70 min kvadrat metrə çatmışdır. Tribün qatları arasında localarla birlikdə cəmi 1500 adama xidmət təqdim edə biləcək restoranlar, foot-court büfeler və tribunalar ilə əlaqəli Lounge'ler (salonlar) inşa edilmişdir. Alt və üst tribünlerin arxalarında geniş dövran sahələri vardır. Bu dövran sahələrində eyni anda təxminən 45 min adama xidmət verə biləcək bufet və tualetlər yer almaqdadır. Kale arkası tribunalar arxasında da yemək xidməti edən vahidlər vardır.
 
Statta açıq loja yoxdur. [[Qalatasaray]] üçün VIP, Mətbuat, Protokol tribunaları dizayn edilmiş divan üzvləri və köhnə idmançılar üçün xüsusi bir suit Ayrıca [[UEFA]] üçün 400 kvadrat metrlik bir VIP salon stadionun qərb hissəsində konuşlandırılmıştır. Mexaniki və elektrik tesisat, ən son stadion texnologiyasına uyğun olaraq Almaniyada bu mövzunun mütəxəssisləri tərəfindən projelendirilmiştir.
 
==Ümumi xüsusiyyətlər==
[[Şəkil:Aslantepe1.jpg||thumb|300px|left|Türk Teleokom Arena rəhbər]]
 
Türk Telekom Arena cəmi 82 min kvadrat metr abadlıq sahəsində inşa edilmişdir. 46 min tamaşaçı kreslosu, 4 min 710 VİP tamaşaçı kreslosu, 176 ədəd əlil və müşayiətçi qoltuğunun iştirak etdiyi stadionda 1760 kreslo tutumlu 157 loja olmaqda ikən ilk etapda buna tikintisi tamamlanan 29 ədəd daha yeni loja əlavə olunmuş və 30 sentyabr 2011 'də Qalatasaray rəsmi saytından satışa təqdim edilmişdir . 157 lojaya 29 əlavə olunmasından sonra cəmi loja ədədi 186 'ya çıxmış daha sonra əlavə olunacaq localarla cəmi sayı 217-yə çatacaq. 6 ədəd hərəkətli pilləkən, 10 liftin olduğu stadionda 2 min 913'ü bağlı olmaq üzrə 3 min 19 vasitəlik avtopark və 28 vasitəlik avtobus parkı iştirak etməkdədir. [[Metro]] ilə təmin ediləcək avtopark sahələri də daxil edildiyində cəmi tutum 4 min 500 vasitəyə qədər çıxır.
 
Çox məqsədli olaraq həyata keçirilən stadionda, muzey, restoran, bufet kimi ictimai sahələrin ilə yanaşı çoxlu bilet satış kassada mevcuttur.İki tribün qisimi arasında 217 ədəd loja, VIP sahələri, stadion rəhbərliyi, Qalatasaray Muzeyi, GS Store satış nöqtələri, restoran və food-court kimi funksiyaları ehtiva edən iki qat yerləşdirilmişdir.
Türkiyə 'də ilk dəfə futbol sahəsi mənzərəli restoran fəaliyyətə keçirilmişdir.
Stadionun ana VIP girişi şimal-qərb istiqamətində, vadi tərəfindədir. Stadyonun altında 1.000 vasitəlik bir VIP otoparkı nəzərdə tutulmuşdur. Stadyonun çeperinde ərazinin eğiminden faydalanaraq cəmdə 2 min 900 vasitəlik bir avtopark nəzərdə tutulub. Bu park yerləri, TEM və şimal-qərbdəki yollara uyğun kavşaklarla bağlanmaktadır.Yayaların böyük bir hissəsi metro ilə stadiona qısa bir müddətdə çata bilməkdədir.
[[Şəkil:Stad-1600x1853.jpg||thumb|350px|right|Türk Telekom Arena plan]]
 
Süper Lig və [[UEFA]] standartlarındakı bu stadion yalnız matçlarda deyil, iqtisadi mənada əyləncə və konqres mərkəzi, ola biləcək təbii fəlakətlərdə isə sığınacaq olaraq kullanılabilecektir. Bundan başqa [[Qalatasaray Muzeyi]] və bütün rəhbərlik alt vahidləri Ali Sami Yen Spor Kompleksi'ne daşınmışdır. Burada məqsəd [[İstanbul]]un müxtəlif ilçelerine dağılan [[Qalatasaray]] təşkilatlarını tək mərkəzdən idarə etmək və dağınıqlığı aradan qaldırmaqdır.
Stadion 'a metro çıxışından gələn yolun adı Qalatasaray İdman Klubu tərəfindən Aslanlı Yol olaraq təyin olunmuşdur. Bu yolun girişində Ali Sami Yen Spor Kompleksi tabeli olmaqda olub, yolun sol tərəfində sıralı bilet satış kassada vardır. Yol ağaclarla peyzaj edilmiş və yolun sağ tərəfi isə klub rəhbərliyi tərəfindən Qalatasaray tarixi ilə bağlı heykəllərin olacağı və açıq küçə dükkanlarının olacağı şəkildə projelendirilmiştir. Layihələrin reallaşması üçün stadionun 2012 Yanvar ayında tam təslimi gözlənilir.
Şərq tribunası girişində Nike firması ilə müştərək hazırda inşa edilən Qalatasaray Nike Store binası vardır. Bina 2 mərtəbəli olub, stadion arxitekturasına uyğun şəkildə dizayn edilmişdir. Binanın bir hissəsi Qalatasaray Nike Store olaraq xidmət verəcək olub, digər qismi [[Qalatasaray]] Cafe olaraq istifadə ediləcək. Bunun metro üzərində matç çıxışı ibarət olan, insan sıxlığını kompensasiya edəcəyi düşünülür.
 
==Adı hüquqları==
[[Şəkil:TurkTelekomLOGO.jpg||thumb|250px|left|Türk Telekom]]
[[Qalatasaray]] və [[Türk Telekom]] arasında edilən sponsorluq razılaşması lazımınca, 100,5 milyon $ 'lık ödəmə qarşılığında, Aslantepe'de edilən stadionun adı Süper Lig 2009-10 mövsümündən etibarən 10 mövsüm ərzində "Ali Sami Yen Spor Kompleksi - Türk Telekom Arena" kimi göstərilir.
Türk Telekom Arenanın şimal tribunası hava yolu şirkəti [[Pegasus]] ilə edilən razılaşma gərəyi yıllığı 4 milyon dollardan 3 +3 il boyunca Pegasus tribunası olaraq adlandırılacaq.
 
Türk Telekom Arenanın şərq tribunası 1. qatı [[Ülker]] şirkəti ilə edilən razılaşma gərəyi yıllığı 2 milyon dollardan 3 il boyunca Ülker ailə tribunası olaraq adlandırılacaq.
Türk Telekom Arenada olan cəmi 217 ədəd lojanın ad hüquqları isə 3 il boyunca [[Denizbank]] şirkətinə satılmışdır.
 
==Müəssisə==
[[Şəkil:Turk Telekom Arena localar.jpg||thumb|350px|right|Türk Telekom Arena suite]]
 
Turk Telekom Arenada beynəlxalq standartlarda faydalanmaq istəyən Qalatasaray, stadionun işlənməsi ilə əlaqədar [[Amerika]] [[AEG]] şirkəti ilə müqavilə təmin etmişdir. Los Angeles mənşəli şirkət AEG beynəlxalq idman, əyləncə, konsert, yarış təşkilatları və əlaqədar fəaliyyətləri həyata keçirir.
[(AEG]] ilə edilən razılaşma sayəsində [[Türkiyə]]'də stadion fəaliyyətləri və standartları mövzusunda yeni bir quruluşlanma hedeflenmektedir. Uzun illər əhatə edən razılaşma bağlı olaraq AEG, Türk Telekom Arenanın müəssisə sahəsində standartlarının yuxarı çəkilməsi və inkişafı, həmçinin əlavə gəlir təmin edən digər idman, konsert, Show vs. təşkilatlarının müəyyənləşdirilməsi mövzularında Galatasaray'la çalışacaq. AEG'nin Türk Telekom Arena ilə əlaqədar siyasətləri arasında müəssisə pratiklerinin tətbiq olunması, marketinq ortaqlıqlarının müəyyənləşdirilməsi, məkanın qonaq xidmətləri cəhdlərinin inkişafı kimi proqramlarda yer almaqdadır.
Stadyonun VIP və lojalarını satışa çıxaran ISG şirkəti ilə müqavilə qarşılıqlı feshedilmiştir və İctimaiyyət İşıqlandırma Platformuna bildirilmişdir. Stadionun loja, VIP və BS kreslolarının təqdimatı 21 Aprel 2009 'də Galatasaray adasında edilmiş və satışa çıxarılmışdır. Lojaların hamısı qısa müddət ərzində satılmışdır.
 
 
 
 
 
 
 
== Stadion Təqdimatı ==
* [http://www.gsdenizclub.com/multimedya.php?pg=3d&id=2 Stadion təqdimatı 1]
* [http://www.gsdenizclub.com/multimedya.php?pg=3d&id=1 Stadion təqdimatı 2]
 
 
== İstinadlar ==
<references/>
 
[[Kateqoriya:Stadionlar]]
 
[[af:Türk Telekom Arena]]
[[an:Ali Sami Yen Spor Kompleksi]]
[[ar:تورك تليكوم أرينا]]
[[ast:Türk Telekom Arena]]
[[bar:Türk Telekom Arena]]
Sətir 176 ⟶ 64:
[[jv:Türk Telekom Arena]]
[[kaa:Türk Telekom Arena]]
[[ko:튀르크 텔레콤 아레나]]
[[la:Turk Telekom Arena]]
[[lb:Türk Telekom Arena]]
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Əli_Sami_Yen_İdman_Kompleksi"