Əzələ: Redaktələr arasındakı fərq

=== Ürək əzələsi (miyokardmiokard) ===

Ürəyin əzələ qişası miokard - (lat. myocardium) ürəyin qalın, qüvvətli və əhəmiyyətli qişasıdır. Miokard miofibrillərin xasiyyətixüsusiyyətlərinə cəhətcəgörə eninə zolaqlı əzələlərdən hesab olunmasına baxmayaraq, quruluş və fizioloji cəhətcə onlardan (sklet əzələlərindən) tamamilə ayrılır. Miokard sklet əzələlərindəki kimi dəstələr əmələ gətirməyib, əksinə şaxələnirlər və bir-birilə birləşirlər; odur ki, ürək əzələsi ümumiyyətlə, top (simplast) şəklini alır.Fizioloji cəhətcə ürək əzələsi qeyri-iradidir və ritmik yığılmayayığılma qabiliyyətinə malikdir. Mədəciklərdə, ətli atmalarda və məməyəbənzər əzələlərdə əzələ lifləri artıq dərəcədə bir-birilə çarpazlaşaraq kələflər əmələ gətirirlər və özləridə endokarda yaxın təbəqələrdə çox vaxt sıx olurlar. Miokardı təşkil edən əzələ lifləri arasında zəif diferensasiya etmiş Purkinye liflərinə təsadüf olunur. Miokard ürək divarı qalınlığının 7/10-ni təşkil edir.

Qulaqcıqların əzələ qişası iki qatdan təşkil olunmuşdur: səthi və dərin. Səthi əzələ qatı köndələn əzələ liflərindən ibarət olub, hər iki qulaqcığı əhatə edir. Dərin qat isə hər qulaqcıq nahiyəsində müstəqildir, ilgəyəbənzər və həlqəvi liflərdən ibarətdir. Qulaqcıqlar sistola etdikdə həlqəvi liflər yığılaraq, büzücü əzələ kimi, venaların ağzını möhkəm sıxırlar və nəticədə qulaqcığın sistolası zamanı qanın venalara qayıtmasına mane olurlar.

Mədəciklərin əzələ qişası üç qatdan ibarətdir: səthi-boylama, orta-həlqəvi və dərin boylama qat. Bunların gördüyü iş qulaqcıqlarınkından olduqca artıqdır; qulaqcıqların vəzifəsi ağciyərlərdən və bədəndən qanı alıb mədəciklərə verməkdir; mədəciklərinsağ mədəciyin vəzifəsi isə onlara gələn qanı sağ tərəfdə kiçik dövranaqan vədövranına, sol tərəfdəmədəciyin vəzifəsi isə - böyük dövranaqan dövranına verməkdir. Sol mədəciyin divarı soğ mədəciyin divarından üç dəfə qalındır (sol mədəciyin divarının qalınlığı 10-15 mm, sağ mədəciyin isə 3-5 mm-ə bərabərdir). Bunun səbəbi mədəciklərin vəzifəsindən, gördüklərivəzifəsi işdənilə aslıdırəlaqədardır. Sol mədəcik qanı böyük dövrana (uzaq məsafəyə) və sağ mədəcik kiçik dövrana (yaxın məsafəyə) yeritdiyi üçün, təbii ki, sol mədəcik sağdan qüvvətli olmalıdır.