İşıq sürəti: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Rezabot (müzakirə | töhfələr)
k r2.7.1) (Bot redaktəsi dəyişdirilir: nn:Ljosfarten
k Dırnaq
Sətir 12:
c=D/t-3·300000000km /1320 san=~270000 [[km/san]]. Daha sonra işığın sürətini [[Ceyms Bradley]] [[işığın aberrasiyası|işığın aberrasiyasını]] müşahidə edərkən (''c''=308000 km/san) və [[Arman Fizo]] təyin etmişlər. Fizo təcrübəsində işıq dəstəsi fırlanan dişli çarx üzərinə yönəldilir. Çarxın fırlanma sürəti elə seçilir ki, dişlər arasından keçən işıq dəstəsi güzgüdən qayıtdıqda dişlər arasındakı yarığın yerini qonşu diş tutsun. Çarxın fırlanma sürətini və çarxla güzgü arasındakı məsafəni bilərək işığın sürətini 315300 km/san kimi təyin etmək olur. [[Jan Fuko]] dişli çarx əvəzinə sürətlə fırlanan çoxüzlü güzgü götürərək işığın sürəti üçün 298000 500 km/san qiyməti almışdır. İşığın sürətinin daha dəqiq qiymətini - 299796 km/san+4 km/san 1926 ildə [[Albert Maykelson]] tapmışdır. Elektomaqnit dalğasınin mühitdə yayılma surəti tezlikdən asılı olduğuna görə işığın mühitdə yayılması faza sürəti və qrup sürəti ilə xarakterizə olunur. İşığın sürəti [[radiolokasiya]], kosmik uçuşların idarə edilməsi və s.-də rolu böyükdür.
 
Boşluqdakı işığın sürətinin, bir şəraitdə işığın sürətinə nisbətinə “işığın"işığın sınma əmsalı”əmsalı" deyilir. Yəni əgər şəraitin sınma əmsalı 2-dirsə, işığın şəraitdəki sürəti, boşluqdakı sürətinin yarısıdır.
 
Fərqli şəraitlərin sınma əmsalları aşağıdakı kimidir:
 
== İşığın sürəti suda və şüşədə ==
[[İşıq]], [[su]]da və [[şüşə]]də havaya görə daha yavaş gedir. Bir mənbədən çıxan işığa, (fərz edin ki, hava) mənbənin şəraitindən fərqli başqa bir şəraitdən baxaq (məs, sudan). Mənbədən gələn işığın izlədiyi yolun düz deyil, suya qədər düz yol getdikdən sonra suya girərkən bucağını dəyişdirib sonra yoluna yenidən düz istiqamətdə davam etdiyini görərik. İşığın fərqli şərtlərdən keçərkən meydana gətirdiyi bu dəyişməyə “işığın"işığın sınması”sınması" deyilir. Sınmanın miqdarı, işığın keçdiyi şəraitdəki sürətindən asılıdır.
 
== Xarici keçidlər ==