Arilər: Redaktələr arasındakı fərq

Arilər - Hind-fars mənşəli xalqların ümumiləşdirilmiş qədim adıdır. Müasir İranın adı buradandır; qədim İran dilində aquapat - “arilər"arilər ölkəsi”ölkəsi" və ya “padşahlığı”"padşahlığı" deməkdir.

Türk tarixi ilə azacıq tanış olan tədqiqatçı Azərbaycan tarixini araşdırarkən türklərin, bu yurdun əzəli sahibi və sakini olmalarına dair elə faktlar əldə edir ki, az qala çaşıb qalır. Belə vəziyyətdə həmin tədqiqatçı bilmir mövcud faktlara inansın yoxsa Ariyaçı (Ariya, Hind-Avropa dilli xalqlara xüsusilə iran dilli xalqlara aid uydurma soyun adıdır.) tarixçilərin milyardlarla insanlarda formalaşdırdığı təsəvvürə. Absurd “ariayizm”"ariayizm" nəzəriyəsi neçə əsrdir, dünya imperialistləri və onların çaldığı havaya oynayan bəzi iran tarixçiləri tərəfindən bəşəriyyətə, xüsusilə Azərbaycan türklərinə aşılanır. Bu absurd nəzəriyyə o qədər güclü təbliğ olunur ki, təəssüflə tarixi gerçəklikləri pərdələyə bilib. Mövzudan kənara çıxsaq da məsələyə aydınlıq gətirmək məqsədilə qısa şəkildə ariyaçıların oyunbazlıqlarına işarə etmək məcburiyyətindəyik:

:Qərbdə irqçı baxışlı alimlər, onların təsirinə düşənlər özlərində kimlik hissi yaratmaq məqsədilə, xəyalı da olsa yeni və guya üstün soy anlayışı formalaşdırmağa başladılar. “Dilçilər"Dilçilər arasında yayılan bu absurd və xəyali fikirlərin davamında Kristiyən Lasen israr etdi ki, Hind-Jermən və ya Hind- Avropa qohum dilləri qrupuna “ariyai”"ariyai" adı verilsin, ariyai adı ilk insan qrupuna da aid edilsin”edilsin"<ref>Prof.Şabur Rəvasani((Ariyaism,samism vı türkism nəzəriyyələrinin yanlışlığı)) İtillaat nəşriyəsi 1380.s77</ref>

Bir çox belə irqçılar, o cümlədən “Qobino"Qobino müstəmləkəçi kapitalist ölkələri və hətta müstəmləkə edilmiş ölkələrin tarixçi, siyasətçi və yazıçılarının

baxışı və təfəkkürünə təsir göstərib, heç bir elmi və tarixi əsası olmayan “ariya"ariya soyu nəzəriyyəsini”nəzəriyyəsini" onlara aşılayıb, yaymağa başladılar”başladılar".<ref>Həman qaynaq s79.</ref>Daha sonra “şərqşünaslarla"şərqşünaslarla müstəmləkəçi dövlətlər bilərək və ya bilmədən əməkdaşlıq edirlər. şərqşünaslar, şərqi təsəvvürlərində tanımğa, müstəmləkəçilər isə şərqə yiyələnməyə başladılar. Bu məsələnin baş tutmasında müstəmləkəçi siyasətçilər və ali təhsilli şərqşünasların irqçı və müstəmləkəçilik məqsədləri böyük rol oynadı”oynadı".<ref>Mehrdad Burucerdi((İran və qərb ziyalıları))Cəmşid Şirazi tərcüməsi.birinci çap 1377 fərzanruz nəşri s21.</ref>

:Qərb və onun müstəmləkəçi siyasətçiləri eləcə də onların qulluğunda olan, xüsusilə şərqşünas tədqiqatçılar, absurd ariyai nəzəriyyəsinə söykənərək, iranda farsları da öz mənafeləri istiqamətində öyməyə başladılar. Onlar iran ziyalıları, o cümlədən Ağaxan Kermani və başqalarına təsir göstərməkdən əlavə, elmi şəkildə fars sülaləsinin hakimiyətə gətirilməsində əllərindən gələni əsirgəmədilər. Dünyanın böyük müstəmləkəçi ölkəsi–ingiltərənin bir başa iştiraki ilə həmin istiqamətdə iranda qatı millətçilik hisslərini təhrik edən ərdəşir Cey Riporter ingiltərə səfirliyinin siyasi məsləhətçisi kimi Tehrana göndərildi. ərdəşir Cey Riporter öz xatirələrində yazdığı kimi, bütün gücü ilə iranpərəstlik və iransevərlik hissinin aşılanmasında çalışıb. Bundan əlavə “ərdəşir"ərdəşir Cey Riporterin iranda əsas rolu irançı bir şəxsi (Rza xanı) tapmaq, yetişdirmək, onu tanıtmaq və onunla birlikdə, onun hakimiyyətə gətirilməsinə zəmin yaratmaqdan ibarət olub. Onun Sər Persi Sayks, Ser Denis Rait, Lord Lington və başqa ingiltərə məmurları ilə çox yaxın və mehriban münasibəti var idi. ingiltərə dövlət kabineti onu xüsusi məsləhətçi kimi Tehrana göndərmişdi”göndərmişdi" <ref>Riza bigədlu((İranın muasir tarixində əskiçilik)) tehran nəşriyyatı,1380, s234</ref>