Əllincilər: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k r2.5.2) (Bot redaktəsi əlavə edilir: nn:Pinserørsla |
k Dırnaq |
||
Sətir 7:
[[1901]]-ci ildə [[Yeni il]] ərəfəsində Parem və onun tələbələri protestant aləmində din və imanın zəifləməsinin səbəblərini müzakirə edərkən, belə nəticəyə gəlmişlər ki, bu sualın cavabı Əhdi-Cədidin Həvvarilərin işləri bölümündə gizlənmişdir. Burada Əllinci gün bayramı zamanı (İudaizmdə [[Musa Peyğəmbər|Hz. Musa]]ya (ə) Toranın verilməsi ilə bağlı keçirilən şənlik) Məsihin şagirdlərinə [[Allah]] tərəfindən bilmədikləri dillərdə danışma qabiliyyətinin verilməsindən, həvarilərin yad xalqların yanlarına gedərək onlara İsa Məsih təlimini təbliğ etmələrindən danışılır. [[İncil]]ə görə, həmin hadisə [[İsa Məsih|Hz.İsa]] (ə)-ın göyə yüksəlməsinin onuncu günündə baş vermişdir.
Parem və tələbələrinin fikrincə, həvarilərin
İtirilmiş verginin geri qayıtdığına sevinən ordakı dindarlar bundan cuşa gəlmiş, həmin dini praktikanı təkrarlamış, dua zamanı anlaşılmayan səslər çıxararaq bilmədikləri dillərdə danışdıqlarını düşünmüş, bunu Tanrının vergisi kimi qəbul etmişlər.
Sətir 17:
Əllincilərin dini təlimi özünəməxsus xüsusiyyətləri ilə seçilir. Onlar digər protestant məzhəbləri kimi Bibliyanı imanın əsası kimi qəbul etsələr də Müqəddəs Kitabı fərqli şəkildə başa düşürlər. Bilinməyən dillərdə danışmaq vergisi, yaxud qlossolali (yunanca dildə danışmaq deməkdir) olaraq tanınan sözügedən dini ayin əllincilik ideologiyasının sütunudur. Onların inancına görə, xaç suyuna salındıqdan sonra Müqəddəs Ruh mömin şəxsə xəstələri sağaltmaq, gələcəyi görmək və bilinməyən dillərdə danışmaq vergisi verir. Beləliklə, hər bir əllincinin bu verginin daşıyıcısı olduğu iddia olunur.
Əllincilər dünyanın sonu, İsa Məsihin ikinci zühuru və onun minillik hakimiyyəti aspektinə böyük önəm verirlər. Onlar Bibliyanın
Əllincilər dini cərəyanı yekdil deyil və müxtəlif, fərqli icmalarla təmsil olunmuşdur. Elmi ədəbiyyatda bu hərəkat ardıcılları əsasən ənənəvi (klassik) və xarizmatlar (xarizma- xristian ilahiyyatında Müqəddəs Ruh tərəfindən dindara verilən vergini ifadə edən termin) olmaqla iki qrupa bölünmüşdür. Xarizmatları yeni əllinci kimi adlandıranlar da var. Missionerlik işinin təşkili və dini ayinlərin keçirilmə şəkli məsələsi ənənəvi və yenilər arasında fikirayrılığının yaranmasına gətirib çıxarmışdır.
Sətir 25:
Əllincilik dini cərəyanı yarandığı gündən müxtəlif Xristian məzhəbləri tərəfindən tənqid edilmiş və birmənalı qarşılanmamışdır. Onların yığıncaqlarında baş verən ekstaz halları, cin qovalama ayinləri, vəcd halında qışqırıqlar başqa xristianların narazılığına səbəb olmuşdur. Əllincilik hərəkatına qarşı ən güclü etiraz Almaniyada olmuşdur. Odur ki, uzun müddət bu ölkənin qapıları əllincilərin üzünə bağlı idi.
Belə ki, ənənəvilərin xarizmat təlimində ən çox tənqid etdikləri məqam
Klassik əllincilərin tənqid etdikləri digər məqam isə xarizmatların dini ayin zamanı həddən artıq emosiyalara, qışqırıqlara, enerjili hərəkətlərə yer vermələri, dini təbliğ edərkən son texnoloji nailiyyətlərdən, caz, pop kimi müasir musiqi janrlarından, kütləvi mədəniyyətdən geniş şəkildə istifadə etmələridir.
Xarizmatların
Qeyd etmək lazımdır ki, xarizmatlar ən sürətlə inkişaf edən, tərəfdar toplayan protestant cərəyanı sayılır. [[Cənub-Şərqi Asiya]] ölkələrində onların sayı günbəgün artmaqdadır. Artıq [[Cənubi Koreya]], [[Çin]], [[İndoneziya]], [[Tayvan]], [[Filippin]], [[Birma]], [[Hindistan]], [[Tayland]], [[Nepal]], [[Sinqapur]] kimi ölkələrdə xarizmatlar önəmli dini qüvvəyə çevrilmişlər. Təkcə onu qeyd etmək kifayətdir ki, protestantların, xüsusilə xarizmatların Filippində son illərdə sayı təqribən 5 mln. nəfərə çatmışdır. Bu isə ölkə əhalisinin səkkiz faizi deməkdir.
Xarizmatlar özlərini Qərb dəyərlərinin daşıyıcısı kimi qələmə verdiklərindən və
== Yayılması ==
Xarizmatların missionerliklə məğul olduqları ölkələrin dillərində çoxsaylı, yüksək tirajlı kitablar buraxmaları, dini dünyagörüşlərini yerli xalqların adət-ənənə, musiqi və inanclarına uyğunlaşdırmaları, müasirliklə öz dini ideyalarını sintezləşdirmələri Uzaq Asiya dövlətlərində yeni əllincilərin böyük uğur əldə etməsinə gətirib çıxarmışdır. Məsələn, Hindistanın Kerala ştatında missionerliklə məşğul olan xarizmat pastorları hind müqəddəsi Mata Amritanandamaya həsr edilmiş şənliklərə fəal qatılaraq, yeni əllinciləri bu yerli kulta
Xarizmatların missionerlik toruna müalicəsi olmayan xəstəliyə tutulmuş, həkimdən əlini üzmüş şəxslər də düşür və onların təbliğat qurbanına çevrilirlər. Xarizmatların icmalarında gələnlərə dua vasitəsi ilə bütün dərd-sərdən qurtulacaqlarına ümid verilir, hər bir xarizmatın şəfa vermək iqtidarında olduğu və müasir tibbin heç bir işə yaramadığı bildirilir. Xarizmat icmalarında
Xarizmatlar müxtəlif xeyriyyə işlərində iştirak etməyi sevirlər. Onlar qocalar və uşaqlar evinə yardım göstərir, narkomaniya, QİÇS əleyhinə yönəldilmiş layihələrin həyata keçirilməsində fəal iş görür, Qırmızı Xaç kimi nüfuzlu xeyriyyə təşkilatlarının hesabına külli miqdarda pul köçürürlər. Təbii ki, bu təsadüfən, xeyirxahlıq naminə atılmış addım deyil, fərqli millətlər arasında xarizmatların saylarının artırılması məqsədini güdən iri missioner layihənin tərkib hissəsidir.
| |||