Vəzir: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k r2.6.3) (Bot redaktəsi əlavə edilir: ky:Вазир çıxardılır: tr:Sadrazam dəyişdirilir: hu:Vezír (muszlim méltóság) |
k Dırnaq |
||
Sətir 9:
906 ([[1500]])-cı ildə, İsmayıl Şirvanşahlara qalib gəlib Mahmudabadda29
qışladığı vaxt ona qoşulmuş və vəzarət-divani əla vəzifəsinə təyin
edilmişdi. İsmayıl onun mühüm rolunu qeyd edərək ona
Zəkəriyyə ilə birlikdə Əlvənd Ağqoyunlunun divanında qulluq etmiş
Qəvaməddin Mahmud xan (yaxud Mahmudcan) Deyləmi Qəzvini vəzir
Sətir 19:
Biz artıq I Şah İsmayılın sonuncu dəfə təyin etdiyi vəzirin onun
ölümündən dərhal sonra edam olunduğu barədə danışmışıq.
hicri 931 ([[1524]]-1525)-ci ildə [[vəkil]] və əmir əl-üməra [[Div sultan Rumlu]]tərəfindən vəzifəsindən kənar edilmiş, qalaya salınmışdılar33. Onun
yerinə Mir Cəfər Savəci təyin olundu. Div Sultanın vəziri [[Ağa Molla
Sətir 35:
həbs etmiş, 2onların topladıqları çoxlu əmlak və pulları əllərindən
almışdı. Çünki 10 ilə yaxın İraqın, Azərbaycanın, Farsın və Xorasanın
bütün əmlak və pul işləri bu iki şəxsin əlindən gəlib
Savəci edam edildi, Xacə Arux isə işgəncələr nəticəsində öldü35. Hüseyn
xanın məmurlarından biri – Əhməd bəy Nur Kamal İsfahani divan-i əla
Sətir 54:
icra etdi. O, ixtiyar yaşında, hicri 960 (1552-1553)-cı ildə Qəzvində vəfat
etdi40. Bizə elə gəlir ki, vəzir vəzifəsində Qazi Cahanın xələfi Məsum bəy
Səfəvi olmuşdur. Onun barəsində ilk dəfə
(1546-1547)-cü ildə Ərdəbil mütəvəllisi kimi məlumat verilir. O, həmin
ildə adlı-sanlı əmirlər sırasında şahın qiyamçı qardaşı Əlqas Mirzə ilə
danışıqlar aparmaq üçün Şirvana göndərilmişdi41. Məsum bəy hicri 958
(1551-1552)-ci ildə qızılbaş dəstəsinin Ərcişə yürüşünə komandanlıq
etmişdi42. Şahın əyanı,
bəyin adı ilk dəfə hicri 967 (1559-1560)43-ci ildə, yəni Qazi Cahan vəzir
vəzifəsindən kənar olunduqdan 10 il sonra çəkilir. Bu müddətdə digərşəxslərin vəzir (yaxud vəkil) vəzifəsini tutmuş olduğunu bilmirik.
Məsum bəy lələ kimi şahın sevimli oğlu Heydər mirzəyə təhkim olunmuşdu.
İskəndər bəy Münşi göstərir ki, Məsum bəy Səfəvi
vəzarət vəzifəsinə
vəziri,
Mirzə bəy Əbhərinin adı çəkilir46. Ehtimal etmək olar ki, elə Mirzə bəy
də Qazi Cahanın bilavasitə xələfi olmuş, vəzir vəzifəsini davam etmişdi.
Sətir 73:
1569)-cı ildə vəzir vəzifəsindən imtina etmiş və bu vəzifə Əmir Seyid
Şərif Saniyə verilmişdi47. Iskəndər bəy Münşi xəbər verir ki, Məsum bəy
Səfəvinin istefasından sonra
vəzirdən məhrum
Hicri 981 (1573-1574)-ci ildə şah 2vəzarət-i divan-i
Xacə Cəmaləddin Əli Təbrizi ilə birgə Seyid Həsən Fərəhaniyə vermişdi.
Onlardan hər birinə 500 Təbriz tüməni məbləğində məvacib (mərsum)
müəyyən edilmişdi. Budaq Qəzvini əlavə olaraq bildirir ki,
Gilan, İraq, Fars və Kirman Seyid Həsənin,
Cəmaləddin səlahiyyətinə Əlinin tabeliyinə verilmişdi. Lakin bir ildən
sonra şah onları işdən kənar
dövründə hicri 984 (1576)-cü ildə mustoufilik edən Mirzə Şükrulla
İsfahaninin simasında olmuşdur51. Lakin şah ondan narazı idi və tezliklə
onu işdən kənar edib, Mirzə Salman Cabiri İsfahanini vəzir təyin etdi.
Şah
ki, o, yüksək əmirlərdən heç birisinin qarşısında baş
şahın – Məhəmməd Xudabəndənin dövründə Mirzə Salman
(
hicri 991 (1583)-ci ildə qızılbaş əyanlarının sui-qəsdi nəticəsində
öldürüldü.
Sətir 99:
[[I Şah Abbas]]a qədər vəzir vəzifəsi sırf mülki vəzifə olmuşdur. O,
divanın gəlirinə, habelə bütün əyalətlərdən xəzinəyə daxil olan
məbləğlərə və digər
[[Kateqoriya:Azərbaycan tarixi]]
| |||