Paris kommunası: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k r2.7.2) (Bot redaktəsi əlavə edilir: hi:पेरिस कम्यून |
k Dırnaq |
||
Sətir 3:
== Prusiya ilə döyüş və III Napoleonun məğlubiyyəti ==
İşçi hərəkatı, 1848-ci il inqilabını qarşısının alınması və bunun ardından Luis Napoleonun 2 dekabr 1851-ci il tarixli hökümət çevrilişindən sonra yenidən təşkilatlanmaq üçün dayandırıldı. Bundan sonra işçilər
İkinci imperiyaya qarşı 1867-ci il iqtisadi böhranının yaratdığı çətinliklərdən alovlanan narazılıq III Napoleon ordusunun 2 sentyabr 1870-ci ildə Prusya ilə döyüşdə aldığı məğlubiyyət imperatorun nüfuzuna qəti və son zərbəni vurdu. Paris xalqı, 1870-ci il sentyabrın 4-də imperatorun taxtdan salındığını və Respublikanın qurulduğunu elan etdi.
Sətir 17:
== 18 Mart. Paris Kommunası ==
Müvəqqəti hökumət üçün Alman dövlət başçısı Bismark ilə atəşkəs imzalamaq zəruri idi. Atəşkəs 28 yanvar 1871-ci ildə imzalandı. Nəzərdə tutulan ilk şərtlərdən biri də Məclis seçkilərinin keçirilməsi idi. 8 Fevralda ölkə səviyyəsində tələsik keçirilən seçkilərdə, monarxiya tərəfdarları kəskin bir üstünlük əldə etdilər. Məclisdə 400 monarxist vəkilə qarşı, respublikaçıların cəmi 150 vəkili seçilmişdi. Paytaxt xalqının təzyiqindən qaçmaq üçün Versala köçürülən monarxiya tərəfdarı, yaşlı siyasətçi Adolf Tiersi seçdi. Ancaq Paris silahlılarını mühafizə edə bildi.
Məclis üçün bu
"Kommunanın ilk əsəri, varlığının özü oldu" (Karl Marks) 26 Martda hər məhəllədə yeni yerli Şura, yəni yeni Kommuna yaratmaq üçün seçkilərə hazırlıqlar başlandı. Bütün Paris xalqı, öz hakimiyyətini yaratmaq üçün, təbii olaraq, bütün yerli strukturlardan yararlandı. Ancaq Kommuna o strukturlara inqilabi məzmun da, qazandırdı.
Sətir 29:
== "Pyer Laşez qəbirstanlığında kommunarların güllələnməsi..." ==
Qısa müddətdə Versal burjuaziyası Parisə hücuma keçəcəkdi. İşçilər, yeni iqtidarın işçilərin haqqlarını qoruma xarakterli olduğunu bildirmək üçün bir çox addımlar atdılar. Beləcə, 29 Martda icarə ödəmələrini təxirə saldılar, çünki
Məğlub olmasına baxmayaraq Kommuna sonrakı nəsillərə işçi sinfinin bacarığını göstərmişdi. Leninin 1911-ci ilin aprelində dediyi kimi: ''"Kommunanın varlığı işçilərin siyasi və iqtisadi azadlığının, dünya proletariatının varlığı deməkdir. Məhz bu mənada kommuna ölümsüzdür"''.
|