Zamanın və məkanın fəlsəfəsi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
k Dırnaq |
||
Sətir 1:
{{Təmizləmə}}
[[İmage:Titian - Allegorie der Zeit.jpg|thumb|250px|Tisian, „Zamanın
'''Zaman''' fəlsəfədə baş verən hadisələrin ardıcıllığının [[insan]] tərəfindən dərk edilməsidir. Bu dəyişikliklər "zamanın istiqamətini" əsaslandırırlar. Zamanın mövcudluğunu [[Platon]], [[Aristotel]], [[Avqust]], [[Qotfrid Leybnits|Leybnits]], [[Kant]] kimi dahi filosflar müxtəlif şəkildə təsvir etmişlər.
Sətir 50:
Zamanın nisbiliyi ilə əlaqədar şərhlərdən və ayələrdən görüldüyü kimi zaman qavrayana görə dəyişən, sabit olmayan anlayışdır. Məsələn, bizim üçün milyardlarla il davam edən zaman parçası, Allah qatında bir andır. Bizim üçün 50 min illik bir müddət mələklər və Cəbrayıl üçün bir gündür.
Bu gerçəyin bilinməsi, qədər (tale, alın yazısı) mövzusunun qavranması üçün çox əhəmiyyətlidir. Çünki qədər, Allahın keçmiş və gələcək hesab olunan bütün hadisələri "bir an" içində yaratmasıdır. Bu da, Allah qatında kainatın yaradılış anından qiyamətə qədər olan hər hadisənin yaşanması və bitməsi deməkdir. İnsanların çoxu, Allahın hələ yaşanmamış hadisələri əvvəldən necə bildiyini, Allah qatında keçmiş və gələcək bütün hadisələrin necə yaşanıb bitdiyini və qədərin həqiqətini heç cür qavraya bilmirlər. Halbuki "yaşanmamış hadisələr" bizim prizmadan baxdıqda yaşanmamış hadisələrdir. Çünki biz Allahın yaratdığı zamana bağlı olaraq həyatımızı davam etdiririk və yaddaşımıza verilən məlumatlar olmadan heç bir şey bilmirik. Allah, dünyadakı imtahan mühitinin nəticəsi olaraq "gələcək" olaraq adlandırdığımız hadisələri yaddaşımıza vermədiyi üçün, gələcəkdə nə olacağını da bilmirik. Allah isə zamana və məkana bağlı deyil, onsuz da bunların hamısını yoxdan yaradan Özüdür. Bu səbəblə Allah üçün keçmiş, gələcək və hal-hazırkı anın hamısı birdir və hamısı baş verib qurtarmışdır. Allah bir hadisənin sonunu görmək üçün gözləməz. Onsuzda bir hadisənin əvvəli də sonu da Onun qatında tək bir anda yaşanır. Məsələn, Fironun sonunun necə olduğunu Allah hələ Hz.Musanı Firona göndərmədən, Hz.Musa hələ doğulmadan, hətta Misir dövləti daha qurulmadan əvvəl bilir və bütün bu hadisələr Fironun sonu ilə birlikdə Allah qatında tək bir an olaraq yaşanmışdır. Bundan əlavə Allah üçün keçmişi xatırlama deyilən bir şey də yoxdur. Keçmiş və gələcək hazır olaraq Allahın daim
| |||