Rasim Hacıyev: Redaktələr arasındakı fərq

Hacıyevlər nəslini Qarabağda hamı “Kəblə Qənbər (Kərbəlayı Qənbər) uşağı” kimi tanıyırdı. Kəblə Qənbər dövrünün hallı-əhvallı, elmli, maarifpərvər, savadlı, ziyalı, mədəni, müdrik insanlarından idi. Görkəmli alim, dermatologiya və venerologiya sahəsində əvəzsiz elmi ixtiralar etmiş şəxsiyyətlərdən biri Rasim Hacı oğlu Hacıyev bu nəslin şəcərəsindəndir. ▼

Rasim Hacı oğlu Hacıyev 1926-cı il may ayının 10-u Azərbaycanın dilbər guşəsi Şuşanın Malıbəyli kəndində anadan olmuşdur. Malıbəyli orta məktəbində orta təhsil almışdır. 1942-ci ildə o, Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun müalicə-profilaktika fakültəsinə daxil olmuşdur. 1947-ci ildə R.Hacıyev tibb institutunu əla qiymətlərlə başa vuraraq 3 il respublikanın müxtəlif tibb müəssisələrində çalışır. Rayonlarda həkimlərə daha çox ehtiyac olduğundan o, Salyana dermatoloq-veneroloq göndərilir. 1950-ci ildə Moskva şəhərində müsabiqə yolu ilə Mərkəzi Dəri-Zöhrəvi Elmi-Tədqiqat İnstitutunun ordinaturasına qəbul olunur. Bu elm ocağında dünyanın ən məşhur mütəxəssislərindən olan Ovçinnikov, Rezontul, Maşgilleyson kimi tibb korifeylərindən təcrübə üsullarını öyrənir. Rasim Hacıyev Moskvada professor İ.M.Porudaminskinin rəhbərliyi altında namizədlik dissertasiya mövzusu götürür. 1954-cü ildə “Kişi qonoreyasının müalicəsində streptomitsinin təsiri” adlı namizədlik dissertasiyasını uğurla müdafiə edib tibb elmləri namizədi elmi dərəcəsi almışdır. Elə həmin ildən R.Hacıyev Azərbaycan Elmi-Tədqiqat İnstitutunda dəri-zöhrəvi xəstəlikləri üzrə baş elmi işçi vəzifəsində çalışmağa başlayır. 1950-ci illərdə gənc alim Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunda dəri-zöhrəvi xəstəlikləri kafedrasının assistenti vəzifəsinə təyin olunur, pedaqoji fəaliyyətə başlayır. R.Hacıyevin elmi məqalələri, xüsusilə də Moskva tibb jurnallarında çıxan əsərləri elmi dairələrdə yüksək dəyərləndirilirdi. Tibb elminin görkəmli nümayəndələri olan İ.M.Porudaminski və V.N.Obçinnikov kimi tibb alimləri öz keçmiş tələbələri, indi isə gənc və məşhur alim sayılan Rasim Hacıyevin mətbuatda dərc edilən elmi çıxışlarından geniş bəhs etmişlər. 1966-cı ildə alim doktorluq dissertasiyasını müdafiə edərək tibb elmləri doktoru elmi dərəcəsi almışdır. Dəri xəstəliklərində radioaktiv fosforun tətbiqinə aid doktorluq dissertasiyasını da bu mövzuya həsr etmişdir: “Dermatologiyada radioaktiv R-32 izotopunun tətbiqi”. Elə həmin ildə, yəni 1966-cı ildə R.Hacıyev professor alimlik dərəcəsinə layiq görülür. 1970-ci ildə tibb elmi sahəsində böyük elmi fəaliyyətinə görə alim “Əvəzsiz xidmətinə görə” V.İ.Leninin 100 illiyinə yubiley medalı ilə təltif olunur. ▼

O, dermotologiya-zöhrəvi xəstəliklərə aid 150-dən çox sanballı elmi əsərlərin müəllifidir. Alimin elmi fəaliyyəti əsasən, qonoreya və siflisin müalicəsi probleminə, həmçinin zöhrəvi və yoluxucu dəri xəstəlikləri ilə mübarizə işinin məsələsinə həsr edilmişdir. Bu problemlərin dərindən öyrənilməsi nəticəsində siflisin və qonoreyanın müalicə müddəti xeyli qısaldılmışdır. Onun tədqiqatlarında pemfiqus, qırmızı qurdeşənəyi, eksema, nevrodermit, dəri vərəmi, psoriaz və s. Kimi ağır dermotozların yeni metodlarla müalicə edilməsi mühüm yer tutur. Professorun nəzəri və təcrübi əhəmiyyəti olan bir çox elmi-tədqiqatları dermato-veneralogiyaya aid üç cildlik dərslikdə öz əksini tapmış, moskvalı həmkarları V.Suxarev və M.Zilberqlə birgə yazdıqları “Zöhrəvi xəstəliklər” və “Dəri xəstəliklərinin şüa ilə müalicəsi” monoqrafiyasında ümumiləşdirilmişdir. Onun elmi əsərləri Yuqoslaviya, Macarıstan, İsveçrə, Rusiya, Türkiyə və digər xarici ölkələrdə dərc olunmuş və biblioqrafiq məlumat kitabçalarına salınmışdır. ▼

Professor Rasim Hacıyev bu illər ərzində 14 tibb elmləri namizədi və 4 doktor hazırlamışdır. Özündə 22 dispanseri (onlardan 4-ü Bakıda, qalanları isə respublikanın müxtəlif rayonlarındadır) birləşdirən nadir dermotologiya-zöhrəvi məktəb yaratmışdır. Burada onun 370-dən çox tələbəsi çalışır. ▼

Azərbaycan Dövlət Tibb Universitetinin professoru, dermatologiya-zöhrəvi elmi cəmiyyətinin prezidenti, Azərbaycan Cəhiyyə Nazirliyinin baş mütəxəssisi, Türkiyə Zöhrəvi Cəmiyyətinin fəxri üzvü olmuşdur. ▼

Görkəmli professor, tibb elmləri doktoru Rasim Hacı oğlu Hacıyev 1999-cu il noyabr ayının 23-də vəfat etmişdir.▼