Bohemiya krallığı: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Dırnaq
k tire
Sətir 59:
A.N.Veselovskiyə görə, bütün tarix "Vermittelung der Gegensatze" ("qarşıdurma vasitəsidir"), çünki daim mübarizə şəraitində keçmişdir <ref>Веселовский А. Н. Историческая поэтика. Л., 1940, səh.13.</ref>. Bəzi araşdırmalara görə, IV əsrin axırlarında Şərqi Avropa çöllərindəki hunların etnik tərkibi əsasən dil baxımdan bir-birinə yaxın olan iki müxtəlif qrupdan – protobulqar və qədim türk tayfalarından ibarət olmuşdur <ref>Джафаров Ю. Гунны и Азербайджан. Б., 1993, səh. 34.</ref>. Hunlar 374-cü ildən başlayaraq 469-cu ilə qədər Avropada imperatorluq etmişlər. Məhz həmin dövrə təsadüf edən Xalqların Böyük Köçü də birbaşa hunların Avropaya yürüşü ilə bağlıdır. Cənub-Şərqi Avropada hunlar haqqında məlumatlara eramızın I minilliyinin I yarısına aid latın və yunan mənbələrində, xüsusən, [[Klavdi Ptolemey]]in, [[Ammian Marsell]]inin, [[Menandr]]ın və [[Fiofilakt Simokatta]]nın əsərlərində rast gəlinir <ref>Джафаров Ю. Гунны и Азербайджан. Б., 1993, səh. 8-9.</ref>.
 
[[Hunlar]]ın yürüşü Avropanın barbar tayfalarını da hərəkətə gətirdi. Belə ki, bu dövrdə onların hücumu ilə Qara dəniz ətrafı vilayətlərdə hökmranlıq edən [[ostqotlar]] və [[vestqotlar]] darmadağın edilərək qərbə tərəf çəkilməyə məcbur oldular <ref>Váníček V. a jiné. Dějiny zemí Koruny české. Svazek 1-2. Praha, 1993.səh. 3.60, 18.</ref>. Hunların ən böyük gücü onların düşmənə gözlənilməz anda və gözlənilməz yerdə zərbə vurmaları idi. Qərbi slavyanlar, o cümlədən çexlər və slovaklar həmin dövrdə [[Dunay]], [[Elba]] və [[Visla]] çayları arasında məskunlaşmışdılar. Türklər, germanlar və başqa xalqlar kimi, onlar da Xalqların Böyük Köçü prosesində fəal iştirak etmişlər. "Çex haqqında əfsanə"dən göründüyü kimi, çexlər də IV - VI əsrlərdə Xalqların Böyük Köçü prosesində iştirak etmiş və Xorvatiyadan indiki Çexiyanın ərazisinə gələrək assimilyasiya prosesinə məruz qalmışlar.
[[Şəkil:Bohemia1590 1609.jpg|thumb|left|300px|[[1590]]-cı ilə aid olan Bohemiya Krallıqının xəritəsi.]]
Hunların slavyanlarla təmaslarından danışarkən ilk növbədə onların Avropaya yürüşündən əvvəl mövcud olan tarixi vəziyyəti nəzərdən keçirmək lazım gəlir.
Sətir 75:
V əsrdən etibarən slavyanlar hunların təzyiqi nəticəsində geri çəkilən german tayfalarından, xüsusən, qot, burqund, vandal və lanqobardlardan boşaldılmış geniş ərazilərdə məskunlaşmağa başladılar <ref>Váníček V. a jiné. Dějiny zemí Koruny české. Svazek 1-2. Praha, 1993.səh.24.</ref>.. Bu dövrün sonunda qərbi slavyanlar Elba sahillərinə, indiki Çexiya ərazilərinə daxil oldular. Çex tayfaları qərbi slavyanlar içərisində sayca çoxluq təşkil edirdilər. Praqa qəsri Avropanın mərkəzində, ticarət yollarının qovşağında yerləşdiyindən xırda tayfalar yadelli işğalçılara qarşı birgə müqavimət göstərmək üçün bura axışıb gəlirdilər(5, 8).
 
Slavyanların sonrakı axını Şərqə - Karpat ətəyinə, Dunayın aşağı sahillərindəki ərazilərə doğru istiqamətlənmişdi. Onlar əsasən Avropanın mərkəzi və cənub hissələrində - Visla ilə Dnepr çayları arasında məskunlaşmışdılar. Artıq bu zaman keltlər həmin ərazilərin böyük bir hissəsini tərk etmişdilər. Onların Dunayın şimal hissəsinə ilk gəlişi IV əsrin sonu, V əsrin əvvəllərinə təsadüf edir. Ümumiyyətlə, slavyanların yeni ərazilərə köçürülməsi bir qayda olaraq imperatorların razılığı ilə sülh şəraitində keçmişdir. IV-VII əsrlərdə slavyanlar Frakiyadan Adrianopola, Makedoniyadan Soluna, Albaniyadan Fessaliya və Li­vadiyaya qədər böyük bir ərazidə məskunlaşmışdılar. Mərkəzi Avropada Odra ilə Dnepr arasında yaşayan slavyan tayfaları da bu köçə qoşuldular. VI əs­rin I yarısında lanqobardlar hələ də Morava ərazisində qalmaqda idilər. Bununla belə Bohemiya ərazisində məskunlaşmış markomanların qalıqları digər german tayfaları ilə birgə Dunaya doğru çəkilərək Bavar tayfasının yaranmasında iştirak etdilər.
 
434-cü ildə [[Atilla]] Hun sərhədinə gələn elçiləri Dunay ilə Morava çaylarının birləşdiyi yerdə qarşılayaraq sülh bağladı. Bu sülh tarixdə Konstantsa adı ilə məşhurdur. Sülhün şərtlərinə görə, Bizans Hun hakimiyyəti altında olan qövmlərlə (bunların çoxu german və slavyan tayfaları idi) görüşməməli, hunlardan qaçıb Bizansa sığınanları geri qaytarmalı, həmçinin hunlara ödədiyi illik vergi 700 librə olmalı idi <ref>Özdək R. Türkün qızıl kitabı. B., 1992.səh. 75.</ref> Bizansın bu ağır şərtləri qəbul etmək­dən başqa çarəsi yox idi.