Qorxu ədəbiyyatı: Redaktələr arasındakı fərq

'''Dəhşət ədəbiyyatı''' ({{lang-en|horror literature, horror fiction}}; adətən sadəcə "dəhşətlər", ya hətta "dəhşətciklər", hərdən "miskita" ya da ingiliscədən alınmış "horror") -– oxucuda qorxu hissləri yaradmaq məqsədi güdən ədəbi janrdlr. Tez-tez, ancaq həmişə olmayaraq, dəhşət ədəbiyyatında sözün həgigi mənasında geyri-təbii barəsində nağıl edilir; Məzmunlaşdırılmış personajların, bir qayda olaraq, müxtəlif xalqların mifologiyasının alt qatından götürülmüş (xortdanlar, zombilər, qulyabanılar, kabuslar, iblislər və s.r.) məhdudlaşdırılmış yiğımı var.

Janrın mənbələri əvvəl olaraq bunları adlandırmaq düzgün olar: XIII əsrin ortalarında yazılmış "məhvedici qəbirstanlıq" "qotik" cəngavər romanı, şeytana mübtəla olma və digər infernal mövzulardan istifadə edən XVI-XVII ə. fransız "faciəli əfsanələri" (o cümlədən yepiskop Jan-Pier Kamünın romanları), ingilis qotik romanı (o gədər də erkən olmayan, Qoratsiya Uolpolun və Anna Radklifin, bir qədər gec, romantizm dövrünün, birinci növbədə Merri Şellinin "Frankenşteyin"i, həm də M.G. Lyüisin "Rahib"i və Çarlz Metyürinin "Sərsəri Melmot"ı), alman romantiklərinin nağılları (E.T.A.Hofman, Vilhelm Hauff, Ahim fon Arhim, Şamisso), [[Edqar Allan Po|Edqar Ponun]] və Ambroz Birsin psixoloji novellaları. Daha bir ogədər tez-tez adı çekilməyən mənbə -– "vizionerlərin vahimələri" (Tomas de Kvinsinin "İngilis opiomanının etirafı", Şarl Bodlerin "Süni cənnət"i).

Dəhşət ədəbiyyatının İngiltərədə ilkin nümayandələri -– M.R.Ceyms öz istehzalı "Antikvarın kabuslar haqqında hekəyələri"ilə, Elcernon Blekvud, Artur Mekyen. Sonralar isə, 30-50-ci illərdə, Roald Dalin, Con Kolerin, Cerald Kerşın, fövqəltəbiini "qara yumor"la birləşdirən həkayələri meydana çıxır. Amerikada janrın inkişafına "Weird Tales" jurnalı (1923 ildə təsis edilib) təkan verdi, həmin jurnalda [[Hovard Fillips Lavkraft|H.F.Lavkraftın]] (bütöv "lavkraft dəhşətləri" adlanan janr-bölməsinin yaradıcısı), Klark Eşton Smitin, Siberi Kvinin, Robert Bloxın, yaradıcılığları ilk dəfə olaraq meydanda gəldi. Şerli Cekson və Riçard Metyeson 50-ci illərin klassikləridir. Almaniyada Hans Heynts Evers məşhur idi. Avstriya estpessionisti Gustav Maynrikin "Qolem"i dünya şöhrətini qazandı. Dəhşət ədəbiyyatının qeyri-janr müxtəlifliyi olan – Frans Kafkan prozasıdır ("Metamarfoza")

Dəhşət ədəbiyyatına məxsus olan mövzuların çoxu öz əksini Azərbaycanda xalq yaradıcılında tapıb -– divlər, cinlər, əjdahalar, tilsimlər, xortdanlar, qulyabanılar və s. Müəllif ədəbiyatlnda bu janr nisbətən gec (19 əsrin ikinci yarısı-20 əsrin əvvəli) meydana çıxıb. Parlaq nümunəsi – [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev|Əbdürrəhimbəy Haqverdievin]] "xortdanın cəhənnəm məktubrarı" əsəridir.