20:23, 25 noyabr 2011 versiyası (redaktə) Luckas-bot (müzakirə \| töhfələr) k (r2.7.1) (Bot redaktəsi əlavə edilir: mr:पेंग्विन) ← Əvvəlki fərq		13:08, 30 dekabr 2011 versiyası (redaktə) (əvvəlki halına qaytar) Vagobot (müzakirə \| töhfələr) k (tire) Sonrakı fərq →
'''Pinqvinlər''' ({{lang-la\|Spheniscidae}}) — '''Pinqvinkimilər''' (''Sphenisciformes'') dəstəsinə aid quş fəsiləsi. Cənub Qütbü, Yeni Zelandiya, Avstraliya, Cənubi Amerika, Cənubi Afrika və hətta Qalapaqos sahillərində yaşayırlar. Böyüklük baxımından 30 -– 105 sm. arasında dəyişik 17 qədər növü bilinməkdədir. Ən iriləri olan İmperator pinqvin 45 kq. ağırlığa çatar. İsti bölgələrə doğru gedildikcə boyları kiçilər. Dənizlərdəki qabıqlılar , balıq və mürəkkəbböcəyi ilə bəslənərlər. Tükləri kuş tüklərinə heç bənzəməz. Kürəkləri qara və ya boz, qarın qisimləri ağ incə tüklərlə örtülüdür. Növlər bir-birindən, başlarındakı rəngli tükləriylə ayrılar. Quyruqları qısa və ayaqları bədənlərinin gerisində olduğundan rahatlıqla ayaqda dayana bilərlər. Dənizdə, saatda 10 dəniz mili sürətlə yüzə bilərlər. Hətta lazım olduğunda bu sürətlərini iki qatına çıxara bilərlər. Qanadları uzun tüklər məhrum olub, qırılmadığı üçün uçmağa yaramaz. Buna qarşılıq üzərkən çox qüvvətli [[üzgəc]] vəzifəsi görər. Pinqvinlər, buz üzərində sıçrayar və çox yaxşı sürüşərlər. Sinələrinin üzərində yataraq üzgəc qanadlarının köməyiylə xizək kimi sürüşərək, quruda bir neçə yüz/üz kilometr içəriyə qədər girə bilərlər. Tək artıma mövsümlərində yumurtlamaq üçün quruya çıxarlar. Bədənlərini örtən sıx tüklər və dəri altlarındakı qalın yağ təbəqələri ilə Antarktika 'nın sıfırın altındakı dondurucu soyuqlarından qorunarlar. Bədən istiliklərini nizamlayan avtomatik bir mexanizmə sahibdirlər. Lazım olduğunda qan damarlarıyla dəriyə gedən qanı azaldaraq, yüksəldərək və tüklərini dikləşdirərək bədən istiliklərini nəzarət edərlər. Bəzi növlər, kürt dövrlərində dörd aya yaxın bir zaman aclığa söykən/dözərlər. Bu dövrədə ağırlıqları yarı yarıya düşər. Antarktika xaricində yaşayanların, su axıntıları və üzən buzlarla Cənub Qütbündən gəldikləri sanılmaqdadır. Artıma dövrələrində bir qisimi yan-yana evləndirər quraraq yüz minlərlə fərddən hasil olan ''kürt koloniyaları'' meydana gətirər. Yuva edənlər 2 -– 3 yumurta yumurtlayar. ''İmperator'' ([[Aptenodytes forsteri]]) və ''kral pinqvin'' (''[[Aptenodytes patagonica]]'') isə yuva etməz, bir yumurta yumurtlayar və tək yumurtalarını ayaqları üzərində və qarınlarının altındakı gerçək kürt dərisinin altında mühafizə edərək soyuqdan qoruyar. Yuva edənlərin kişiləri, dişilərinə çaxıl daşları hədiyyə edərək pərəstişkarlıq edər. Dişi, qar/qazanclar əridikcə bu daşlarla yuvasının səviyyəsini yüksəldər. Kişi və dişi sırayla kürtə yatar. Kürt dövrəsində bir şey yeməzlər. Balalar ana və ataları tərəfindən birlikdə baxılar və isidilər. Pinqvinlər insandan qaçmadıqları üçün, yağlarından istifadə etmək istəyənlər tərəfindən çox miqdarda ovlanaraq istehlak edilir. Çıxarılan qanunlarla nəsilləri qorunmağa çalışılır. Dünyanın bir çox zooparkına da uyğunlaşma təmin etdikləri görülmüşdür.

Pinqvinlər: Redaktələr arasındakı fərq

Pinqvinlər (redaktə)

13:08, 30 dekabr 2011 versiyası