07:17, 23 noyabr 2011 tarixindəki versiya redaktə Vagobot (müzakirə \| töhfələr) Botlar 469.530 redaktə k Orfoqrafiya ← Əvvəlki redaktə		13:25, 30 dekabr 2011 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar Vagobot (müzakirə \| töhfələr) Botlar 469.530 redaktə k tire Sonrakı redaktə →
Sətir 31: '''{{latb\|Cynara}}''' ({{lang-la\|Cynara}}) -– {{lataz\|Asteraceae}} fəsiləsinə aid [[bitki]] cinsi. '''Artişok''' ([[latınca\|lat.]] ''Cynara''), [[mürəkkəbçiçəklilər]] (''Asteraceae'') fəsiləsindən bitki cinsi. [[Azərbaycan]]da artişokun iki növü əkilir [becərilir]. Bunların biri əkin artişoku, digəri isə İspaniya artişoku adlanır. Hər iki növ çoxillik, göy -– yaşıl rəngdə bitkidir, 2 m-ə qədər hündürlükdə yerüstü gövdəsi var. Çiçəkləri qırmızı və ya bənövşəyidir, meyvəsi qutucuqdan ibarətdir. Bitki iyul ayında çiçəkləyir, meyvəsi avqustda yetişir. Əkin artişoku Azərbaycanda Lerik, Şamaxı rayonlarında və Mərəzədə becərilir. Abşeronda da becərilməsi yaxşı nəticə verir. Əkin artişoku ilə yanaşı respublikamızda İspaniya artişoku (Cynara cardunculus) da becərilir. İspaniya artişoku boyca əkin artişokundan kiçikdir. Artişokun tərkibində müalicə əhəmiyyətli sinarin qlikozidi vardır. Bu qlikozid ferment təsirindən parçalandıqda 2 molekul kofeyn və bir molekul xinin turşusu əmələ gətirir. Sətir 41: N. Nərimanov adına Azərbaycan Dövlət Tibb Universitetinin əməkdaşları tərəfindən respublikada becərilən əkin artişokunun tərkibi kimyəvi analiz edilmiş, onun yarpaqlarında, çiçəklərində, toxumlarında və köklərində bir sıra bioloji fəal maddələr müəyyənləşdirilmişdir. Belə maddələrdən: sinarin qlikozidini, acı maddələri, şəkəri, piyli və qatranlı maddələri, üzvi turşuları, C vitaminini və s. göstərmək olar. [[Şəkil:Cynaracardunculus.jpg\|left\|thumb\|İspaniya artişoku]] Xalq təbabətində artişokun qurudulmuş yarpaqlarından, çiçəklərindən, kökündən və toxumlarından çay kimi dəmləyib, ürək xəstəliklərində sakitləşdirici və qan təzyiqini azaldıcı dərman kimi istifadə edirlər. Bundan başqa xalq təbabətində artişok şəkər xəstəliyinə qarşı da işlədilir. Artişokun təzə toplanmış yerüstü hissələrindən alınan şirəni üzüm şərabı ilə qarışdırıb, sinqa və digər avitaminoz xəstəliklərinə tutulanlara gündə 3 -– 4 dəfə, hər dəfə yarım stəkan içirlər. Artişok çox qiymətli bitkidir. Onun respublikamizda çox geniş becərilməsi və tibbi məqsəd üçün istifadəsi vacibdir.

Ənginar: Redaktələr arasındakı fərq