Hüceyrə: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k r2.7.1) (Bot redaktəsi dəyişdirilir: stq:Sälle (Biologie)
k tire
Sətir 1:
{{Mücrü|[[Şəkil:Usaqlar5.gif|40px]] Bu məqalənin [[Vikipediya:Tibb redaksiyası/Uşaqlar üçün layihə/Hüceyrə|Uşaqlar üçün ]] versiyası mövcuddur.}}
[[Şəkil:Biological cell-2010-14-11.jpg|thumb|600px|right|Heyvan hüceyrəsinin sxematik qurluşu''']]
'''Hüceyrə''' - tərkibindəki komponentlərlə birlikdə təzə meyvə-tərəvəzlərin keyfiyyətinə və saxlanmasına təsir edən mühüm proseslərin getdiyi bir
mikroaləmdir. Hüceyrənin tərifi belədir: "Bütün həyati xassələri daşıyan, daxilində nüvə yerləşən protoplazma komasına hüceyrə deyilir".
Son on ildə elektron mikroskopiyasının, rentgenostruktor analiz, differensial sentrifuqadan keçirmə və başqa müasir tədqiqat üsullarının köməyi ilə bitki hüceyrəsi, hüceyrə orqanoidləri və onların funksional ixtisaslaşdırılması barədəki anlayışlar genişlənmiş və dərinləşmişdir.
 
== Hüceyrənin kəşfi ==
İlk dəfə olaraq ingilis alimi [[Robert Huk]] hüceyrəni kəşf etmişdir. [[1665]]-ci ildə bioloji toxumadan - {{lang-la|Quercus suber}} ağacından hazırlanmış tıxacın (probkanın) nazik kəsiyinə özü tərəfindən təkmilləşdirilmiş mikroskop altında baxarkən, tıxac kəsiyinin çoxlu sayda hücrəciklərdən ibarət olduğunu görmüş və onlara {{lang-en|cell}} - hüceyrə adı vermişdır.
 
[[1675]]-ci ildə italyan həkimi [[Malpiqi Marçello]] və [[1682]]-ci ildə ingilis botaniki [[Qrü Neemiya]] bitkilərin hüceyrələrdən təşkil olunduğunu təsdiqləmişlər. İlk dəfə olaraq hüceyrə - "qidalı şirə dolu qovuq" mənasını daşımış olur. [[1674]]-cü ildə holland [[Anton van Levenhuk]] ({{lang-en|Anton van Leeuwenhoek, 1632-1723}}) mikroskopun köməyi ilə ilk dəfə su damcısında hərəkət edən təkhüceyrəli canlıları - [[ibtidailər]]i: [[İnfuzorlar|tərlik]] ([[İnfuzorlar|infuzor]]), [[amöb]], [[bakteriyalar]]ı və [[eritrositlər]]i, [[spermatozoid]]ləri müşahidə etmişdir. [[1802]]-[[1808]]-ci illərdə fransız tədqiqatçısı Şarl-Fransua Mirbel müəyyən etmişdir ki, bütün bitkilər hüceyrələrin əmələ gətirmiş olduqları toxumalardan ibarətdirlər. [[Jan-Batist Lamark]] isə [[1809]]-cu ildə sübut etmişdir ki, heyvanlar da bitkilər kimi hüceyrələrin əmələ gətirmiş olduqları toxumalardan ibarətdirlər. [[1825]]-ci ildə çex alimi Purkine Y. quş yumurta hüceyrəsinin nüvəsini aşkar etmişdir və [[1839]]-cu ildə o, elmə "[[protoplazma]]" terminini daxil etmişdir. [[1831]]-ci ildə ingilis alimi [[Robert Broun]] ilk dəfə olaraq bitki hüceyrəsinin nüvəsini təsvir etmiş və onun hüceyrədaxili vacib orqanoid olduğunu söyləmişdir. Beləliklə "[[Hüceyrə nəzəriyyəsi]]nin" əsası [[1839]]-cu ildə alman alimləri [[Şvann Teodor]], [[Mattias Yakob Şleyden]] və [[Virxov Rudolf]] tərəfindən qoyulmuş olmuşdur.
{{sitatın əvvəli}} <center>{{lang-la|"'''Omnis cellula ех cellula'''".}} - '''''Hər bir hüceyrədən hüceyrə.'''''</center>
{{sitatın sonu|[[Virxov Rudolf]]}}