| tarixi = E. ə. 1193 –- 1183<!--Münaqişənin davam etdiyi tarixlər-->
| yeri = [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyanın]] qərb hissəsi
| səbəbi = <!--Münaqişənin səbəbi-->
Sətir 27:
| qeydlər = [[Şəkil:J G Trautmann Das brennende Troja.jpg|center|300px]]<!--Şəkil-->
}}
Troya müharibəsi –- yunan mifologiyasına əsasən hələ Homer eposuna qədər mövcud olmuş hadisədir. Mifologiyaya görə Troya şahzadəsi [[Paris (mifologiya)|Paris]] öz gözəlliyi ilə məhşur olan Sparta çariçası Yelenanı qaçırdır. Qisas almaq üçün Axeylilər qoşun toplayaraq, böyük bir donamna ilə Troyaya hücuma keçirlər. On illik müharibədə çox itkilər verilir. Nəticə etibarilə Troya bir hiylənin qurbanına çevrilərək süqut edir.
Bir çox epik şairlər bu müharibəni əsərlərində əks etdirmişdirlər. E.ə. VIII əsrdə [[Homer]] özünün dahi "[[İliada]]" əsərində Troya müharibəsini geniş və məzmunlu tərənnüm etmişdir. Hələ yüz il bundan qabaq yunan mifologiyasının bir parçası olan Troya müharibəsi və ya Troya şəhəri xalis fantaziya məhsulu sayılsa da 1871 ci ildə arxeoloji möcüzə baş verir. Arxeoloq Henrix Şliman indiki [[Türkiyə]]nin Hisarlıq bölgəsində qazıntılar apararaq [[Troya]] qalıqlarını aşkar etmişdir.
== Peley və Fetidanın toyu ==
[[Şəkil:Rubens –- Judgement of Paris.jpg|230px|thumb|left|[[Paris (mifologiya)|Parisin]] seçimi]]
[[Zevs|Zevsin]] oğlu Egin çarı Eakın Pelin, Telamon və Fok adlı üç oğlu varmış. Fok Eakın nereid [[Psamafaya (nereid)|Psamafayadan]] olan oğlu idi. Fokun daha fərasətli olması digər qardaşları ona qarşı qısqanc etmişdir. Buna görə də onlar Foku öldürərək cəsədini meşədə gizlədirlər. Üstü açıldıqdan sonra Eak hər iki oğlunu –- qardaş qatillərini Eginadan qovur. Bu minvalla qardaşlardan Telamon Salaminə və Peley isə Fitiyaya gələrək çar olur. Peley ölməz olmasa da ona ilahə nereid Fetida ilə evlənmək nəsib olur. Rəvayətə görə bundan hələ öncə [[Zevs]] və [[Poseydon]] [[Fetida (nereid)|Fetida]] üstündə bir-birilərindən küsmüş idilər. Lakin Fetidanın onlara bir sir açaraq, onun yalnız atasının gücünə malik oğlan uşağı dünyaya gətirəcəyini deyir. Öz səltənətlərini itirə biləcəklərindən ehtiyat edən tanrılar Fetidanı ölməz olmayana ərə verməyi qərara alırlar. Bu şərəfə isə Fessalidə ən çox tanrılardan qorxan Peley layiq görülür. Fetida ilə Peleyin Pelionda möhtəşəm toy mərasimi keçirilir. Tanrılar olimpdən enərək toya təşrif buyuraraq çoxlu hədiyələr gətirirlər. [[Muzalar|Muzaların]] gözəl nəğmələri və [[Apollon|Apollonun]] [[kifar]] çalması məclisi daha da canlandırmışdır. Toya dəvətli olmayan yeganə ilahə [[Erida (mifologiya)|Erida]] idi. Bunun qisasını almaq üçün Erida məclisdə şənlənənlərin arasına "gözəllər gözəlinə" yazılmış bir alma atmış olması, onu əldə etmək üçün [[Hera]], [[Afina (mifologiya)]] və [[Afrodita]] arsında qızğın mübahisəyə səbəb olur. Bunu görən [[Zevs]] [[Hermes|Hermesə]] ilahələri İdaya aparmağı bir çobanın seçimi ilə gözəllər gözəlini təyin etməyi tapşırır. Bu arada çar [[Priam]]ın oğlu [[Paris (mifologiya)]] sürü otararkən ilahələri görcək qorxuya düşür. Hermes Zevsin tapşırığını ona bildirir. Hera əgər onu seçərsə Parisi həm Avropa həm də Asiyanın çarı edəcəyini, Afina onu məğlubedilməz döyüşçü edəcəyini, Afrodita isə ona dünyanın ən gözəl qadınını –- Elenanı verəcəyini vəd edir. Paris almanı Afroditaya verməyi qərara almaqla Troya müharibəsinə doğru ilk addımı atmış olur.
