Malyariya: Redaktələr arasındakı fərq

3. Ağcaqanadların yetkin fərdlərinin məhv edilməsi:

* Yatmazdan qabaq otaqların insektisid tərkibli aerozollarla işlədilməsi

* Ağcaqanadların bir çox növü mövcuddur, lakin malyariya parazitinin keçiricisi yalnız Anopheles cinsindən olan ağcaqanadlardır. Bütün Anopheles-lərin qanadlarında ağ-qara ləkələr mövcuddur (eyni zamanda bütün ağ-qara ləkələri olan ağcaqanadları Anopheles cinsinə aid etmək olmaz).

* İnsanları sancan yalnız dişi fərddir, əsas etibarilə bu günəşin batmasından günün çıxmasına kimi davam edən zaman müddətində baş verir. Dişi ağcaqanada qan, yumurtaların əmələ gəməsi üçün tələb olunur.

qalır, amma qidalanmırlar. Bir neçə gündən sonra pupdan yetkin ağcaqanad çıxır və buradan uzaqlaşır. Əgər bu dişi fərddirsə o insanları sancaraq onların qanı ilə qidalana bilər. Qidalandıqdan sonra ağcaqanad adətən yaxınlıqdakı səthlərin birində istirahət edərək sonradan həmin yerdən uçaraq uzaqlaşır. Sonradan isə həmin dişi fərd yenidən yumurta qoyur və bütün proses təkrarlanır.

 

* Endemik ərazilərdə malyariya ilə mübarizə üsullarından ən başlıcası ağcaqanad sancmalarının qarşısının alınmasıdır. Sancılma riskinin azaldılması məqsədi ilə, aşağıdakı üsulların tətbiqi səmərəlidir:

* Ağcaqanadlara qarşı tor insanın malyariyadan müdafiəsinin çox səmərəli üsuludur. Bu cür torlar ağcaqanadları məhv etmir, lakin siz onun altında olduğunuz müddətdə ağcaqanad sizi sanca bilmir. Malyariya ağcaqanadları adətən insanları günəşin batmasından günün çıxmasına kimi davam edən zaman müddəti ərzində sancırlar. Bu səbəbdən ağcaqanadlara qarşı torlar, qaranlığın düşməsi ilə artıq yuxulayan kiçikyaşlı uşaqlar üçün çox faydalıdır. Bundan əlavə, torlar həmçinin daha böyük yaşlı uşaqların və böyüklərin müdafiəsi üçün də faydalıdır, çünki bəzi ağcaqanadlar yalnız gecə vaxtı sancırlar. Məhz bu səbəbdən ağcaqanadlara qarşı torların istifadəsi faydalıdır. Uşaqlar və hamilə qadınlar ağcaqanadlara qarşı torlardan istifadə edərək yatmağa tez getdikləri zaman axşamlar ağcaqanadların sancmalarından qurtulmuş olurlar.

4) Ağcaqanadlardan qorunmaq üçün nəzərdə tutulmuş torun yalnız onların altında yatanları qorumağa qadir olduğu halda evdə örtüyün qurulması bütün ailəni müdafiə edir. Səmərəli örtüyün qurulması yalnız yaxşı inşa edilmiş və saz halda saxlanılan evlərdə mümkündür. Örtük üçün müxtəlif materiallar istifadə oluna bilər (adətən bu metal və yaxud plastmasdır). Örtükdə zədələnmələrin olub olmamağını yoxlamaq və onun bərpasını aparmaq məqsədi ilə vaxtaşırı olaraq baxış keçirilməlidir. Ağcaqanadların yaşayış yerlərinə daxil olmasının qarşısının alınması üsullarından biri də pərdələrin istifadəsidir. Bu cür pərdələr torvari parçalardan hazırlanmalıdır. Bu cür pərdələr müntəzəm olaraq xüsusi insektisid vasitəsi ilə işlənməli və evdə olan bütün qapı və pəncərələrdə və eləcə də digər divar oyuqlarının qarşısını örtəcək şəkildə asılmalıdır.

 

olurlar). Onların təsir müddəti bir qayda olaraq 5 + 8 saat təşkil edir, bundan sonra onlar yenidən dəriyə hopdurulmalıdır.

 

 

 

Ağcaqanadlardan müdafiə edən torlardan nə üçün istifadə

edilməlidir?

hamilə qadınlar və eləcə də xəstəliyə qarşı zəif immunitetə malik olan

digər şəxslər (məsələn, səyahətçilər) üçün daha çox tələb olunur

Bütün ağcaqanadlar heç də malyariya yayıcısı deyildirlər. Malyariya

xəstəliyi Anopheles cinsindən olan ağcaqanad tərəfindən yayılır, və o da

bu cür tordan istifadə etməsələr də qorunma altında olmuş olurlar. Bu

cür effekti hər axşam otaqda aerozolun səpələnməsinə bənzətmək olar!

etmək olarmı?

Əslinə qalsa torların əksəriyyəti heç də ideal deyildir: onlar yırtıla və ya

lakin insektisid hopdurulmuş və düzgün istifadə olunan torlar

qorunmanı daha intensiv şəkildə təmin edir.

Hətta insektisidlə hopdurulmuş torun altında yatarkən onu ağcaqanadlar

sancır. Bu bədəni qoruyucu immunitet yaratmağa vadar edir. Lakin

nümunələrini götürüb onların istifadə ediləcəyi yerlərdə həmin

torları sınaqdan keçirin.

Đnsektisidlər müxtəlif adlar altında istehsal edilə bilər. Ən çox

yayılmış insektisidlərin sırasına permetrin (Đmperator, Peripel),

deltametrin (K + othrine), və lambda + cixalotrin (Icon) daxildir. Bu

misallarda "trin" şəkilçisi ilə qurtaran adlar kimyəvi maddələrin

etdirir.

ş Qatılıq

Qüşənin üzərində yazılmış təlimatları oxuyun, ya da aşağıda

göstərilmiş cədvəldən istifadə edin.

(torun bir kvadrat metrinə hopdurulacaq insektisidin mq ilə miqdarı)

Adı və tərkibi Doza (mq / m 2)

insektisidin olmasını göstərir.

4. Tələb olunan insektisidin miqdarının hesablanması üçün

Doza (mq / m

2

ilə işarələnməlidir. Qoruyucu əlcəklərin geyilməsi tövsiyə olunur.

Torun hopturulması evin xaricində və yaxud da havası dəyişdirilən

otaqda həyata keçirilməlidir. Bir neçə ədəd torun ayrı+ayrılıqda

yaxşıca əzdikdən sonra onu sahibinə qaytara bilərsiniz və bu cür etdikdə

həmin şəxs toru evinə kisənin içərisində apara bilər.

tamamilə batırın.

Məhlulun bərabər şəkildə yayıldığına dair əminlik əldə etmək üçün

toru bir neçə dəqiqə ərzində əlinizlə əzərək saxlayın.

8. Toru qabın üzərinə tutaraq sıxın, və onun üzərindən damcıların

9. Toru qurudun.

Onu çarpayı və yaxud da yataq dəstləri üzərinə qoymaqla (bitlərin

məhvinə səbəb olur) və eləcə də otaqdan çöldə qurutmaq olar. Onu

bir neçə saatdan daha artıq birbaşa günəş şüalarının altına

yuyun.

çaya və yaxud da nohura atmaq OLMAZ.

Həyati əhəmiyyətli faktlar: Malyariya haqda hər bir ailə və

malyariyanın qarşısını ala bilərlər. Əlavə məlumat

1. Malyariya xəstəliyi anofelos ağcaqanadının sancması

ağcaqanadlardan qoruyan xüsusi tordan istifadə etməkdir.

Đctimaiyyətin bütün üzvləri ağcaqanad sancmasından müdafiə

Uşaqlar və eləcə də hamilə qadınlar üçün bu xüsusi əhəmiyyət

kəsb edir.

təyin edilməlidir.

Ailə üzvləri arasında, və özəlliklə azyaşlı uşaqlarda qidadan imtina,

yorğan ilə örtülməlidir.

3. Malyariya hamilə qadınlar üçün həddən artıq təhlükəlidir.

Hamilə qadınlar digər qadınlara nisbətən daha çox malyariya

təhlükəsinə məruz qalırlar. Bu xəstəlik hamiləlik dövrü üçün böyük

Malyariya ilə xəstələnmiş hamilə qadınlar həkimdən dəmirin və A

vitamininin əlavə şəklində verilməsini sorğu etməlidirlər.

Malyariya enerji sərfi ilə müşayiət edilir, və uşağın orqanizmindən

tər ilə birlikdə böyük həcmdə maye xaric olunaraq itirilir. Su itkisi

malyariya ilə xəstələnmiş uşağı anemiyanın olub olmamağının

yoxlanılması məqsədi ilə müayinədən keçirmək tələb olunur. 5. Ailələr və ictimaiyyət ağcaqanadların çoxalmasına maneçilik

Ağcaqanadlar durğun suyun mövcud olduğu yerlərdə + məsələn

gölməçələrdə, nohurlarda, bataqlıqlarda, çalalarda, arxlarda və eləcə