Tələb və təklif: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Luckas-bot (müzakirə | töhfələr)
k r2.7.1) (Bot redaktəsi əlavə edilir: hr:Zakon ponude i potražnje
Sətir 7:
Qiymətin dəyişməsi həm də sərvət və əvəz etmə effektlərinə yol verə bilər. Məsələn, qiymətin düşməsi istehlakçı üçün sərvətin [[alıcılıq qabiliyyəti]]nin artımına bərabərdir. Bu sərvət effektidir. Əvəz etmə effekti isə bildirir ki, istehlakçı alternativlərindən daha ucuz məhsula keçəcək. Misal üçün bir birini əvəz edə bilən alma və portağal şirələri. Əgər alma şirəsinin qiyməti aşağı düşərsə, istehlakçi portağaldan daha çox alma şirəsini alacaq, yəni ki ona tələb artacaq. Mikroiqtisadi təhlildə sərvət və əvəz etmə effektləri riyazi şəkildə [[Slutski düsturu]] ilə ifadə olunur.
=== Tələbə təsiredici amillər ===
 
Tələbin artımına (tələb əyrinin sağa çəkilməsi) və ya azalmasına (tələb əyrinin sola çəkilməsi) səbəb ola bilən bir neçə amillər mövcüddur. Bunlardan:
* İstehlakçının zövqləri. Müəyyən bir reklam, aksiya və ya qəbdə dəyişiklər hər bir qiymət üzrə tələbi artıra bilər. Və tərsinə, yeni bir texnologiya köhnəlmiş məhsullara tələbi yox edə bilərlər.
* Alıcıların sayı. Təbii ki, bazara yeni bir alıcıların gəlməsi tələbin artması deməkdir.
* Gəlir. Bəzi məhsullar üçün gəlirin artması tələbə müsbət təsir göstərir. Bu normal məhsullar adlanır. Misal üçün elektrik avadanlıq, kokteylər, restoranlar. Digərlər isə tərs asılılıqdadılar. Misal üçün, marqarin, dönər, kartof. Bu aşağı səviyyəli məhsullar ({{lang-en|''inferior goods''}}) adlanır.
* Bir-birinlə əlaqəli məhsulların qiymətləri. Bu anlayış yuxarıda qeyd olunmuş əvəz etmə effekti ilə bağlıdır. Məhsullar bir-birini əvəz edə (dönər-qamburqer, alma-portağal, yağ-marqarin) və ya tamamlaya bilər (maşın-benzin, əl telefonu-onun aksessuarları). Bir məhsulun qiyməti qalxanda, onu əvəz edə bilən məhsula tələb artır, və tərsinə. Amma bir-birini tamamlayan məhsullar üçün isə tələbin dəyişməsi eyni istiqamətdə olur. Əl telefonlarına qiymət qalxsa, onda onun aksessuarlarına tələb azalar.
* Gözləmələr. Gələcəyə dair gözləmələr indiki qərarlarına təsir göstərə bilərlər. Məsələn, əgər istehlakçılar gözləyirlər ki, yaxın zamanlarda benzinin qiyməti çox yüksək olacaq, onlar benzini ehtiyat görəcəklər. Bu da benzin tələbinin artması deməkdir.
 
== Təklif ==
Təklif istehsalçıların müəyyən bir qiymətə və müddətdə məhsulu hansı miqdarda satmağa hazır və imkanı olduğunu göstərir. Tələb kimi, o, qrafikdə əyri kimi ifadə olunur, və əsasən qiymətdən müsbət və ya düz şəkildə asılıdır. Təklifə də müvafiq olan qanun mövcüddur: bütün digər şərtlər dəyişməyən halda, qiymətin artımı təklifin artmasına da səbəb olur.<ref>http://www.investopedia.com/terms/l/lawofsupply.asp</ref><ref>Sullivan, arthur; Steven M. Sheffrin (2003). Economics: Principles in action. Upper Saddle River, New Jersey 07458: Pearson Prentice Hall. pp. 101. ISBN 0-13-063085-3.</ref> Qiymət istehsalçı üçün gəlirin göstəricidir, ona görə də yüksək qiymət onu bazara daha çox mal təklif etmək və satmaq təşviq edir.