Şamkənd: Redaktələr arasındakı fərq

Şamkənd kəndi əvvəllər əsasən xərək, potuğa, qara dam, dam, şirvanı dam (yeraltı qazmadan düzəldilmiş olan tikililər) adlanan xüsusi tikililərdən ibarət olmuşdur.Sonralar yerli tikinti materiallarından daş evlər tikilmişdir. Əvvəlcə tikilən daş evlərin damı taxta kirəmit ilə bağlanırdı.Belə tikililərdən bəzisi [[1990]]-cı illərin əvvəllərinə qədər qalırdı.

[[Sultan bəy Sultanov]]un yay otağı da bu kəndin ərazisində olmuşdur. Sovet imperyasıimperiyası Qasımuşağı obasını işğal edərkən həmin evi yandırdıqdan sonra tikintinin divar qalıqları qalmışdır. Həmin sahə o vaxtdan Sultan bəyin yay otağı adlandırılırdı.

Kənddə kustar üsulu ilə ip əyrilməsi, xalça toxnması ən yaxşı məşğuliyyət növlərindən birinə çevrilmişdir. Demək olar ki, kənddə ailələrin çox hissəsində toxucu dəzgah(hana və yer hanası) var idi. Onlar hazırladıqları [[yun]] və [[pambıq]] iplərdən [[xalça]], [[kilim]], [[keçə]], [[fərməş]], [[xurcun]], [[şəddə]], yun şal (parça) və digər məmulatlar toxuyurdular. Toxunmuş hazır məhsulları(əsasən də xalça və kilim) müxtəlif bazarlara satışa çıxarırdılar.

Palıddan və vələsdən xarratlar müxtəlif əşyalar hazırlayırdı. Qab-qacaq, o cümlədən [[təknə]], [[tabaq]], [[nehrə]], [[cəhrə]], [[çanaq]], [[qollu tərəzi]], daraq(yun daramaq üçün), hana(xalça toxumaq üçün), yer hanası (şəddə, örkən toxumaq üçün), [[çəllək]] buna gözəl misal ola bilər.

Yaxşı iqtisadi-coğrafi mövqeyə, [[Kiçik Qafqaz]] sıra dağlarında, Murovdağın cənubunda, Qarabağ silsiləsinin Qırxqız yaylaqlarının ətəklərində, ortadağlıq yamaclarda, saf iqlimi, uca dağları, mənzərəli meşələri, əkinə yararlı sahələri olan ərazilər yerləşir. Belə ərazilərdən birində Şamkənd adlı bir kənd salınmışdır. Kənd [[Respublika]]nın paytaxtı [[Bakı]] şəhərindən şose yolla 515 km qərbdə, rayon mərkəzindən şose yolla 65 km şimal-qərbdə, Kiçik Qafqaz sıra dağlarında, Qarabağ silsiləsinin cənub-qərb yamacında, civə ehtiyyatıehtiyatı ilə zəngin Çilgəzçayın yatağında yerləşir. [[Xankəndi]] dəmir yolu stansiyası ilə şose yolla ara məsafəsi 125 km-dir. Cənub-şərqdən [[Bozdağan]], şimal-şərqdən və şimal tərəfdən [[Ərikli]], şimal-qərbdən [[Qarabəyli]], qərb tərəfdən [[Ələkçi]], cənub-qərb tərəfdən [[Nağdalı]], cənub tərəfdən isə Qırxqız yaylağının ərazisi ilə həmsərhəd olan kənd meşə və çay kənarında, uca dağlar qoynunda yerləşmişdir. MeçələrindəMeşələrində adı [[Qırmızı Kitab]]a düşmüş qırmızı palıd, közü gec sönən, həmişəyaşıl ardıc, çoxlu cır meyvə və giləmeyvələr, çəmənlərində çoxlu dərman bitkiləri bitir. Kəndin meşələrində meşə əmələ gətirən əsas ağac cinslərindən ən geniş yayılanı palıd və vələsdir. Bu ağaclar kənddə ta qədim dövrlərdən son zamanlara qədər bütün tikinti işlərində, müxtəlif alət və avadanlıqların düzəldilməsində istifadə edilirdiedilir. [[Ağcaqayın]], [[göyrüş]], [[qara ağac]], cır meyvələrdən [[alma]], [[armud]], [[alça]], [[yemişan]], [[qaragilə]], [[əzgil]], [[giviş]], həmərsin (itburnu və ya [[dərgil]], [[zirinc]], dovşan alması əvə s. meyvə ağacları və kolları meşələrin bəzəyidir.

Çilgəzçayın bir hissəsi olan Nağdalı çayı Ələkçi kəndinin ərazisində Çayqovuşuğu adlanan yerdə Ələkçi çayı ilə birləşdikdən sonra Şamkənd kəndinin qərb tərəfindən kənd ərazisinə daxil olur. Kəndi iki hissəyə ayıran çay kənd ərazisinin şərq tərəfindən Çorman kəndinin ərazisinə keçərək öz yoluna davam edir. Öz mənbəyini kəndin ərazisindən, cənub-şərq tərəfindəki dağlardan, yüksəkliklərdən başlayan İstili dərəsi və şimal-qərb tərəfdəki yüksəkliklərdən başlanğıc götürən Göy dərənin axar suları da Çilgəzçaya qovuşur. İqlim şəraitindən aslıasılı olaraq axar suların suyunun həcmi fəsillər üzrə artıb azalır. Yaz və yay aylarında kəndin ərazisində Xurşudun biçənəyi adlanan sahədə kisahədəki, xırda göl yağıntının miqdarından aslıasılı olaraq öz ərazisini dəyişir.

Zirvəsi daima dumanlı, ağ örpəkli uca dağları, qışda ağappaq, yayda yam-yaşıl yorğana bürünmüş meşələri, kənarı hay-küylü çayları bulaqlarsız təsəvvür etmək günah olardı. Burada təbiət heç nəyi əsirgəməyərək hər bulağa bir dad, soyuqluq, hər birinə özünəməxsus ad və mənzərə, şəffaf və saf su bəxş etmişdir. Sızğalar, Qarı bulağı, Toppuzlu bulaq, Turş su, Oyuğun bulağı və s. çeşmələri buna misal göstərmək olar. Kənd əhalisi [[soyuducu]] olmayan bir dövrdə buz bulaqlardan soyuducu kimi istifadə etmişdir. Hətta günlərlə orada qalan məhsul öz keyfiyyətini, təravətini olduğu kimi saxlayırdı.