Təqvim: Redaktələr arasındakı fərq

'''Təqvim''' - Böyük vaxt intervallarının hesablanması sistemi. Əsasını göy cisimlərinin hərəkəti ilə əlaqədar olan dövri [[təbiət hadisələri]] təşkil edir. Müxtəlif təqvim növləri mövcuddur.

 

Miladdan 3000 il öncə Şumerlər bir gecə gündüzü 24 saata, bir ili on iki aya bölürdülər.

Ən qədim təqvim Ay təqvimi olmuşdur. Bu təqvimə görə Ayın Yer ətrafında dövr etməsi vaxtı (yəni Ayın görünməsindən onun təkrar görünməsinədək) - 29,5 gecə-gündüz əsas vaxt ölçüsü kimi qəbul edilir. Ay üç ongünlüyə, yaxud dörd həftəyə bölünür, il isə 12 aydan ibarət götürülür. Hesablamanın münasib olması üçün bir ay, adətən 30 gecə-gündüz kimi qəbul edilir.

Müasir dövrdə təqvimin daha geniş yayılmış növü Günəş təqvimidir.İlk Günəş təqvimini qədim misirlilər yaratmışlar. Herodotun məlumatına görə “Qara torpağın” sakinləri ilin uzunluğunu müəyyən edə bilmişlər. (365,25 günəş sutkası). Onlar təqvimi yaradarkən Günəşin nəzədə tutduqları nöqtədən çıxması ilə Sirus ulduzunun (70 gecə yoxa çıxdıqdan sonra) görünməsi və Nil çayının daşqınnlarının başlanmasının eyni vaxtda düşdüyünə dair müşahidələrinə əsaslanmışlar. Misir təqviminə əsasən il 365gün, hər dörd ildən bir isə 366gün hesablanırdı. İl dörd fəslə,12 aya bölünürdü.Artq qalan 5 gün isə ilahələrin şərəfinə bayram edilirdi.

 

 

Fəsillərin hərəsi üç ay hesablanmış və bu bölgü əsasən təsərrüfatla əlaqələndirilmişdir. Azərbaycanda xalq arasında fəsillər belə səciyyələndirilirdi: yaz bitirər, yay yetirər, payız götürər, qış ötürər.

 

== Həmçinin bax ==

* [[Türk-monqol təqvimi]]

* [[Xalq təqvimi]]