German-skandinav mifologiyası: Redaktələr arasındakı fərq

▲İnək Audumla duzlu daşları yalayır ki İmiri əmizdirməyə südü olsun. Həmin bu inəkdən də ilk allah Buri doğulur. Burinin oğlu Byor İmiranın nəvəsi nəhəng Bestlə evlənir və onların 3 oğulları, aslar, yəni baş allahlar doğulurlar. Bu allahlar Odin, Vali və Ve idilər. Çox keçmir ki aslar ulu babaları olan İmiri öldürürlər və onun bədənindən Midqardı (Yer planeti), yəni orta dünyanı yaradırlar. Aslar İmirin sümüklərindən dağları, damarlarından çayları, qarnından dənizləri, saçlarından meşələri, kəlləsindən göy qübbəsini, beynindən isə buludları yaradırlar. Midqardı yaratdıqdan sonra aslar qərara gəlirlər ki, buranı insanlarla doldursunlar. Onlar dənizin sahilində bitən iki ağac tapırlar: göyrüş və qızılağacı ( bəzi mənbələrdə bu söyüd ağacı kimi də göstərilir). Aslar göyrüş ağacından kişini, qızılağacdan isə qadını yaradırlar. Sonra aslardan biri onlara üfürərək nəfəs verir. Digər as isə onlara ağıl verir, üçüncü as isə kişi və qadına qan və al yanaqlar verir. Beləcə, ilk insanlar yaranırlar. Kişinin adı Ask, qadının adı isə Embla olur. (Ask və Embla).

▲Aslar dənizin o tayında Midqarddan şərqə doğru yerləşən ərazidə Yetunheym adlı bir ölkə yaradırlar. Həmin ölkəni Bergelmir adlı insana və onun davamçılarına təhvil verirlər.

▲Zaman keçdikcə asların sayı artmağa başlayır və onlar özləri üçün Midqarddan, yəni Yer planetindən yuxarıda yerləşən bir dünya, Asqardı yaradıb ora köçürlər. Aslar Asqardı tikmək üçün nəhəng canlılardan biri ilə sövdələşmə qururlar. Bu sövdələşməni Loki həyata keçirir. Şərt belə olur ki, 1 il ərzində nəhəng Asqardı tikə bilsə ona bəxşiş kimi Günəşi və Ayı, eyni zamanda Odinin arvadı Freyanı verəcəklər. Nəhəng sehrli at qısa bir müddətdə iri daşları daşıyıb Asqardı tikməyə başlayır. Onun işi vaxtından əvvəl bitirəcəyini görüb qorxan aslar bir yerə toplaşıb Lokini günahlandırırlar və cəza kimi Lokini madyana çevirib sehrli atı oğurlayıb onun yerinə qoyurlar. Odur ki, Loki kəsilmiş şərti vaxtında yerinə yetirə bilmir. Bu ərəfədə o, 3 dəfə hamilə qalır və nəticədə 3 xaotik nəhəng canlını – canavar Fenriranı, nəhəng ilan Yermunqandanı və səkkiz ayaqlı Sleypniri doğur.

▲Skandinav mifologiyasında göstərilir ki, dünyanın quruluşu şaquli və üfuqi hissədən ibarətdir. Üfüqi hissə Midqardın qarşısında yerləşib onu digər sahələrlə əhatələyir. Həmin sahənin şərq hissəsi Yotunheym, şimal hissəsi Niflheym, cənub hissəsi isə Muspelheym adlanır. Midqardın ətrafında isə okean yerləşir və burda Yermunqand adlı nəhəng bir ilan yaşayır.

▲Şaquli hissə isə İqqdrasil adlanır ki, bu da bütün dünyaları, yəni Midqardı, Asqardı, Muspellsheymi və Niflheymi özündə birləşdirir.

▲S.Sturlusonun yazdığı “Böyük Edda” əsatirinin ilk mahnısında Dünya ağacında 9 dünyanın olduğu təsvir edilmişdir.

▲German-skandinav mifologiyasında baş allah Odin adlanırdı. Odin Günəş allahı idi. Odindən başqa daha 12 allah mövcud idi. Bunlar: Tor (ildırım və tufan allahı, onun əlində həmişə Myolnir adlı sehrli çəkic olarmış), Baldr (əkinçilik allahı, Odinlə Freyanın oğlu), Tyur (qanun-qayda, müharibə allahı), Heymdal (Midqardla Asqard arasındakı Bivrest körpüsünü qoruyan allah, hər şeyi qoruyan allah) , Braqi (müdriklik və natiqlik allahı), Hyod (musiqi, eyni zamanda tale allahı), Vidar (intiqam allahı, eyni zamanda sənətkarların allahı idi), Vali (bitki allahı), Ull (sağlamlıq allahı), Nyord (dəniz allahı), Freyr (məhsul, bərəkət allahı) və Loki (od-alov və hiyləgərlik allahı) idilər.

▲Skandinav mifologiyasının əsas qadın personajları bunlardir: Friqq (Freya) – (Odinin arvadı, taleləri oxuyan qadın, məhəbbət ilahəsi), İdunn - ( qızıldan olan cavan almaları qoruyan qadın), qızılsaçlı Siv - ( ildırım saçan Tor allahının arvadı) və başqaları.

▲[[Kateqoriya:Mifologiya qaralamaları]]