Dalay Lama: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Yeni səhifə: Dalay Lama - Kökləri 1391-ci ilə qədər gedib çıxan Tibet buddizmində Qeluq məktəbininin xəbər vermə xətti. Tibet buddizminə görə, Dalay Lama Avalokiteşvara və Bo... |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
'''Dalay Lama''' ({{lang-bo|ཏཱ་ལའི་བླ་མ་}}, [[Vayli]]: ''ta la’i bla ma'') - Kökləri [[1391]] -ci ilə qədər gedib çıxan Tibet buddizmində [[Qeluq]] məktəbininin xəbər vermə xətti. [[Tibet]]
Dalay Lamaya müraciətdə '''"Zati-müqəddəsləri"''' titulu istifadə olunur. Baxmayaraq, Dalay Lamanı Qeluq məktəbinin rəhbəri hesab edirlər, lakin bu məktəbə rəsmi olaraq Qanden Tripa rəhbərlik edir.
'''"Dalay"''' monqol dilində "Əzəmətli" mənasında" '''"okean"''' deməkdir ( Çingizxandan sonra hakimiyyətdə olan xanlar Dalay-xan titulunu daşıyırdılar. '''"Lama"''' (bla ma) isə sanskrit dilində "quru" sözünün ekvivalenti olaraq "müəllim" mənasını verir.
Dalay Lamanın ölümündən sonra onun növbəti inkarnasiyasının axtarışına çıxırlar. Bu körpə müəyyən əlamətlərə malik olmalı və müəyyən testlərdən keçməlidir. Axtarışlar adətən bir neçə il davam edir. Sonra körpə Lhasaya göndərilərək təcrübəli lamaların rəhbərliyi altında təhsil alır. Dalay Lama və Pançen Lama (Dalay Lamadan sonra ikinci lama sayılır) bir-birinə müəllim-şagird kimi bağlı olurlar, kim böyükdürsə o, müəllim, balaca olan isə şagird olur. Dalay Lamanı həmçinin Tibetin lideri adlandırırlar.▼
▲Dalay Lamanın ölümündən sonra onun növbəti inkarnasiyasının axtarışına çıxırlar. Bu körpə müəyyən əlamətlərə malik olmalı və müəyyən testlərdən keçməlidir. Axtarışlar adətən bir neçə il davam edir. Sonra körpə Lhasaya göndərilərək təcrübəli lamaların rəhbərliyi altında təhsil alır. Dalay Lama və [[Pançen Lama]] (Dalay Lamadan sonra ikinci lama sayılır) bir-birinə müəllim-şagird kimi bağlı olurlar, kim böyükdürsə o, müəllim, balaca olan isə şagird olur. Dalay Lamanı həmçinin Tibetin lideri adlandırırlar.
Tarixi
1578-ci ildə monqol-tumetlərin başçısı Altan xan öz xalqı ilə birlikdə Qeluq məktəbinin yüksək titullu lamalarından birindən buddizmi qəbul edərək ona Dalay Lama titulunu verirlər. [[V Dalay Lama]] oyrat-qoşutların başçısı Quşi xandan dəstək alaraq XVII əsrdə Tibeti birləşdirməyə nail olur. O vaxtdan çinlilərin Tibeti 1959-cu ildə tutmasına qədər ölkəni idarə etmişlər.
XIV Dalay Lama Çin Xalq Respublikası ərazisində yeni Dalay Lamanın doğulmayacağını və ola bilsin ki, ümumiyyətlə bundan sonra heç doğulmamasını bildirmişdir.
Dalay Lamaların Qış iqamətgahı ( Beşinci Dalay Lamadan başlayaraq) Lhasada yerləşən [[Potala]]
Dalay Lamaların siyahısı
I Dalay Lama (1391-1474)
II Dalay Lama (1475-1541)
III Dalay Lama (1543-1588)
IV Dalay Lama (1589-1616)
V Dalay Lama (1617-1682)
VI Dalay Lama (1683-1706)
VII Dalay Lama (1708-1757)
VIII Dalay Lama (1758-1804)
IX Dalay Lama (1806-1815)
X Dalay Lama (1816-1837)
XI Dalay Lama (1838-1856)
XII Dalay Lama (1856-1875)
XIII Dalay Lama (1876-1933)
XIV Dalay Lama (1935- )
| |||